مطالبه مهریه
در این مقاله آشنا میشوید با: مطالبه مهریه، مهریه چیست، انواع مهریه، نحوه دریافت مهریه، ویژگی مهریه، دادخواست اعسار در مهریه، مهریه در طلاق از طرف مرد یا زن، مهریه در طلاق توافقی، بخشیدن مهریه (بذل مهریه)، ابراء مهریه، مهریه زن بعد از فوت شوهر، برای بخشیدن مهریه چه مدارکی لازم است، شرایط پرداخت مهریه در طلاق، مراحل بخشیدن مهریه، افزایش مهریه و کاهش مهریه. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
مهریه چیست
مهریه یا به شکل کهنتر آن، کابین به مالی گفته میشود، که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود میپردازد یا مکلف به پرداختِ آن میشود. مهریه واژهی عربی و کابین واژهای فارسی است.
مهریه مالی است که در زمان جاری شدن خطبه عقد، زوج متعهد می شود که آن را به زوجه بپردازد.که این مال می تواند در غالب پول رایج مملکت، سکه، ملک، آپارتمان باشد.
زوجه می تواند مهر خود را در هر زمانی که بخواهد از زوج طلب کند. امکان مطالبه مهریه هم از طریق دادگاه و هم از طریق اجرای ثبت وجود دارد. برای گرفتن مهریه عقلانی است که از وکیل متخصص خانواده کمک و مشاوره گرفت. در ادامه خصوص انواع آن در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران توضیح خواهیم داد.
انواع مهریه
الف) مهر المسمی
این نوع مهریه در زمان عقد میزان آن تعیین می شود و در سند ازدواج نیز مقدار مشخص آن ثبت می شود و در اصطلاح به آن مهر المسمی می گویند. در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران در مهر المسمی هیچگونه محدودیتی وجود ندارد و زوج و زوجه هر میزانی که بخواهند می توانند بعد از توافق در سند ازدواج به ثبت برسانند و استفاده از خانه و ملک بعنوان مهر، در مهر المسمی امکان پذیر است.
ب) مهر المتعه
مهر المتعه به زنانی تعلق می گیرد که در زمان عقد برای آن ها هیچ مهری در نظر گرفته نشده است، و مرد قبل از نزدیکی و قبل از تعیین مهر، اقدام به طلاق زن می کند. میزان مهر المتعه با توجه به وضعیت مالی مرد تعیین می شود.
پ) مهر المثل
مهر المثل مهری است که در ضمن عقد زوجین بر سر آن به توافق نرسیده باشند، و مقدارش تعیین نشده باشد ولی به جهاتی ابطال شده باشد. برای مثال ملکی که برای مهریه انتخاب کرده اند مجهول باشد. در این موارد مهر المثل به زن بعد از عقد و بعد از نزدیکی تعلق می گیرد. از شروط اسقرار مهر المثل نزدیکی می باشد. عوامل که میزان مهر المثل را تحت تاثیر قرار می دهد، شامل وضعیت زن و شرایط و اوضاع او می باشد.
برای مثال ویژگی اخلاقی، خانوادگی، میزان تحصیلات علمی و هنری، معیارهای جسمانی و سایر مواردی که در عرف می تواند میزان مهر را تحت تاثیر قرار دهد، تعیین کننده مهر المثل است.
نحوه دریافت مهریه
مهریه از لحاظ نحوه دریافت به دو دسته مهریه عند المطالبه و عند الاستطاعه تقسیم می شود.
1) مهریه عند المطالبه
مهریه بعنوان دینی بر گردن مرد قرار دارد، و منظور از عندالمطالبه بودن آن این می باشد،که هر زمان بعد از عقد زوجه می تواند با مراجعه به دادگاه های خانواده تقاضای دریافت آن را کند، و مرد نیز باید آن را پرداخت کند.
2) مهریه عندالاستطاعه
در این مورد بعد از عقد چنان چه زوجه طلب مهر خود را بکند بر اساس توانایی مالی زوج دادگاه تعیین می کند که چه میزان از آن را باید بپردازد. در این مورد چنانچه زوج قادر به پرداخت مهریه نباشد زوجه نمی تواند از حق حبس خود استفاده کند.
برای مشاوره حقوقی مهریه، می توانید با وکیل مهریه در تماس باشید.
ویژگی مهریه
مهریه برای اینکه از نظر قانونی قابل پذیرش باشد باید ویژگی هایی داشته باشد، در غیر این صورت ابطال خواهد شد ولی ابطال آن به معنی ابطال عقد نمی باشد. ویژگی های آن شامل:
- مقدار آن باید از لحاظ جنس مشخص باشد.
- مهریه باید دارای ارزش عقلایی مشروع باشد به این معنی که در بازار قابلیت داد و ستد داشته باشد مثل ماشین، زمین و … که بتوان آن را معامله کرد.
- مهریه باید برای زوجه قابل تملک باشد.
- مهریه نباید جز اموال وقفی یا اموال عمومی باشد و باید قابلیت نقل و انتقال داشته باشد.
دادخواست اعسار در مهریه
دادخواست اعسار از جانب مرد تقدیم دادگاه می شود و شخص باید ثابت نماید که توانایی پرداخت دین خود را ندارد و بر مبنای توانایی او دین تقسیط می شود.
و برای ثبت دادخواست اعسار باید فرم های مخصوص که اعم از دارایی منقول و غیر منقول و حساب های بانکی و هر چیزی که دارد را در آن بنویسد. شاهدین هم برگه استشهادیه را پر نمایند و در صورت حضور و فراخوان توسط قاضی باید به دادگاه رفته و در نزد قاضی شهادت بدهند.
مهریه در طلاق از طرف مرد
زمانی که مرد دادخواست طلاق را تقدیم دادگاه نماید باید کل مهریه زوجه را پرداخت کند. برای مشاوره حقوقی مهریه، می توانید با وکیل مهریه در تماس باشید.
مهریه در طلاق از طرف زن
در طلاق از طرف زن از نوع طلاق بائن بوده و زوجه باید در قبال مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد و این مال در اغلب موارد مقداری از مهریه زن می باشد که زوجه آن را بذل می نماید.
مهریه در طلاق توافقی
پرداخت مهریه و عین معین به عنوان مهریه در طلاق توافقی بستگی به توافق طرفین دارد. هرچند که با توجه به اینکه نوع طلاق خلع می باشد، زوجه باید مقداری از مهریه خود را بذل نماید.
قانون مقدار مشخصی برای مهریه تعیین نکرده است، و بستگی به توافق طرفین دارد. تعیین مهریه در نکاح منقطع الزامی است و عدم تعیین آن موجب ابطال عقد می باشد. قوانین جدید صرفاً در خصوص نحوه وصول مهریه و اجرای محکومیت مالی و بازداشت مرد می باشد.
شرایط پرداخت مهریه در طلاق
همان طور که گفته شد مهریه حق قانونی زن می باشد و هر موقع که زن اراده کند می تواند درخواست مطالبه مهریه خود را نماید و حال شرایطی پیش می آید که در آن زن در خواست مهریه خود را به واسطه دادخواست طلاق می نماید به طور مثال در دادخواست طلاق از طرف مرد هنگامی که مرد درخواست طلاق را می کند قبل از ثبت نهایی طلاق و جاری شدن صیغه طلاق مرد باید تکلیف مهریه زن را مشخص نماید و مهریه او را بدهد.
و گاهی طلاق از طرف زن می باشد که آن هم مانند مورد قبل باید تکلیف مهریه زن مشخص شود ولیکن گاهی طلاق توافقی می باشد و زن و مرد برای مهریه با هم دیگر صلح و قرار هایی را گذاشتن که به طور مثال زن کلا مهریه را ببخشد یا مقداری را ببخشد یا در قبال شروطی به طور مثال گرفتن حضانت فرزند یا تسلیم کردن مالی دیگر به زن از طرف مرد کل مهریه را ببخشد.
در هر حال باید تکلیف مهریه زن در طلاق مشخص شود و در حکم دادگاه به آن اشاره می شود.
مهریه زن بعد از فوت شوهر
به طور کلی باید گفت که اگر شوهر ارثی از خود به جای گذاشته باشد بدهی های متوفی از محل ماترک (اموال بر جای مانده) پرداخت خواهد شد چند نکته حائز اهمیت فراوان است:
- وراث بیش از کل ماترک متوفی مسئولیتی ندارند به عبارت دیگر و به عنوان مثال اگر مردی فوت کند و ارثی بر جای نگذاشته باشد و یا اندک باشد و همسر او مطالبه مهریه کند و ارث جوابگوی مهریه زوجه نباشد، وراث شوهر مسئولیتی برای پرداخت مابقی مهریه زن بعد از فوت شوهر ندارند.
- اگر اموال به جای مانده از شوهر کم باشد و چند نفر طلبکار باشد هر کدام که زودتر مالی از متوفی را توقیف کند در گرفتن طلب خود در آن مال توقیف شده اولویت دارد. مثال: شخصی فوت کرده و یک باب آپارتمان به مبلغ ششصد میلیون تومان ارث از او باقی مانده است، مهریه همسر او ۵۰۰ سکه است و چکی هم نزد طلبکار به مبلغ چهارصد میلیون تومان وجود دارد. در اینجا اگر طلبکار چک زودتر از همسر متوفی موفق به توقیف ملک موروثی (آپارتمان)شود، در وصول تمام طلب خود اولویت خواهد داشت.
- در شرایط مساوی، مهریه زوجه متوفی دین ممتاز محسوب می شود و نسبت به سایر طلبکاران زوجه دارای اولویت است. بنابراین زوجه با به اجرا گذاشتن مهریه نسبت به سایر طلبکاران شوهر اولویت دارد.
- همانطور که گفته شد حتی اگر بین زوجین نزدیکی واقع نشده باشد و زوج فوت کند زن دوشیزه متوفی می تواند کل مهریه را از محل ماترک وصول نماید. اگر مهریه زوجه وجه نقد باشد تا زمان فوت شوهر به نرخ روز محاسبه می شود و اگر مهریه زن بعد از فوت شوهر سکه باشد که بدیهی است ملاک عین سکه است فارغ قیمت آن. بنابراین مهریه زن در صورت باکره بودن و فوت شوهر تمام است.
مهریه از ارث پدر شوهر
گرفتن مهریه از سهم الارث شوهر در چندین صورت ممکن امکان پذیر است. اگر پدر همسر و یا هر فرد دیگری که شوهر از او ارث ببرد در قید حیات نباشد و شوهر مال مشخصی به ارث ببرد زن می تواند مهریه خود را از سهم الارث همسر مطالبه کند. زن اگر از دادگاه درخواست توقیف اموال به ارث رسیده را داشته باشد تمامی اموال تا زمان وصول مهریه متوقف می شود و تا زمانی که مهریه پرداخت نشود مال آزاد نمی شود.
اگر پدر شوهر یا هر شخص دیگری که شوهر از او ارث می برد فوت کند و سهم الارثی به شوهر تعلق گیرد در این فرض زن می تواند از محل سهم الارث شوهر مهریه را به مقداری که جواب گوی مهریه باشد، وصول نماید.
در این حالت زن می تواند از طریق اجرای ثبت یا دادگاه به طرفیت وراث مطالبه مهریه کند با توجه به این که مهریه دین ممتاز محسوب می شود اول مهریه زن از ما ترک پرداخت می شود و هر چه باقی بماند بین وراث از جمله همسر او تقسیم می شود. فرض دیگر این است که اگر زن هم فوت کند در این صورت وراث زن می توانند برای مهریه علیه وراث شوهر اقامه دعوی کنند و در صورت بودن ارث، از آن محل، مهریه را مطالبه کنند.
افزایش مهریه
افزایش مهریه در سند ازدواج، با اقرارنامه رسمی پذیرفته نمی شود؛ در نتیجه اگر زن و مرد خواهان افزایش مهریه هستند می تواند از طریق سایر تعهدات مالی مثل صدور چک یا سفته، صلح اموال، فروختن مال و سایر تعهدات الزام آور دیگر که در قوانین آمده است اقدام به افزایش مهریه کنند و در رویه فعلی منعی در این خصوص نیامده است.
پس منعی برای افزایش ندارد ولی این مال جدید افزایش یافته دیگر ماهیت مهریه ندارد و مهریه همان است که حین عقد مشخص شده است. در واقع افراد می توانند با یک توافق جدید بین خودشان مبلغی را تعیین کنند و آن را افزایش مهریه بدانند اما قرارداد جدید احکام خود را دارد و تابع مهریه نیست.
کاهش مهریه
با توجه به رای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری که بر مبنای نظریه شورای نگهبان صادر شده است، مهریه شرعی همان است که در سند ازدواج مقرر شده است پس در نتیجه، کاهش مهریه نیز منع قانونی دارد البته منظور از این کاهش، کاهش میزان مهریه در خود سند ازدواج است وگرنه که زن می تواند برای کاهش مهریه تعیین شده به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه و مهریه را ابراء و یا هبه کند.
با این کار، حق خود را برای مطالبه آن در آینده نیز اسقاط یا از بین می برد و دیگر نمی تواند مدعی مهریه شود.
در کاهش یا کلا بخشش مهریه آگاه باشید که اگر به موجب سند رسمی زن تمام مهریه یا بخشی از آن را ابراء یا ببخشد، دیگر نمی تواند برای همان قسمت بخشیده شده از طریق مراجع قضایی یا اجرای ثبت اقدام به مطالبه مهریه کند و عملا مهریه تعیین شده در سند ازدواج نیز آثار مالی خود را به موجب سند بعدی کاهش یافته از دست می دهد.
بخشیدن مهریه (بذل مهریه)
بر طبق قانون مدنی مهریه از جمله مهم ترین حقوق مالی زن است و زن نسبت به استفاده و دخل و تصرف در آن اختیار مطلق دارد. زن می تواند هرگونه که مصلحت دانست از مهریه اش استفاده کند یا کلا این دین به پرداخت مهریه توسط شوهر را با بخشیدن آن از ذمه شوهر بردارد.
بخشیدن مهریه بعد از عقد نیاز به مراجعه به دادگاه خانواده ندارد، زن می تواند در برگه ای معمولی با امضا و اثر انگشت اقرار به گرفتن مالی در برابر مهریه یا ابرا ذمه شوهر از پرداخت مهریه نماید.
بخشش مهریه در دفتر اسناد رسمی، با این کار این عمل حقوقی بخشیدن به ثبت رسمی می رسد و دیگر در آینده باعث به وجود آمدن مشکلات اثباتی برای مرد و یا وراث او نخواهد شد. بعد از بخشش مهریه در دفتر اسناد رسمی آن اقرار نامه ای که زن در آن از حق خودش گذشت کرده است را به دفتر ازدواجی که در آن صیغه نکاح خوانده شده است می فرستند. برای مشاوره حقوقی مهریه، می توانید با وکیل مهریه در تماس باشید.
اگر زن واقعا قصد بخشیدن مهریه به شوهرش را دارد بهتر است که این کار را در دفتر اسناد رسمی انجام دهد و بعد از ثبت، نامه ای به دفتر ثبت ازدواجی که قبلا در آنجا ازدواجشان ثبت شده نوشته شده تا آن ها هم در دفتر خود ثبت کنند و در عقدنامه نوشته شود.
ابراء مهریه
ابراء در لغت به معنی خلاص کردن و رهانیت از دین است همچنین مطابق ماده 289 قانون مدنی: ابراء عبارت از این است که داین از حق خود به اختیار صرف نظر کند. در کل بخشش مهریه می تواند از طریق گوناگون حقوقی انجام پذیرد.
ابراء به معنای خلاص شدن ورها شدن است رها شدن از دین و بدهی طبق ماده ۲۸۹ قانون مدنی: ابراء عبارت است از این که داین از حق خود به اختیار صرف نظر کند. اگر زن ابراء را در عوض چیزی انجام ندهد ابراء محسوب می شود مثلا اگر شرط بگذارد و بگوید که در قبال دادن طلاق من مهریه را ابرا می کنم در این صورت ابراء نیست بلکه هبه صورت گرفته است.
پس اگر زوجه چه با سند عادی و چه با سند رسمی قبل از طلاق به میل خود اعلام کند که مهریه ار ابرا کردم دیگر حق رجوع نخواهد داشت، ماده ۲۹۰: ابراء وقتی موجب از بین رفتن تعهد می شود که برای ابراء اهلیت داشته باشد یعنی طرف خود با رضایت کامل این کار را انجام دهد نه به زور و اجبار پس برا یا ابرا مهریه باید طرف اختیار قانونی داشته باشد، قصد و رضایت داشته باشد، اهلیت داشته باشد.
مراحل بخشیدن مهریه
بهترین روش برای بخشش مهریه روش رسمی و مراجعه به دفاتر اسناد رسمی می باشد برای این امر لازم است که زوج مراحل ذیل را طی کند:
- زوجه به همراه مدارک هویتی و عقدنامه به دفترخانه مراجعه کند.
- برای ثبت بخشش در دفتر خانه اقرار به بخشش کند.
- مسئول دفترخانه اقرار را به ثبت برساند.
- اقرار ثبت شده را دفترخانه به دفتر ثبت نکاح ارسال کند که در قسمت ملاحظات، بخشش صورت گرفته قید بشود.
برای بخشیدن مهریه چه مدارکی لازم است؟
- کارت ملی.
- شناسنامه.
- سند نکاح یا عقد نامه.
نکته: برای بخشیدن مهریه رشد لازم است به این معنا که زوجه باید بالای 18 سال داشته باشد زیرا بخشیدن مهریه از امور مالی است که اهلیت استیفا در آن لازم است.
در هر دوی این موردها، بخشش مهریه دارای اعتبار و درست است، فلذا بخشش مهریه از روش کاغذ دست خط و بر روی برگه، موجب بی اعتبار شدن بخشش مهریه و قابلیت و امکان رجوع و برگشت از عفو و بخشش مهریه نمی باشد.
در صورت هرگونه مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.
ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه مشاوره با وکیل کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه، تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، میتوانند آنرا برای شما تنظیم نمایند و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به ایشان، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند. مشاوره حقوقی آنلاین بهترین روش جهت مشاوره با وکیل پایه یک است.
طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از مشاوره حقوقی با وکیل استفاده کنید.
دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.
به عنوان مثال، چهار وکیل ملکی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی ملکی گذاشته اند. پنج وکیل اداره کار در زمینه دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی اداره کار است و به همین منوال دعاوی دیگر.
در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.
بهترین موسسه حقوقی در تهران و ایران، مشاوره با وکیل های مجرب و با تجربه، بهترین وکیل پایه یک در تهران و شهرستان، مجرب ترین وکیل خاورمیانه، باهوش ترین وکیل پایه یک دادگستری، آدرس دفتر وکالت در تهران، مشاوره با وکیل پایه یک تهران و شهرستان، وکیل مجرب، بهترین وکیل آنلاین در تمام نقاط ایران، شماره وکیل با تجربه در تمام منطقه های تهران، شماره وکیل پایه یک دادگستری شهرری و شمیرانات، مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل، عریضه نویسی آنلاین با با تجربه ترین وکلای ایران، وکیل دادگستری خوب، مشاوره با وکیل دادگستری تهران، وکیل تهران فوری، مشاوره حقوقی فوری و ارزان، فوری ترین و ارزان ترین تنظیم دادخواست، مشاوره حقوقی با وکیل، مشاوره حقوقی تصویری، مشاوره حقوقی رایگان، مشاوره حقوقی آنلاین، مشاوره حقوقی شبانه روزی، مشاوره حقوقی فوری، پادکست ایرانی، پادکست فارسی، پادکست واقعی، پادکست رایگان، پادکست جدید، پادکست کیفری، پادکست حقوقی، خفاش شب، فرید بغلانی، فیلم اعدام محمد بیجه در پاکدشت، عکس خفاش شب، لحظه اعدام محمد بیجه، پادکست های جنایی، پادکست جنایی رایگان، پادکست جنایی جدید را با دادپویان دنبال کنید.
بدون دیدگاه