بهترین روش تغییر کاربری اراضی و املاک

بهترین روش تغییر کاربری اراضی و املاک

در این مقاله آشنا میشوید با: بهترین روش تغییر کاربری اراضی و املاک، موارد مجاز تغییر کاربری اراضی، تغییر کاربری ملک های شهری، قوانین ساخت و ساز، تغییر کاربری مسکونی به تجاری، میزان هزینه تغییر کاربری، تغییر کاربری اراضی کشاورزی چیست؟ آیا تغییر کاربری اراضی جرم است؟ مراحل و روش های تغییر کاربری املاک. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

جهت هرگونه مشاوره با وکیل ملکی، می توانید با بهترین وکیل ملکی تهران در ارتباط باشید.

منظور از تغییر کاربری اراضی چیست؟

برای توضیح اینکه منظور از تغییر کاربری اراضی، چیست، ابتدا باید، در خصوص مفهوم کاربری زمین و انواع آن، توضیح داده و بگوییم، علت پیش بینی چنین مساله ای چه می باشد، سپس، به این پرسش که مقصود از تغییر کاربری زمین چیست؟

از آنجا که شیوه های استفاده از زمین ها که خاک هر کشور بوده، تاثیر بسزایی، بر محیط زیست، اکوسیستم، منابع طبیعی و … دارد، دولت، با وجود قانونی دانستن مالکیت زمین ها و امکان هر گونه دخل و تصرف در آن ها، به موجب حق مالکیت، سیاست کاربری اراضی و کسب مجوز برای تغییر کاربری زمین را نیز پیش بینی کرده و آن را به موجب قوانین مختلف، اجرایی می نماید.

بهترین روش تغییر کاربری اراضی و املاک

بر اساس قانون، زمین ها، می توانند کاربری های مختلفی، نظیر زراعی یا کشاورزی، مسکونی، تجاری، حمل و نقل، فضای سبز، پارکینگ، ورزشی و مواردی از این دست را داشته باشند و هیچ کس، حق ندارد، بدون کسب مجوز قانونی، از نهاد ذی صلاح که بسته به نوع کاربری زمین، می تواند، مرجعی نظیر شهرداری، سازمان جهاد کشاورزی یا منابع طبیعی باشد، اقدام به تغییر کاربری زمین نماید.

کاربری زمین، یعنی، هر زمینی، بسته به شرایط جغرافیایی و محیطی خود، امکان انتفاع و بهره برداری مخصوص به خود را داشته و در صورت استفاده خارج از کاربری، ممکن است به محیط زیست، منابع طبیعی، اکوسیستم و جانواران و… در بلند مدت، آسیب وارد آورد و از همین رو، صرفا، بهتر است، در کاربری مخصوص خود، از آن، استفاده و بهره برداری شود.

تعریف تغییر کاربری زمین یا املاک

هر زمین یا املاک، کاربری معین و مشخصی دارد که این کاربری ها دارای انواع مختلفی نیز می باشد.

از همین رو می توان گفت: رایج ترین تغییرات کاربری شامل کاربری املاک، کاربری مسکونی، کاربری اداری، کاربری تجاری و کاربری کشاورزی است.

هر کدام از تغییرات قید شده در مراحل خاص با مشخصات خاصی صورت می پذیرد که در صورت تخطی از آنها مراحل پیگرد قانونی نیز دارد.

بنابراین آگاهی از نحوه تغییر کاربری زمین ها یا ملک های موجود بسیار حائز اهمیت است.

طبق قوانین وضع شده در شهرداری، هرگونه عوض کردن کاربری اراضی یا ملک، و نقض ضوابط مربوط به کاربری ممنوع است. در همین راستا و جهت پیگیری تخطی های ممکن، کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری مرجع رسیدگی به این گونه تخلفات است که جهت تهیه نقشه هوایی زمین های کشاورزی و نقشه یو تی ام زمین کشاورزی می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

تغییرات کاربری:

تغییرات کاربری زمین ها یا املاک کلا به دو بخش تقسیم می شوند که به ترتیب زیر است.

1- تغییر کاربری شهری

2- تغییر کاربری زراعی

موارد مجاز تغییر کاربری اراضی

همانطور که گفتیم، قانون گذار، کاربری های مختلفی را برای زمین ها، پیش بینی کرده و هر گونه تغییر کاربری زمین کشاورزی یا مسکونی را منوط به اجازه از مراجع ذی صلاح نموده است. از این رو، در این قسمت، قصد داریم، درباره موارد مجاز تغییر کاربری اراضی، بر اساس قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها، صحبت کنیم.

تبصره ۱ ماده ۳ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها، مقرر می دارد: تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها، برای سکونت شخصی صاحبان زمین، تا پانصد متر مربع، فقط برای یکبار و احداث دامداری ها، مرغداری ها، پرورش آبزیان، تولیدات گلخانه‌ ای و همچنین، واحد های صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع دستی، مشمول پرداخت عوارض موضوع این ماده، نخواهد بود.

بر اساس این ماده، می توان گفت، مالکان زمین های زراعی و باغ ها، تا ۵۰۰ متر مربع، مجاز به تغییر کاربری زمین کشاورزی و باغ خود، برای سکونت شخصی می باشند و البته، ذکر این نکته، ضروری است که در موارد مجاز نیز این عمل، یعنی، تغییر کاربری زمین کشاورزی و باغ، صرفا پس از اخذ مجوز از جهاد کشاورزی، امکان پذیر می باشد و قانون گذار، در ماده ۴ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زارعی و باغ ها، به آن، تصریح کرده است.

استثنائات تغییر کاربری اراضی

برای بررسی استثنائات تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغ ها، باید به تبصره ۴ و ۵ ماده ۲ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها مراجعه کرد و دید که قانون گذار، چه مواردی را مستثنی از تغییر کاربری اراضی دانسته و یا آن ها را مشمول قانون حفظ کاربری اراضی یا قانون اصلاح این قانون، نمی داند. این استثنائات، شامل مواردی که انجام آن ها، استفاده بهینه از تولیدات کشاورزی بوده و مواردی که داخل در اراضی طرح هادی هستند، می باشد که در زیر، به توضیح آن ها، خواهیم پرداخت.

تبصره ۴ ماده ۲ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها مقرر می دارد: احداث گلخانه‌ ها،‌ دامداری ها، مرغداری ها، پرورش ماهی و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاه های صنایع تکمیلی و غذایی در روستا ها، بهینه‌ کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و تغییر کاربری محسوب نمی‌شود. موارد مذکور، از شمول این ماده، مستثنی بوده و با رعایت ضوابط زیست‌ محیطی، با موافقت سازمان‌ های جهاد کشاورزی استان ها، بلامانع می‌ باشد.

بر اساس این ماده، چنانچه شخصی، پس از کسب مجوز از جهاد کشاورزی، اقدام به ساخت مواردی نظیر گلخانه، دامداری یا مرغداری یا پرورش ماهی و سایر مواردی نماید که بهینه کردن تولیدات کشاورزی، محسوب شود، عمل وی، تغییر کاربری زمین کشاورزی و باغ ها، نبوده و جرم، تلقی نمی شود.

 تبصره ۵ ماده ۲ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها نیز مقر می دارد:  اراضی داخل محدوده قانونی روستا های دارای طرح هادی مصوب، مشمول ضوابط طرح هادی بوده و از کلیه ضوابط مقرر در این قانون، مستثنی می‌باشند.

طرح هادی، طرحی بوده که با هدف اصلاح بافت و کاربری زمین های روستایی، طراحی شده و هدف آن، این است که از بافت روستاها، بهترین استفاده ممکن، صورت گیرد و به موجب آن، بسیاری از زمین هایی که پیش از این، به جهت کاربری خود، مجوز ساخت و تغییر کاربری نمی گرفتند، تغییر کاربری، می گیرند و بر اساس ماده فوق الذکر، زمین های داخل طرح هادی، از شمول قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها و قانون اصلاح این قانون، مستثنی هستند.

تغییر کاربری ملک های شهری

مهمترین تغییرات در کاربری مربوط به سه بخش، تجاری، اداری، مسکونی است. بیشترین عامل تجاری سازی املاک نیز به دلیل ارزش بالای آن است که  باعث افزایش چند برابری قیمت ملک می شود. البته لازم به ذکر است، طبق قانون در شهرها هر بنایی که احداث شود، حتما نیاز به کاربری مشخصی دارد و قانونگذار این کاربری را در سند ثبت می کند. اگر بخواهیم ماهیت املاک را شرح دهیم میتوان گفت:

املاک مسکونی در اصل همان محل زندگی شماست و قصد سکونت در آن است.

ملک تجاری یا اداری در اصل جهت تجارت ساخته می شود که مشخصات دقیق آن در بند ۲۴ ماده ۵۵ آمده است.

بنابراین هرگونه تخطی در کاربری ها یا سند سازی خودسرانه، مورد پیگرد قانونی قرار می گیرد.

قوانین ساخت و ساز

قانونگذار در قوانین شهرداری قید کرده که جهت هرگونه احداث بنا گام نخست گرفتن مجوز مخصوصی از سوی شهرداری که به آن پروانه ساخت می گویند و چون در این پروانه نوع کاربری ملک مشخص می گردد و شناسنامه ملک محسوب می شود، بنابراین گرفتن آن الزامی می باشد.

لازم به ذکر است هرگونه تخلف از این پروانه جرم است و مجازاتهای مالی و حتی در مواردی هم حبس و زندان نیز دارد.

در صورت تخلف از پروانه ساخت، کمیسیونی که در تبصره ۱ بند ۱۰۰ قانون شهرداری پیش بینی شده است مامور به رسیدگی خواهد بود.

تغییر کاربری مسکونی به تجاری

تغییر کاربری مسکونی به تجاری کلا دو مدل است. مدل اول تغییر از طریق نوسازی، و مدل دوم تغییر از طریق دریافت مجوز می باشد، که هر کدام ساختار اقدامات متناسب خود را داراست.

تغییر کاربری زمین از طریق نوسازی 

شما در آغاز ساخت بنا اقدام به تهیه پروانه ساخت می کنید که در آن کاربری ملک مشخص می شود. این مراحل همان مسیر گرفتن مجوز و پروانه  ساخت است. چنانچه بعد از مدتی مالک بنایی در صورت داشتن شرایط لازم ملک، خواستار تغییر در نوع کاربری باشد، می تواند بعد از طی کردن مراحل زیربنای خود را تغییر وضعیت بدهد.

  • پرداخت عوارض ساختمان به شهرداری.
  • مراجعه به ادارات لازم و تکمیل مدارک.
  • مراجعه به دفتر خدمات نوسازی ناحیه و ثبت درخواست نوسازی جدید.
  • بررسی ملک و مدارک توسط بازرسی شهرداری.
  • صدور دستور تهیه نقشه جدید با کاربری جدید توسط دفتر خدمات نوسازی.
  • تهیه نقشه اصلی توسط مالک با رعایت دستور تهیه نقشه.
  • صدور کاربری جدید بعد از تطابق نقشه اصلی و دستور تهیه نقشه توسط دفتر خدمات.
  • تخریب و نوسازی.

تغییر کاربری زمین از طریق مجوز

در این شکل مالکی با میل شخصی ملک خود را تخریب و آن را تبدیل به زمین بایر می کند و بعد از آن اقدام به گرفتن کاربری جدید می کند.

در این روش مالک با مراجعه به شهرداری درخواست تغییر کاربری زمین خود را ارائه می کند و شهرداری که متولی این امر است آن را در کمیسیون 100 بررسی می کند و در صورت صلاحدید کاربری جدید به فرد مالک داده می شود.

لازم به ذکر است کمیسیون 100 در این روش بشدت سرسختانه برخورد می کند و معمولا هم تغییر کاربری حاصل نمی شود.

لذا گزینه تغییر کاربری از طریق نوسازی بهترین گزینه عنوان می شود.

میزان هزینه تغییر کاربری

میزان هزینه تغییر کاربری عمدتا به موارد مختلفی از قبیل زیر بستگی دارد که در هزینه کرد مهم هستند.

  • متراژ (نقشه کشی بر اساس هر متر مربع محاسبه می شود) همان نقشه UTM  (یا دریافت نقشه هوایی)می باشد.
  • موقعیت ملک (در جاهای خاص قیمت خاصی منظور می شود)
  • شهر (در شهرهای بزرگ عوارض با توجه امکانات تفاوت دارد)
  • محله (هزینه های نسبت به درجه محله محاسبه می گردد)
  • و… .

هر ساله نرخ جدیدی به عنوان نرخ پایه از طرف شهرداری هر شهر تعیین می شود. بنابراین نمی توان برای تمام املاک حتی در یک شهر به طور قطع هزینه ایی را بابت تغییر کاربری تعیین کرد.

تغییر کاربری خارج از محدوده شهر

قانونگذار برای صیانت از اراضی زراعی و باغات مذکور که بیرون از منطقه قانونی شهری هستند به جز موارد اضطرار، قانون ممنوعیت تغییر کاربری وضع نموده تا از دست درازی، از بین بردن منابع طبیعی و همچنین تخریب زیست محیطی پیشگیری به عمل آید.

البته لازم به ذکر است مراجع ذیصلاح در خصوص اراضی خارج از محدوده شهری و شهرک ها وزارت جهاد کشاورزی است که قوانین آنها نیز مجزا می باشد.

البته در مواردی که به اراضی زراعی و باغ‌ها طبق مقررات این قانون مجوز تغییر کاربری داده می‌شود هشتاد درصد (۸۰%) قیمت روز اراضی یا‌ باغ‌ها با احتساب ارزش زمین پس از تغییر بابت عوارض از مالک گرفته و به خزانه‌ داری کل کشور واریز می‌ شود.

بهترین روش تغییر کاربری اراضی و املاک

تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها برای سکونت شخصی صاحبان زمین تا پانصد متر مربع فقط برای یکبار و احداث دامداریها، مرغداریها، پرورش آبزیان، تولیدات گلخانه‌ای و همچنین واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع دستی مشمول پرداخت عوارض موضوع این ماده نخواهد بود.

تغییر کاربری اراضی کشاورزی چیست؟

بر اساس دو قانون فوق الذکر، تغییر کاربری اراضی کشاورزی، صرفا، در موارد استفاده شخصی مالکان دارای سند، برای سکونت، تا ۵۰۰ متر مربع و یا در مواردی که ضروری، تشخیص داده شود، پس از کسب مجوز های لازم، از سازمان جهاد کشاورزی و سایر مراجع ذی صلاح، امکان پذیر، خواهد بود و انجام هرگونه تغییر کاربری بدون مجوز، جرم بوده و مشمول مجازات هایی همچون، حبس، جزای نقدی و قلع و قمع بنا می شود.

همچنین، احداث گلخانه، دامداری یا مرغداری و هر امری که با هدف استفاده بهتر و بهینه تر از تولیدات کشاورزی باشد، تغییر اراضی، محسوب نمی گردد، لکن، با وجود این امر، شخص، برای احداث این موارد نیز نیازمند کسب مجوز از سازمان جهاد کشاورزی و سایر مراجع ذی صلاح، خواهد بود.

آیا تغییر کاربری اراضی جرم است؟

ماده ۴ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها را مورد بررسی قرار داد. ماده ۴ قانون فوق الذکر، در خصوص جرم بودن یا جرم نبودن تغییر کاربری اراضی، مقرر می دارد:

ماده (۳) قانون مذکور و تبصره (۲) آن، به شرح ذیل، اصلاح می‌ گردد:

ماده ۳- کلیه مالکان یا متصرفان اراضی زراعی و باغ های موضوع این قانون که به صورت غیر مجاز و بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع تبصره (۱) ‌ماده (۱) این قانون، اقدام به تغییر کاربری نمایند، علاوه بر قلع و قمع بنا، به پرداخت جزای نقدی از یک تا سه برابر بهای اراضی زراعی و باغ ها به قیمت روز زمین با کاربری جدید که مورد نظر متخلف بوده‌ است و در صورت تکرار جرم، به حداکثر جزای نقدی و حبس از یک ماه تا شش‌ ماه، محکوم خواهند شد.

بر اساس این ماده، هرگونه تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغ ها که بدون کسب مجوز از جهاد کشاورزی، صورت گیرد، جرم بوده و مرتکب این امر را با مجازات جزای نقدی و حبس، روبرو خواهد کرد و علاو بر آن، بنای ساخته شده نیز، قلع و قمع، خواهد گردید.

قانون تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی

قانون تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، همان قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها و قانون اصلاح این قانون، می باشد که در ماده یک خود، در پاسخ به این پرسش که آیا امکان تغییر کاربری زمین کشارزی و باغ، به مسکونی، وجود دارد یا خیر؟ مقرر می دارد:

به منظور حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ ها و تداوم و بهره‌ وری آن‌ ها، از تاریخ تصویب این قانون، تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ‌ ها، در‌ خارج از محدوده قانونی شهر ها و شهرک‌ ها، جز در موارد ضروری، ممنوع می‌ باشد.

 بر اساس ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها، تغییر کاربری زمین کشاورزی، صرفا، در موارد ضروری، نظیر استفاده شخصی مالکان آن ها که داری سند رسمی یا عادی بوده، تا ۵۰۰ متر مربع، امکان پذیر بوده و با توجه به تبصره یک ماده ۲ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها، تشخیص این ضرورت، با کمیسیونی است که متشکل از رئیس سازمان جهاد کشاورزی، رئیس مسکن و شهر سازی، همچنین، مدیر کل حفاظت محیط زیست استانی که زمین در آن واقع شده و یک نماینده از سمت استاندار، می باشد.

تغییر کاربری املاک شهری

شهرداری بر طبق مفاد طرح جامع، موظف است نوع کاربری املاک را در شهرها مشخص و مالکان باید نوع کاربری تعیین‌‌شده را رعایت کنند. در صورتی که مالکان در خصوص کاربری املاک، تخلف کنند، موضوع تخلف تغییر کاربری، در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری مطرح و رسیدگی می‌شود.

بر طبق ماده ۵۵ قانون شهرداری، در صورتی که مالکان املاک با کاربری مسکونی، از واحدها به عنوان دفتر اسناد رسمی، دفتر وکالت، دفتر ازدواج و طلاق، دفتر روزنامه و دفتر مهندسی استفاده کنند، کاربری تجاری نیست.

مراحل تغییر کاربری املاک

مراحل تغییر کاربری املاک به شرح ذیل است:

  • درخواست تغییر کاربری در دفتر خدمات نوسازی.
  • ارائه اطلاعات لازم در مورد ملک.
  • صادرشدن دستور نقشه.
  • تهیه نقشه و صدور پروانه. ساختمان جدید ملک
  • تایید نقشه توسط کارشناس.

روش های تغییر کاربری املاک در شهرها

براساس قانون شهرداری، مالکان برای تغییر کاربری املاک می‌توانند از دو روش ذیل استفاده کنند:

  • تخریب ملک و نوسازی بنای ملک.
  • با طرح درخواست در کمیسیون ماده ۵ قانون تشکیل شورای عالی شهرسازی و معماری.

تغییر کاربری املاک در شهرها با تخریب و نوسازی

مالکان برای نوسازی ساختمان‌ها باید از شهرداری پروانه ساختمان اخذ کنند. در صورتی که شهرداری با وجود شرایط دریافت پروانه ساختمان، این پروانه را صادر نکند، متقاضی نوسازی می‌تواند، الزام شهرداری به صدور پروانه ساختمان را در دیوان عدالت اداری مطرح کند.

بهترین روش تغییر کاربری اراضی و املاک

مالک ساختمان باید بعد از پرداخت عوارض شهرداری مربوط به ملک، درخواست صدور پروانه جدید ساختمان را در دفتر خدمات و نوسازی محل ملک ثبت کند. در صورتی که مالک نسبت به میزان عوارض ملکی شهرداری، اعتراض داشته باشد، می تواند موضوع اعتراض را در کمیسیون ماده ۷۷ شهرداری مطرح کند.

بعد از پرداخت عوارض شهرداری و ثبت درخواست صدور پروانه ساختمان جدید، ملک بازرسی شده و بعد از تایید نقشه ساختمان، پروانه ساختمان جدید صادر می‌شود. سپس مالک باید مجوز تخریب و نوسازی بنای ساختمان را اخذ کند.

تغییر کاربری املاک در شهرها با ثبت درخواست شهرداری

مالکان ساختمان برای تغییر کاربری ساختمان بدون بازسازی و نوسازی باید درخواست مجوز تغییر کاربری را در دفتر خدمات و نوسازی شهرداری ثبت کنند.

سپس شهرداری موضوع تغییر کاربری ملک را به کمیسیون ماده ۵ شهرداری ارجاع می‌دهد. صدور مجوز نهایی تغییر کاربری املاک، با کمیسیون ماده ۵ قانون شهرداری است.

تغییر کاربری تجاری به مسکونی در شهرها

یکی از مهمترین نوع تغییر کاربری، تغییر کاربری ملک تجاری به مسکونی در شهرها است. قانونگذار تغییر کاربری مسکونی به تجاری را تخلف بیان کرده‌ است، اما قانونی در خصوص تغییر کاربری تجاری به مسکونی وجود ندارد.

با توجه به نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه، تغییر کاربری تجاری به مسکونی بدون تغییر در وضعیت ملک، قابل طرح در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری است. براساس ماده ۱۵ قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۵۶، یکی از راههای قانونی، فسخ اجاره ملک مسکونی و تخلیه عین مستاجر، نیاز به سکونت در ملک به شرط مناسب بودن ملک برای زندگی است. بنابراین بر طبق قانون، تغییر کاربری مسکونی به تجاری تخلف نیست.

استرداد زمین در تغییر کاربری

مرجع صدور مجوز برای تغییر کاربری ملک، کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری است. بعد از صدور مجوز، شهرداری براساس ضریب قیمت ملک، عوارض تغییر کاربری را تعیین و مالک باید آن را پرداخت کند.

یکی از سوالاتی که در تغییر کاربری املاک وجود دارد این است، که آیا  شهرداری به جای اخذ عوارض تغییر کاربری، می‌تواند بخشی از ملک را استرداد نماید؟ در صورتی که شهرداری برای عوارض تغییر کاربری، قسمتی از ملک مورد تقاضای کاربری را استرداد کند، مالک می‌تواند اعتراض خود را به دادگاه محل وقوع ملک مطرح کند.

اعتراض به رای تغییر کاربری

مالک نسبت به قرارهای صادر شده از کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری در مورد تغییر کاربری املاک، می‌تواند ۲۰ روز بعد از صدور، برای اعتراض در دیوان عدالت اداری اقدام کند.

عدم تغییر کاربری املاک

تبصره‌ای با عنوان قانون عدم تغییر کاربری املاک، در قانون شهرداری وجود دارد. قانونگذار در ماده ۵۵ شهرداری، وظایف اصلی شهرداری را مشخص‌ کرده‌است. براساس ماده ۵۵ قانون شهرداری، شهرداری موظف به صدور پروانه ساختمان در شهرها است و باید نوع کاربری املاک در پروانه ساختمان مشخص شود. در ماده ۵۵ قانون شهرداری، تخلف در خصوص تعیین کاربری املاک بیان شده‌ و به همین دلیل، تبصره این ماده با عنوان اصل عدم تغییر کاربری املاک، معروف شده‌است.موارد مهم در این تبصره به شرح ذیل است:

  • شهردارباید براساس ضوابط نقشه جامع شهری، نوع کاربری املاک را در پروانه ساختمانی مشخص کند.
  • در صورتی که در ملک غیر تجاری، براساس کاربری ملک در پروانه ساختمان، فعالیت تجاری انجام شود، شهرداری تخلف را در کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری تبصره یک مطرح می‌کند. اگر تخلف تغییر کاربری ملک تایید شود، کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری باید در مدت یک ماه برای تعطیلی ملک تصمیم بگیرد. مالک ملک یا مستاجر ۲ ماه برای تعطیلی ملک فرصت دارد.
  • در صورتیکه مالک یا مستاجر با توجه به اطلاع از تصمیم شهرداری، در ملک، فعالیت تجاری را ادامه دهد، به مجازات حبس از ۶ ماه تا ۲ سال و پرداخت جزای نقدی تغییر کاربری ملک غیر مجاز محکوم و ملک تعطیل می‌شود.

هزینه تغییر کاربری املاک

شهرداری‌ها هر سال هزینه تغییر کاربری املاک را تعیین می‌کنند. هزینه تغییر کاربری مربوط به مالیات و عوارض املاک است. عوامل مختلفی مانند مساحت ملک، وضعیت ملک، موقعیت مکانی ملک و بافت ملک در تعیین هزینه تغییر کاربری املاک موثر است.

مرجع صالح رسیدگی به تغییر کاربری شهری

بر طبق ماده ۵ قانون تشکیل شورای عالی شهرسازی و معماری، مرجع صالح رسیدگی به درخواست تغییر کاربری شهری، کمیسیون ماده ۵ قانون شهرداری است.

ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی

تغییر کاربری کشاورزی، یکی از مهمترین موضوعات در کاربری اراضی کشاورزی و باغات است که نحوه بهره‌ برداری و استفاده از زمین زراعی و باغی تغییر می‌کند.

قانونگذار در ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی و باغات مصوب سال ۱۳۷۵ بیان کرده که تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغات در بیرون از محدوده قانونی شهرها، برای حفظ کاربری اراضی کشاورزی و باغی به غیر از موارد ضروری و قانونی ممنوع است.

بهترین روش تغییر کاربری اراضی و املاک

همچنین بر طبق ماده یک آیین نامه اجرایی اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی و باغی، هر نوع فعالیت که مانع بهره برداری و تداوم کشاورزی در اراضی زراعی و باغی با تاسیس بنا، افزایش یا استخراج شن و ماسه شود، وزارت جهاد کشاورزی آن را تغییر کاربری تشخیص می‌دهد.

مصادیق تغییر کاربری

بر اساس ماده یک دستورالعمل مشخص ‌شدن مصادیق تغییر کاربری غیر مجاز و ماده ۱۰ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی و باغی، مرجع صالح تشخیص مصادیق تغییر کاربری املاک به صورت غیر مجاز،‌ سازمان امور اراضی کشور  است.

بنابراین در صورت هر نوع ابهام در مورد تغییر کاربری املاک، باید از سازمان امور اراضی استعلام گرفته و براساس استعلام مربوطه اقدام شود. مصادیق تغییر کاربری غیر مجاز به شرح ذیل است:

  • دیوارکشی اراضی کشاورزی.
  • استخراج غیر قانونی شن و ماسه از زمین کشاورزی.
  • خاک برداری، خاک ریزی و گودبرداری غیر قانونی.
  • ساخت آلاچیق و نصب کانکس در اراضی کشاورزی بدون تغییر کاربری مجاز.
  • قطع و خشک ‌کردن باغها.

مرجع تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی

بر طبق ماده ۵ قانون تشکیل شورای عالی شهرسازی، مرجع تعیین تغییر کاربری املاک در شهرها و محدوده شهرها، کمیسیون ماده ۵ شهرداری است. اما براساس ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی و باغی، مرجع تشخیص تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی، وزارت جهاد کشاورزی است. 

اعضای کمیسیون تشخیص اراضی کشاورزی و باغی شامل رئیس جهاد کشاورزی، رییس سازمان مسکن و شهرسازی، مدیر کل حفاظت محیط زیست، مدیر امور اراضی و نماینده استاندار است.

مدارک لازم تغییر کاربری املاک

  • مدارک هویتی مالک.
  • اصل سند مالکیت ملک.
  • مشخصات ملک شامل آدرس، کد پستی و کروکی ملک.

هزینه تغییر کاربری املاک

هزینه تغییر کاربری املاک به شرح ذیل است:

  • هزینه مالیاتی و عوارض شهرداری.
  • هزینه تغییر کاربری ملک.
  • هزینه نقشه ملک برای تخریب و نوسازی ملک.
  • هزینه تخریب ملک.

تغییر کاربری در  آرای وحدت رویه

شماره رای وحدت رویه: ۸۲۲

تاریخ رای وحدت رویه:۱۴۰۱/۰۳/۳۱

موضوع: تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی، جرم آنی است.

براساس ماده ۱۰ قانون اصلاح حفظ کاربری اراضی کشاورزی و باغی سال ۱۳۷۴، هر نوع اقدام  مانند استخراج شن و ماسه و تاسیس بنا که با تشخیص وزارت جهاد کشاورزی، تغییر کاربری محسوب شود، عنصر مادی جرم تغییر کاربری غیر مجاز املاک کشاورزی و باغی است و از آنجایی که بر طبق قانون، تداوم نتیجه جرم و آثار آن، به معنی استمرار عنصر مادی جرم نیست، تغییر کاربری غیر مجاز اراضی کشاورزی و باغی، جرم آنی است و مرور زمان جرم تعزیری ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ در خصوص آن اعمال می‌شود.

در صورتیکه نیاز به هرگونه مشاوره حقوقی تلفنی یا حضوری راجع به موضوعات حقوقی و یا کیفری با وکیل پایه یک دادگستری داشتید، میتوانید با موسسه حقوقی دادپویان تماس بگیرید.

جهت اطلاع از آخرین اخبار حقوقی و قضایی نیز میتوانید خبرگزاری قضایی دادپویان را دنبال کنید.

تیم پشتیبانی دادپویانمشاهده نوشته ها

Avatar for تیم پشتیبانی دادپویان

تیم پشتیبانی موسسه حقوقی دادپویان

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *