ایراد رد دادرس و مهلت آن

رد دادرس به چه معناست‌‌‌‌؟

افراد برای دفاع از حقوق خود علیه فردی که حق آن‌ها نادیده گرفته است در دادگاه طرح دعوا ‌‌‌‌‌می‌نمایند. فردی که موظف است به دعوای آن‌ها رسیدگی کند قاضی و دادرس دادگاه ‌‌‌‌‌می‌باشد. قاضی ‌‌‌‌‌باید به صورت کاملا عادلانه این کار را انجام دهد و حقوق هردو طرف دعوا را در نظر بگیرد. اما گاهی مواردی وجود دارد که بیم ‌‌‌‌‌می‌رود قاضی قضاوت عادلانه‌‌ای نداشته باشد و حقوق یکی از صاحبان دعوا را نادیده بگیرد. در این صورت هرکدام از طرفین دعوا ‌‌‌‌‌می‌توانند رد‌‌‌‌‌ دادرس را از مرجع قضایی خواستار شوند. طی رد‌‌‌‌‌ دادرس فرد دیگری به جای او عمل دادرسی را انجام ‌‌‌‌‌می‌دهد و او ‌‌‌‌باید از انجام این کار خودداری کند.

ایراد رد دادرس چیست؟

از جمله مهم ترین اصول قضایی حین رسیدگی به دعوا، رعایت عدالت است که صرفا در شرایطی این امر تحقق می یابد که قاضی یا دادرس رسیدگی کننده به دعوا بی طرفی لازم نسبت به طرفین دعوا را داشته باشد. به همین دلیل هر امری که موجب خدشه اصل بی طرفی در دادرس شود، مذموم تلقی شده و باید از آن جلوگیری شود. لذا در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری مواردی تحت عنوان ایراد رد دادرس بر شمرده شده است که در صورت وجود آن ها، هر یک از طرفین می تواند با استناد به این موارد، رد دادرس را تقاضا نماید.

در این صورت، دادرس باید از رسیدگی به این پرونده امتناع یا خودداری کرده و پرونده را به دادرسان دیگر دادگاه محول کند.

موارد رد دادرس در امور حقوقی

در قانون آیین دادرسی مدنی موارد رد دادرس در امور حقوقی مورد پیش بینی قرار گرفته است که به موجب آن، در صورت وجود داشتن یکی از موارد رد دادرس در آیین دادرسی مدنی، دادرس باید از رسیدگی به پرونده امتناع نموده و علاوه بر آن، هر یک از طرفین دعوا نیز می توانند ایراد رد دادرس را مطرح نمایند. از جمله جهات رد دادرس در امور حقوقی بر اساس ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه بین دادرس با یکی از اصحاب دعوا وجود داشته باشد.
• دادرس قیم یا مخدوم یکی از طرفین باشد و یا یکی از طرفین مباشر یا متکفل امور دادرس یا همسر او باشد.
• دادرس یا همسر یا فرزند او ، وارث یکی از اصحاب دعوا باشد.
• دادرس سابقا در موضوع دعوای اقامه شده به عنوان دادرس یا داور یا کارشناس یا گواه اظهار نظر کرده باشد.
• بین دادرس و یکی از طرفین و یا همسر یا فرزند او دعوای حقوقی یا جزایی مطرح باشد و یا در سابق مطرح بوده و از تاریخ صدور حکم قطعی دو سال نگذشته باشد.
• دادرس یا همسر یا فرزند او دارای نفع شخصی در موضوع مطروح باشند.