ابطال قرارداد عادی

در این مقاله آشنا میشوید با: ابطال قرارداد عادی، معنای بطلان در حقوق، فرق بطلان معامله با ابطال معامله، فسخ قرارداد، دلایل باطل بودن یک قرارداد و آثار ابطال قرارداد. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

برای تنظیم قرارداد، می توانید با وکیل قرارداد در ارتباط باشید.

معنای بطلان در حقوق

بطلان در حقوق معنای بی اعتباری است، و معامله به معنای داد و ستد کردن و خرید و فروش کردن است. و معنای عرفی آن نیز همین است لیکن در حقوق معنای آن گسترده تر است و قراردادهای متعددی را شامل می شود و عقد معامله و قرارداد دارای معانی مشابه یک دیگرند.

معامله باطل، قراردادی است که به جهت فقدان یکی از شرایط اساسی برای صحت معاملات از ابتدای تشکیل آن بی اعتبار و فاقد وجاهت قانونی بوده و هیچ اثر حقوقی بر آن بار نمی شود ولی در نظام حقوقی ما اصل بر صحت قراردادها است و بر همین اساس ماده 10 قانون مدنی هر توافقی را که خلاف شرع و قانون نباشد، را نافذ می داند این اصل حقوقی آثار متعددی دارد که به برخی از آنها اشاره خواهد شد.

در صورتی که طرفین یک قرارداد، اقدام به انعقاد آن نمایند و پس از تنظیم و امضای آن یکی از طرفین مدعی بطلان آن گردد، از آن جایی که ادعای وی بر خلاف اصل صحت است. باید ادعای خویش را در دادگاه اثبات نماید، تا دادگاه پس از بررسی ادعا و شرایط و آثار قرارداد در خصوص صحت یا بطلان آن صدور رای بنماید.

برای مشاوره تنظیم قراردادها، می توانید با وکیل تنظیم قرارداد در تماس باشید.

فرق بطلان معامله با ابطال معامله

گاهی عقد از همان ابتدا باطل است. اما گاهی عقد بین طرفینی که معامله را انجام داده اند صحیح است ولی یک شخص دیگری می تواند معامله آنان را باطل کند، که به آن معامله، معامله قابل ابطال گفته می شود. (بطلان نسبی).

مصادیق بطلان معامله در قانون مدنی زیاد است.

فسخ قرارداد

قراردادی که به طوری صحیح منعقد می شود با قصد قبلی یا فعلی و یا با شرط مندرج در قرارداد می تواند فسخ و منحل شود. فسخ به معنی بر هم زدن معامله می باشد و به طرفین یک عقد لازم تعلق می گیرد. عقد لازم نیز عقدی است که هیچ یک از طرفین معامله حق فسخ (بر هم زدن) آن را نداشته باشند، مگر در موارد معینه. منظور از موارد معین خیاراتی است که در قانون پیش بینی شده است.

خیار نیز حق است و به معنی اختیار بر هم زدن عقد لازم است، از سوی صاحب خیار.

دلایل باطل بودن یک قرارداد

فقدان قصد

اعمال حقوقی برای آن که انجام شوند و آثار قانونی خود را به وجود آورند، نیازمند قصد هستند. مقصود از قصد آن است که فرد باید بخواهد معامله ‌ای را انجام دهد و هم چنین باید بخواهد که آثار مربوط به آن معامله بر فعل او بار شود. در واقع، شخصی که قراردادی را منعقد می ‌کند، هم باید انجام یک معامله و هم ایجاد آثار مربوط به آن معامله را بخواهد.

بنابراین اگر شخصی، دیگری را به انجام یک معامله مجبور کند، در این حالت با توجه به این که این شخص در انجام معامله مجبور بوده است، طبق قانون می توان گفت که به‌طور کلی قراردادی هم واقع نشده و در واقع معامله باطل است.

به طور مثال: اگر شخصی در حالت مستی معامله ای را انجام دهد، با توجه به وضعیتی که دارد و به علت فقدان قصد انجام معامله در چنین وضعیتی، قرارداد باطل خواهد بود.

یکی دیگر از مواردی که در آن به علت فقدان قصد معامله باطل است، معاملات صوری است. منظور از معامله‌ صوری حالتی است که افراد در ظاهر معامله‌ای را امضا می‌کنند، اما در واقع قصدی ندارند که آثار مربوط به آن معامله بر رفتار آنها بار شود.

فقدان اهلیت

اهلیت به معنای صلاحیت و شایستگی است. همه‌ انسان‌ها هنگامی که متولد می‌شوند، شایستگی و توانایی داشتن حق را پیدا می کنند اما برای آن که بتوانند حقوق خود را اعمال یا اجرا کنند باید شرایط خاصی داشته باشند که مهم ‌ترین آنها عبارتند از: عقل، بلوغ و رشد. در واقع منظور از داشتن اهلیت، داشتن همین سه ویژگی است.

بنابراین شخصی که صغیر باشد یعنی به سن بلوغ نرسیده باشد و شخصی که عاقل نباشد و به عبارت بهتر مجنون باشد، معامله‌ ای که انجام می‌دهد باطل خواهد بود. هم چنین قراردادهای شخص سفیه (شخصی که نتواند هم‌ چون یک انسان معقول امور مالی خود را اداره کند) در خصوص امور مالی، باطل است.

نامشروع بودن جهت معامله

هر قراردادی با هدف خاصی منعقد می شود و این هدف، از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. یک نفر خانه‌ ای را می‌ خرد تا در آن سکونت کند و دیگری خانه ای می خرد تا آن را اجاره دهد.

هیچ ضرورتی ندارد که طرفین هدف خود از انجام معامله را در آن ذکر کنند اما اگر هدفی در قرارداد ذکر شده باشد، باید مشروع باشد. بنابراین اگر شخصی خانه‌ ای می خرد، ضرورتی ندارد اعلام کند که برای چه منظوری آن را خریداری می‌کند اما اگر بخواهد هدف خود را اعلام کند، این هدف باید مشروع باشد. پس اگر شخصی در قرارداد ذکر کند که برای تاسیس قمارخانه این خانه را خریداری می ‌کند، قرارداد باطل است.

در نتیجه اگر طرفین قرارداد یا یکی از آنها در انعقاد یک قرارداد به دنبال تحقق هدف نامشروعی باشند و این هدف نامشروع را در قرارداد خود بیان کنند، این قرارداد باطل خواهد بود.

معین بودن مورد معامله

هر معامله‌ ای یک موضوع دارد که به آن، مورد معامله گفته می‌ شود. موضوع معامله گاه یک عمل و گاه یک مال است. یعنی در اثر یک قرارداد، گاه برای طرفین تعهدی برای انجام یک کار به‌ وجود می آید و گاه تعهد برای تسلیم یک مال ایجاد می‌شود. موضوع معامله خواه تعهد به انجام یک کار باشد و خواه تعهد به تسلیم یک مال، باید خالی از ابهام و معلوم باشد. در غیر این صورت معامله باطل خواهد بود.

موارد چهار گانه ای که ذکر شد اختصاص به یک قرارداد ندارد و در خصوص تمامی قراردادها و معاملات صدق می ‌کند. این موارد، قواعدی هستند که در تمامی قراردادها عمومیت دارند اما باید به این نکته توجه کرد که موارد بطلان قرارداد به موارد ذکر شده محدود نمی‌شود.

در واقع با توجه به این که هر قرارداد علاوه بر قواعد عمومی دارای چندین قواعد اختصاصی نیز هست، ممکن است در آن قواعد اختصاصی قانون گذار به‌ صورت خاص مورد دیگری را به‌عنوان عاملی که موجب بطلان قرارداد می گردد، بیان کند.

آثار ابطال قرارداد

چنان چه قراردادی فسخ شود، دو اثر زیر را خواهد داشت.

آثار قرارداد نسبت به بعد از زمان ابطال قرارداد از بین می‌رود: ولی تا قبل از آن تمامی آثار قرارداد به قوت خویش باقی است. به طور مثال: چنان چه در قراردادی بابت تاخیر در انجام تعهدات، خسارت روزانه درنظر گرفته شده باشد، این خسارت تا روز قبل از ابطال محاسبه می‌شود و یا چنانچه خریدار به واسطه قرارداد، ملک را تصرف کرده باشد تا روز فسخ، تصرف وی در ملک صحیح است.

آثار عقد از بین می‌رود:باید گفت: تمامی تصرفات پس از فسخ غیر قانونی است. همچنین آثار عقد تا جایی منتفی می‌گردد که به حقوق افراد دیگر مخصوصا اشخاص ثالث ضربه نزند.

در صورت هرگونه مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکیل آنلاین یا وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.

ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه مشاوره با وکیل کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه، تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، وکیل میتواند آنرا برای شما تنظیم نماید و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به وکیل انلاین، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند. مشاوره حقوقی آنلاین بهترین روش جهت مشاوره با وکیل پایه یک است.

طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از مشاوره حقوقی با وکیل استفاده کنید.

دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.

به عنوان مثال، چهار وکیل ملکی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی ملکی گذاشته اند. پنج وکیل اداره کار دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی اداره کار است و به همین منوال دعاوی دیگر.

در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.

مهم ترین مقالات حقوقی دادپویان شامل: طنز حقوقی، رادیو حقوقی، کلیپ حقوقی، پکیج حقوقی، بسته حقوقی، بیمه حقوقی، فیلم حقوقی است که میتوانید در سایت حقوقی دادپویان مطالعه نمایید.