دلال کیست؟

در این مقاله آشنا میشوید با: دلال کیست، شغل دلالی، انواع دلال، شرایط اخذ پروانه دلالی، حق الزحمه دلال، وظایف دلال و دفاتر دلال. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

تعریف دلال

دلالی هر نوع عملیات دلالی یا حق‌العمل کاری یا عاملی و همچنین تصدی به هر نوع تاسیساتی که برای انجام بعضی موارد ایجاد می‌شود، شغلی است که صاحب آن با معرفی و نزدیک کردن طرفین یک معامله به هم دیگر، شرایط و خصوصیات معامله را برای آنان تشریح کرده و سعی می‌کند با تطبیق منافع طرفین، معامله را جوش دهد.

البته در حقیقت ماده ۳۳۵ قانون تجارت نیز این شغل را به رسمیت شناخته است و بیان کرده است که دلال شخصی است که واسطه است برای انجام گرفتن معامله‌ای و یا شخصی است که طرف معامله‌ ای پیدا می‌کند و این عملش در مقابل اجرت و حق السعی است. همچنین مقررات قرارداد دلالی اصولا از مقررات وکالت پیروی می‌نماید.

برای مشاوره حقوقی، می توانید با بهترین وکیل تهران در تماس باشید.

شغل دلالی چیست؟

وفق بند ۳ ماده ۲ قانون تجارت دلالی نوعی شغل است که شخص با معرفی افراد به یکدیگر، شخصیت و شرایط معامله را برای آنان شرح می‌دهد و با در نظر گرفتن منافع طرف قرارداد، سعی و تلاش بر ایجاد معامله می‌کند و یا حتی برای غیر تاجری، معامله‌ای را انجام می‌دهد.

از این رو دلالی حرفه‌ای تجاری است و دلال، تاجر تلقی می‌گردد. باید در نظر داشت که قرارداد دلالی نیز،‌ قراردادی جایز است. بدین معنی که طرفین قرارداد می‌توانند که آن را فسخ نمایند.

انواع دلال

ماده ۷ قانون در مورد دلالی یا واسطه گری گفته شده است که سه نوع دلال را در نظر گرفته است:

دلال ملکی.
دلال خودرو بار و امور شهری.
دلال بازرگانی.
دلالی رسمی بیمه نیز یکی دیگر از دلالی است که مصوب سال ۱۳۵۲ شورای عالی بیمه می باشد. دلال رسمی بیمه بایستی دارای پروانه رسمی بیمه باشد و واسطه میان بیمه گر و بیمه گذار است.
یک نوع دیگر دلالی نیز طبق قانون بورس پیش‌بینی شده است که در این صورت، دلال کارگزار نامیده می‌شود و تشریفات دلالی و اخذ پروانه برای آن تابع قانون بورس است.

شخص می‌تواند در رشته‌های مختلف دلالی کند اما باید برای هر یک از آن ها، پروانه جداگانه اخذ کند. دلال علاوه بر دلالی شخصا می‌تواند تجارت کند و می‌تواند در معامله‌ای که به عنوان دلال انجام می‌دهد، خود نیز سهیم یا منتفع باشد.

شرایط اخذ پروانه دلالی

داشتن 25 سال تمام.
تبعه ایران بودن.
حداقل سواد گذراندن مقطع ابتدای.
داشتن اطلاعات صنفی و فنی متناسب با نوع دلالی.
عدم شهرت به نادرستی.
عدم سوء سابقه به جنایات، ورشکستگی به تقصیر، کلاهبرداری (که شامل در حکم کلاهبرداری نیز می باشد پس ورشکستگی به تقلب هم به طریق اولی و اینکه در حکم کلاهبرداری محسوب می شود نیز شامل می شود)، سرقت و خیانت در امانت.
دادن وجه ضمان (ضمانت نامه و یا وثیقه).

دلالی نمودن بدون داشتن شرایط یعنی بدون داشتن پروانه دارای ضمانت اجرای کیفری حبس تادیبی شش ماه تا دو سال و جزای نقدی از 1000 تا 5000 تومان می باشد که پر واضح است این مبلغ ناشی از عدم بروز رسانی قانون تجارت بوده که در این برهه مضحک می باشد. البته باید توجه داشت که عمل دلالی باطل نبوده و دلال مستحق اجرت تعیین شده است.

حق الزحمه دلال

از دیگر نکات حقوقی دلال راجع به اجرت وی در معاملات می باشد. طبق ماده ۳۵۲ قانون تجارت، زمانی که معامله انجام شده با رضایت طرفین معامله صورت بگیرد و بعد طبق خیارات قانونی قرارداد معامله فسخ شود حق مطالبه دلال حذف نمی شود، به شرط این که شرط فسخ قرارداد مربوط به دلال نباشد. پس حتی در صورت لغو قرارداد حق الزحمه وی قابل مطالبه و پرداخت است.

وظایف دلال

بنابر تعریف دلالی و مواد متعاقب آن در قانون تجارت دلال هیچ گونه مسئولیتی نسبت به آثار معاملات ندارد پس ایشان ضامن تادیه ثمن و یا تسلیم مبیع یا عین معامله نمی باشد از طرفی انجام آنها بدون اذن موجب استحقاقی حق رجوع بنا بر ماده 267 قانون مدنی نمی باشد.

البته بر این نکته چند استثنا وارد است:

دلال ضامن صحت و سقم امضاهای اشخاصی که توسط ایشان رد و بدل شده می باشد، مگر در حضور هم این امضاها اخذ شده باشد.
معامله به اعتبار دلال صورت پذیرفته باشد دلال در همان مورد که منتسب به اعتبارش بوده ضامن است.
در صورت احراز تقصیر نسبت به ارزش مال التجاره یا ملک دلال ضامن خسارات وارده است لکن اثبات این امر بر عهده مدعی خسارت است.
در صورتی که دلال طرف معامله بوده و احدی از طرفین معامله واقف به آن نبوده باشد در صورت بروز خسارت و مغبون شدن طرف معامله حتی با وجود شرط اسقاط جامع خیارات و احراز آن دلال ضامن خسارت مدعی خواهد بود هر چند دلال مرتکب تقصیر دیگری نشده باشد.

انقضای مدت دلالی

در صورتی که مدت قرارداد تمام شده باشد: بدیهی است در صورتی که قرارداد فاقد مدت بوده اما مقید به پایان انجام معامله باشد و دلال ظرف (مهلت معقولی) نتوانسته باشد مقدمات انجام معامله مزبور را فراهم کند، قرارداد دلالی فسخ شده تلقی می‌شود.
در صورتی که آمر، شخصا اقدام به انجام معامله نسبت به موضوع قرارداد دلالی کرده باشد: تنظیم قرارداد دلالی انحصاری با یک موسسه دلالی مانع از انجام معامله توسط شخص آمر نخواهد بود، بنابراین همان‌ گونه که در عقد وکالت نیز علی‌ رغم آن که موکل به وجه ملزمی، از عزل وکیل منع شده باشد، می‌تواند معامله موضوع وکالت را شخصا انجام دهد، در قرارداد دلالی نیز، انجام معامله توسط شخص آمر، موجب انفساخ قرارداد می‌شود.
چنان چه در مورد معامله تغییر شرایطی به وجود آید که امکان انجام معامله متعذر شود.
در صورت تخلف دلال از مسئولیت‌ها و وظایفی که طبق قرارداد یا به موجب مقررات قانونی مربوط به دلالی متعهد به انجام آنها بوده است: رعایت امانت و صداقت نسبت به آمر، جوهره‌ قرارداد دلالی است. بنابراین با ثبوت تخلف دلال از اصولی که عرف و قانون آن را به عنوان شرایط مبنی علیهم در قرارداد دلالی می‌داند، نه تنها آمر می‌تواند خسارات وارده به خود را از اقدامات غیرقانونی دلال مطالبه کند، بلکه قرارداد دلالی نیز به دلیل انتفا (منتفی شدن) جوهره اصلی آن، پایان می‌پذیرد.

برای مشاوره حقوقی با وکیل، می توانید با وکیل آنلاین در تماس باشید.

دفاتر دلال

چون دلالى عملى تجارتى محسوب مى‌شود به این جهت هر دلالى باید داراى دفترى باشد و کلیه معاملاتى که با وساطت او انجام مى‌گیرد باید در آن دفتر ثبت و ضبط گردد که ترتیب این ثبت و ضبط به‌ صورت زیر است:

اسم متعاملین.
مالى که موضوع معامله بوده است.
نوع معامله.
شرایط معامله و مشخص نمودن این‌که تسلیم مورد معامله فورى است یا وعده دارد.
عوض مالى که باید پرداخت شود و مشخص نمودن تحویل فورى یا مهلت‌ دار بودن آن و این که وجه نقد است یا مال‌ التجاره یا برات و هرگاه برات است برات وعده‌ دار است یا به رویت.
امضا طرفین معامله، که مطابق مقررات دفتر دلال تابع کلیه مقررات مربوط به دفاتر تجارى است.

در صورت هرگونه مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکیل آنلاین یا وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.

ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه مشاوره با وکیل کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه، تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، وکیل میتواند آنرا برای شما تنظیم نماید و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به وکیل انلاین، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند. مشاوره حقوقی آنلاین بهترین روش جهت مشاوره با وکیل پایه یک است.

طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از مشاوره حقوقی با وکیل استفاده کنید.

دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.

به عنوان مثال، چهار وکیل ملکی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی ملکی گذاشته اند. پنج وکیل اداره کار دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی اداره کار است و به همین منوال دعاوی دیگر.

در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.

مهم ترین مقالات حقوقی دادپویان شامل: طنز حقوقی، رادیو حقوقی، کلیپ حقوقی، پکیج حقوقی، بسته حقوقی، بیمه حقوقی، فیلم حقوقی است که میتوانید در سایت حقوقی دادپویان مطالعه نمایید.