حاملگی و سقط جنین

دلایل سقط جنین

بیشتر سقط‌ های زود هنگام به خاطر ناهنجاری‌ های جنین مثل ناهنجاری‌ های کروموزومی اتفاق می‌افتد. سقط ناخواسته ممکن است به علت‌ های دیگری مثل بیماری‌ ها نیز اتفاق بیفتد. سقط‌ هایی که دیرتر اتفاق می‌افتد، ممکن است به دلیل عفونت‌ ها، بیماری‌ هایی مانند دیابت یا تیروئید، واکنش سیستم ایمنی بدن مادر، رشد نا مناسب جفت، ضعیف بودن یا نارسایی دهانه رحم باشد.

اگرچه برخی از آسیب‌ های فیزیکی به مادر نیز ممکن است باعث سقط جنین شود. هم چنین در بارداری‌ های بالای ۳۵ سال و هم چنین در مواردی که مادر، بیماری‌ های زمینه‌ ای مانند تیروئید یا دیابت دارد و هم چنین در مواردی که مادر سابقه حداقل سه سقط را داشته است، باز هم احتمال سقط جنین وجود دارد، بنابراین در این شرایط مادر به مراقبت‌ های ویژه‌ ای نیاز دارد.

جرم سقط جنین

طبق ماده 306 قانون مجازات اسلامی جدید و مواد 622 ،623 و 624 در کتاب پنجم تعزیرات سقط جنین جرم محسوب و به مجازات مقرر در مواد مذکور و مادتین 716 الی 721 قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد گردید. مگر این که سقط جنین مطابق تبصره ماده 718 قانون فوق باشد که در آن صورت جرم محسوب نمی گردد.

تبصره ماده718 قانون مجازات اسلامی: هرگاه جنینی که بقای آن برای مادر خطر جانی دارد به منظور حفظ نفس (جان) مادر سقط شود، دیه ثابت نمی شود. (دیه تعلق نمی گیرد)

مجازات سقط جنین

چنانچه سقط جنین عمدا و با آگاهی با وارد کردن ضربه یا اذیت و آزار زن حامله موجب سقط جنین بشود، مرتکب علاوه بر پرداخت دیه یا قصاص به حبس از یک سال تا پنج سال حسب محکوم می گردد.
در خصوص پزشک یا ماما و همچنین اشخاص خاص که وسایل سقط را فراهم می کنند و یا مباشرت به سقط می کنند حبس از دو تا پنج سال و هم چنین حکم به پرداخت دیه صادر خواهد شد.
هرگاه بر اثر بی احتیاطی یا عدم رعایت مقررات و عدم مهارت در رانندگی متصدی وسیله نقلیه منتهی به قتل غیر عمدی بدین صورت که باعث وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود مرتکب جرم سقط جنین به حبس از دو ماه تا شش ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه مصدوم خواهد شد.

اگر زنی جنین خودش را در هر مرحله ای که باشد به عمد، غیر عمد یا خطا از بین ببرد، مسئول پرداخت دیه بوده و موظف است مقدار آن را بپردازد.

دیه‌ سقط غیر قانونی جنین

اگر جنین به صورت عمد و بدون مجوز از بین برود حکم سقط جنین پرداخت دیه است، قانون مجازات اسلامی در ماده‌ ۷۱۶ خود میزان دیه را برای این کار بر اساس مرحله‌ای که جنین در آن قرار دارد بیان کرده است.

• اگر جنین به صورت نطفه باشد دو صدم دیه کامل.
• اگر جنین به صورت علقه یا خون بسته شده باشد، چهار صدم دیه کامل.
• اگر به صورت مضغه یعنی پاره گوشت باشد، شش صدم دیه کامل.
• اگر به صورت استخوان باشد و هنوز گوشت نداشته باشد، هشت‌ صدم دیه کامل.
• اگر در حالت گوشت و استخوان‌ بندی کامل باشد ولی روح در آن دمیده نشده باشد، یعنی پیش از چهار ماهگی، یک‌ دهم دیه کامل.
• و اگر روح در آن دمیده شده باشد یعنی پس از چهار ماهگی، اگر پسر باشد، دیه‌ انسان کامل را دارد و اگر دختر باشد، نصف دیه و اگر در جنسیت شک باشد، سه‌ چهارم دیه کامل.

شروط اجازه سقط جنین

موارد‌‌ی وجود‌‌ د‌‌ارد‌‌ که گاه ماد‌‌ر به بیماری مبتلاست که اد‌‌امه بارد‌‌اری برای سلامتی وی بسیار خطرناک و مهلک است یا این که جنین موجود‌‌ د‌‌ر رحم د‌‌چار ناهنجاری‌ هایی باشد‌‌ که با حیات جنین منافات د‌‌اشته و جنین بعد‌‌ از زایمان قاد‌‌ر به حیات نباشد‌‌. د‌‌ر این موارد‌‌، قانون گذار با چند‌‌ شرط اجازه سقط جنین را صاد‌‌ر کرد‌‌ه است. به عبارت د‌‌یگر با توجه به قانون سقط د‌‌رمانی، صد‌‌ور مجوز سقط د‌‌رمانی منوط به وجود‌‌ شرایط ذیل است:

• بیماری جنین که به علت عقب افتاد‌‌گی یا ناقص ‎الخلقه بود‌‌ن موجب حرج ماد‌‌ر است یا بیماری ماد‌‌ر که با تهد‌‌ید‌‌ جانی ماد‌‌ر توام باشد‌‌. احراز این شرط با تشخیص سه پزشک متخصص و معتمد‌‌ و با تایید‌‌ پزشکی قانونی خواهد‌‌ بود‌‌.
• هنوز روح د‌‌مید‌‌ه نشد‌‌ه باشد‌‌ یعنی قرار د‌‌اشتن جنین د‌‌ر مرحله پیش از ولوج روح (چهار ماهگی). احراز این شرط بر اساس سونو گرافی‌ های معتبر د‌‌وره‌ ای صورت خواهد‌‌ گرفت.
• رضایت زن، زن باید‌‌ با حضور د‌‌ر پزشکی قانونی و تکمیل فرم د‌‌رخواست اعلام رضایت کند‌‌. (حضور پد‌‌ر برای صد‌‌ور مجوز سقط د‌‌رمانی، ضرورتی نخواهد‌‌ د‌‌اشت).

سقط جنین در ایران

آمار دقیقی از سقط جنین در ایران در دسترس نیست و بر اساس تحقیقات صورت‌ گرفته آمار سقط غیر قانونی سالیانه حدود 290 هزار است. بیشترین محدوده سنی سقط بین 15 تا 24 سال بوده است، گرچه در تحقیقی دیگر صورت گرفته است جمهوری اسلامی ایران بیشترین میزان سقط جنین غیر ایمن را در این منطقه در بین سال‌های 1995 تا 2000 با رقمی بیش از 1000 سقط در روز به خود اختصاص داده است. در مطالعه‌ ای در تهران گزارش شد که سالیانه 11500 سقط در زنان متاهل به وقوع می‌پیوندد.

سقط قانونی جنین در بیمارستان

با اجرای طرح جوانی جمعیت در بسیاری از موارد حتی پزشکان نیز نمی‌ توانند اقدام به اجرای حکم سقط جنین کنند. بعد از اجرای این قانون، سقط جنین به عنوان یکی از جرایم عمومی مطرح شده و نمی‌توان تنها با اتکا به نظر پزشک آن را به‌صورت قانونی انجام داد.

بر همین اساس در هر استان کمیسیونی تحت عنوان کمیسیون سقط قانونی تشکیل خواهد شد و همه‌ درخواست‌ های سقط جنین در این کمیسیون بررسی خواهند شد. کمیسیون سقط جنین شامل یک پزشک متخصص زنان و زایمان، یک پزشک متخصص از سمت سازمان پزشکی قانونی و یک قاضی ویژه است. در واقع این کمیسیون است که ارجاع سایر پزشکان را بررسی کرده و قانونی‌ بودن و قانونی‌ نبودن آن‌ ها را مشخص می‌کند تا بر این اساس حکم سقط جنین اجرا شود.

مراحل انجام سقط جنین هم تنها در مراکزی امکان‌ پذیر است که از سوی سازمان پزشکی قانونی تعیین شده باشند. این مراکز تنها در صورتی می‌ توانند اقدام به سقط کنند که رای کمیسیون سقط قانونی صادر شده و قاضی ویژه‌ پرونده برای سقط مجوزهای لازم را ابلاغ کرده باشد.

قصاص برای انداختن بچه

باید توجه داشت که مطابق قوانین ایران مجازات قصاص برای سقط جنین حتی در فرض عمدی‌ بودن جنایت در نظر گرفته نشده است. و در هر مورد مطابق حالاتی که پیش از این بیان شد مرتکب با حبس و پرداخت دیه روبرو خواهد شد. البته باید به یاد داشت که اگر جنینی زنده متولد شود و دارای قابلیت ادامه حیات باشد و جنایت قبل از تولد، منجر به نقص یا مرگ او پس از تولد شود و یا نقص او بعد از تولد باقی بماند قصاص ثابت است.

پیشنهاد ما به شما قبل از هر اقدام حقوقی یا کیفری، مشاوره رایگان با وکلای پایه یک دادگستری است که تا قبل از گرفتار شدن در دام حقوقی یا کیفری، بتوانید راه حل مناسبی را پیدا کنید. بهترین گزینه برای مشاوره حقوقی وکیل آنلاین است.