دعاوی بیمه

عقد بیمه چه خصوصیاتی دارد؟

آگاهی از خصوصیات عقد بیمه، برای شناخت آن امری ضروری است.

بیمه یکی از عقود عهدی می‌باشد. به واسطه آن تعهدی برای یکی از طرفین یا هردو، ایجاد می‌شود.

در واقع تنها عقدی که در حقوق ایران به‌طور دقیق عهدی است، عقد بیمه می‌باشد.

بیمه، عقد رضایی است و نیاز به تشریفاتی ندارد. عدم صدور بیمه‌نامه نباید به عقد بیمه خللی وارد کند و عدم پرداخت حق بیمه صرفاً موجب معلق شدن، تعهدات بیمه‌گر، می‌شود. ولی عقد بیمه به قوت خود باقی است.

عقد بیمه، عقدی لازم است و با فوت و حجر یکی از طرفین زایل نمی‌شود.

در برخی از انواع بیمه‌ها با فوت شخص موضوع بیمه، تعهدات طرف دیگر آغاز می‌شود.

بیمه، عقدی معوض است و دو عوض در آن باید متقابل هم و متعادل باشند. بیمه از عقود مستمر است و در آن بایستی حتماً مدت تعیین شود.

در غیر این صورت معلوم نخواهد بود که بیمه‌گر تا چه زمانی، ملزم به جبران موضوع مورد بیمه خواهد بود.

بیمه یک عقد احتمالی می‌باشد. ازجمله عقود الحاقی می‌باشد نه مذاکره‌ای، زیرا بیمه‌گر شرایط و ارکان عقد را تعیین می‌کند و بیمه‌گذار شرایط را می‌پذیرد و به قرارداد بیمه، ملحق می‌شود.

آثار عقد بیمه؟

مقررات بیمه، جنبه حمایتی دارد.

قانون‌گذار، حمایت از بیمه‌گذار که طرف ضعیف این رابطه حقوقی است، را مدنظر قرار داده است.

قرارداد بیمه معمولاً به نفع بیمه‌گذار، تفسیر می‌شود.

در بند 2 ماده 2 لایحه بیمه‌های تجاری، نیز به این امر اشاره‌ شده است. قبل از وقوع حادثه موضوع قرارداد بیمه، بیشترین تعهدات متوجه بیمه‌گذار است.

وی می‌بایست، ریسک را به بیمه‌گر اطلاع دهد و حق بیمه را پرداخت نماید.

باید تشدید ریسک را نیز به بیمه‌گر اعلام کند. بیمه‌گر، متعهد به ارائه اطلاعات مورد قرارداد و تعدیل حق بیمه در صورت کاهش ریسک بیمه‌ای می‌باشد.

بعد از وقوع حادثه، بیمه‌گذار بایستی حادثه را اعلام کند و بیمه‌گر هم بایستی مبلغ موضوع قرارداد را بپردازد.

دعاوی مرتبط با دعاوی بیمه؟

ممکن است اجرای قرارداد بیمه از طریق دعاوی حقوقی، درخواست و پیگیری شود.

این دعاوی مرتبط ممکن است بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار یا شخص ثالث. با آن‌ها ناشی از عدم پرداخت حق بیمه یا عدم جبران خسارت، مطرح شود.

اغلب بیمه گران برای حفظ شهرت خود، سعی در حل اختلافات، از طرق مسالمت‌آمیز. (از قبیل صلح و سازش، میانجیگری و ارجاع به داوری) دارند.

ماده 20 آیین‌نامه شماره 34 در مورد بیمه اعتبار کالا. رجوع به داوری را در صورت بروز اختلاف، پیش‌بینی کرده است.

دعاوی مرتبط با دعاوی بیمه یا در مراجع حقوقی (دادگاه یا شورای حل اختلاف بسته به مبلغ خواسته) یا کیفری یا مراجع استثنایی، مطرح می‌شوند.

صلاحیت مراجع کیفری، برای دعاوی بیمه، درزمینهٔ جرایم غیر عمد می‌باشند. زیرا مسئولیت ناشی از عمد، موضوع عقد بیمه قرار نمی‌گیرد.

تنها جرائم غیر عمد در تعهدات بیمه‌گر، مؤثر خواهد بود.

رأی کیفری قابلیت استناد، در مقابل بیمه‌گر را دارد.

طرح دعاوی بیمه در مراجع استثنایی، مثل هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف موضوع کار با توجه به ماده ۱۵۷ قانون کار. با توجه به ماده 157 قانون کار و ماده 13 قانون مسئولیت مدنی، امکان دارد.

طرح دعوا علیه بیمه گر؟

زیان‌دیده، یا به‌طور مستقیم دعوا را علیه بیمه‌گر مطرح می‌کند یا اینکه دعوا را علیه بیمه‌گذار (به‌طور غیرمستقیم علیه بیمه‌گر) مطرح می‌کند.

بیمه‌گر، ملزم به پرداخت هزینه‌های مربوط به حق‌الوکاله وکیل هم می‌شود.

بیمه‌گر در دادرسی حقوقی می‌تواند برای خود مستقلاً حقی قائل شود یا خود را در ذی‌الحق دانستن یکی از اصحاب دعوا ذی‌النفع بداند و به‌عنوان ثالث، وارد دعوا شود.

ماده 22 قانون اصلاح بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایط نقلیه زمینی به ورود بیمه‌گر جهت مداخله در دادرسی کیفری، اشاره‌ شده است.