خیار تبعض صفقه

در این مقاله آشنا میشوید با: خیار تبعض صفقه، تعریف خیار تبعض صفقه، ماهیت خیار تبعض صفقه، احکام خیار تبعض صفقه، اسقاط خیار تبعض صفقه و معاملات خیار تبعض صفقه. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

شرایط اعمال خیار تبعض صفقه

یک معامله به دو بخش صحیح و باطل تجزیه می گردد. در این حالت ثمن یا قیمت آن بخش از معامله که باطل است، به مشتری برگردانده شده و مشتری، می تواند بخش صحیح معامله را نیز فسخ نماید و ثمن آن بخش را مسترد کند. شرایط اعمال خیار تبعض صفقه آن است که معامله قابل تجزیه بوده، مشتری آگاه به بطلان بخشی از معامله نبوده و طرفین در زمان عقد، خیار خود را اسقاط نکرده باشند.

تعریف خیار تبعض صفقه

تبعض مصدر باب تفعل بوده و به فتح (ت) و (ب) و ضم و تشدید (ع) تلفظ می شود. همچنین، کلمه صفقه به فتح (ص) و سکون (ف) و فتح (ق) تلفظ می گردد.

ماده 441 قانون مدنی در تعریف این خیار مقرر نموده: «خیار تبعض صفقه وقتی حاصل می شود که عقد بیع نسبت به بعض مبیع به جهتی از جهات باطل باشد، در این صورت مشتری حق خواهد داشت بیع را فسخ نماید یا به نسبت قسمتی که بیع واقع شده است قبول کند و نسبت قسمتی که بیع باطل بوده است ثمن را استرداد کند.»

تبعض در لغت به معنای تجزیه و چندپاره شدن بوده و صفقه نیز به معنای معامله می باشد. مطابق ماده فوق، این خیار در حقوق مدنی زمانی ایجاد می شود که یک معامله به دو بخش تجزیه می گردد، بدین صورت که یک بخش آن صحیح بوده و بخش دیگر، باطل می باشد.

در این حالت:

ثمن یا قیمت آن بخش از معامله که باطل است، به مشتری برگردانده می شود.
مشتری، می تواند با استناد به خیار تبعض صفقه، بخش صحیح معامله را نیز فسخ نماید و ثمن آن بخش را مسترد کند یا اینکه فقط آن بخش صحیح معامله را قبول نماید.

ماهیت خیار تبعض صفقه

ماهیت خیار تبعض صفقه عبارت است از تسلط فروشنده یا خریدار بر فسخ عقد به سبب بطلان معامله نسبت به بخشى از کالا یا بهاى آن. تفاوت این خیار با خیار شرکت در این است که در خیار شرکت عوض معامله یک چیز است، کالا یا بهاى آن که معامله نسبت به بعض آن صحیح و نسبت به بعض دیگر باطل است.

اما در این خیار عوض معامله گاهی یک چیز است که معامله نسبت به بعض آن صحیح و نسبت به بعض دیگر باطل است و گاه دو چیز، که معامله نسبت به یکى صحیح و نسبت به دیگرى باطل خواهد بود.

برای تنظیم قرارداد، می توانید با وکیل قرارداد در تماس باشید.

برخى، خیار تبعض صفقه را تنها در صورت تعدد کالا یا بهاى آن جارى دانسته‌ اند و صورت یکى بودن کالا یا بهاى آن را مجراى خیار شرکت مى‌دانند.

احکام خیار تبعض صفقه

هرگاه خریدار در یک معامله دو چیز را بخرد و سپس معلوم شود که یکى از آن دو قابل تملک نیست یا از آن غیر فروشنده است و او اجازه فروش آن را ندهد، معامله نسبت به آن بخش باطل است و خریدار نسبت به بخش دیگر از کالاى مورد معامله خیار تبعض صفقه پیدا مى‌کند و مى‌تواند عقد را فسخ کند یا آن را در برابر بهاى آن بخش از کالا امضا و اضافه بهاى پرداختى را باز پس گیرد.

حکم یاد شده در موردى که فروشنده دو چیز را به عنوان بهاى کالا دریافت کند و عقد نسبت به یکى باطل باشد نیز جارى است.

اسقاط خیار تبعض صفقه

در صورتی که شما و طرف مقابل به این نتیجه برسید که حق اعمال خیار را هیچ کدامتان نداشته باشید، می توانید در قرارداد اشاره کنید که حق اعمال این خیار را اسقاط کرده اید.

هم چنین اگر در قراردادی جمله اسقاط کافه خیارات ذکر شده باشد و شما این قرار داد را امضا کنید یعنی پذیرفته اید که حق اعمال خیارات را نداشته و به استناد هیچ یک از آنها نمی توانید معامله را بهم بزنید.

برای تنظیم قراردادها، می توانید با وکیل قراردادها در تماس باشید.

معاملات خیار تبعض صفقه

درست است که ماده ۴۴۱ قانون مدنی که پیش تر گفتیم، تنها به بیع (خرید و فروش) اشاره کرده است، اما برای پاسخ به این که خیار تبعض صفقه در چه معاملاتی اعمال می شود باید گفت:

در تمامی معاملات معوض قابل اعمال است (مانند اجاره)
این خیار فقط مخصوص مشتری نبوده، بلکه برای فروشنده نیز امکان پذیر است. بنابراین اگر قیمت (ثمن) هم به دو بخش صحیح و باطل تقسیم شود این اختیار برای فروشنده هم قابل اجرا است.

به طور مثال: اگر شخصی ماشین خود را در مقابل ملکی به دیگری فروخته است و پس از عقد معلوم می شود که سه دانگ آن ملک وقف بوده است و قرارداد نسبت به آن سه دانگ باطل است، فروشنده حق دارد معامله را نسبت به سه دانگ صحیح نیز فسخ نماید.

در صورت هرگونه مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکیل آنلاین یا وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.

ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه مشاوره با وکیل کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه، تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، وکیل میتواند آنرا برای شما تنظیم نماید و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به وکیل انلاین، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند. مشاوره حقوقی آنلاین بهترین روش جهت مشاوره با وکیل پایه یک است.

طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از مشاوره حقوقی با وکیل استفاده کنید.

دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.

به عنوان مثال، چهار وکیل ملکی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی ملکی گذاشته اند. پنج وکیل اداره کار دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی اداره کار است و به همین منوال دعاوی دیگر.

در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.

مهم ترین مقالات حقوقی دادپویان شامل: طنز حقوقی، رادیو حقوقی، کلیپ حقوقی، پکیج حقوقی، بسته حقوقی، بیمه حقوقی، فیلم حقوقی است که میتوانید در سایت حقوقی دادپویان مطالعه نمایید.