کمیسیون ماده صد شهرداری

کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری

کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری مرجعی است برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی از لحاظ ضوابط شهرسازی و ایمنی است. اگر شهروندانی که در ساخت و ساز دست دارند در زمینه ساختمان سازی مرتکب تخلفی شوند، این تخلف در کمیسیون ماده ۱۰۰ مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها از ۱۱ تبصره تشکیل شده‌ است.

تبصره‌های دو تا شش قانون ماده ۱۰۰ شهرداری که مصوب سال ۱۳۳۴ است، این کمیسیون را مخیر کرده که با اخذ جریمه مالی تخلفات ساخت و ساز مانند احداث بنای بدون پروانه، عدم احداث پارکینگ، تراکم اضافی را نادیده بگیرد.

تخلف های کمیسیون ماده 100

تخلف هایی که در کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری ها مورد بررسی می‌گیرند، عبارت‌اند از:

• تبدیل استفاده باغ (با قطع اشجار).
• تبدیل پارکینگ به مسکونی یا تجاری و…
• استفاده حرف پزشکی از واحدهای مسکونی.
• ساختن در مناطق ممنوعه.
• ساختن بالکن.
• تفکیک اعیانی‌های تجاری بدون مجوز یا بر خلاف ضوابط.
• قطعه‌بندی زمین بدون مجوز یا مغایر با ضوابط تفکیک عرصه.
• تغییر کاربری.
• تغییرات در آپارتمان.
• تقسیم یک واحد ساختمانی بدون مجوز یا مغایر با ضوابط تفکیک اعیانی.
• تغییر نوع استفاده ساختمان.
• ساختن بدون پروانه ساختمان.
• ساختن ساختمان در اراضی فاقد کاربری.
• ساختن اعیانی مغایر با نقشه و مفاد پروانه ساختمانی.
• ساختن ساختمان بیش از سطح اشغال مجاز.
• ساختن اعیانی مازاد بر‌ پروانه اعم از کم یا بیشتر از تراکم مجاز.
• ساختن اعیانی بیشتر از ارتفاع مندرج در پروانه یا مغایر با ضوابط.
• ساختن ساختمان طبق نقشه ولیکن در ملک دیگر یا در ضلع دیگر همان ملک.
• اشرافیت به املاک و ساختمان‌های مجاور.
• رعایت نکردن استحکام بنای ساختمان.
• رعایت نکردن ایمنی بنا در ساختمان.
• رعایت نکردن بهداشت در ساختمان.
• رعایت نکردن عقب‌کشی املاک از برهای اصلاحی معابر و خیابان‌ها.

متن ماده 100 قانون شهرداری‌ها

تبصره 1:
در موارد مذکور که از احاظ اصول شهرسازی یا فنی یا بهداشتی قلع تأسیسات و بناهای خلاف مشخصات مندرج در پروانه ضرورت داشته باشد یا بدون پروانه شهرداری احداث یا شروع به احداث نماید به تقاضای شهرداری موضوع در کمیسیون هایی مرکب از نماینده وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور و یکی از قضات دادگستری به انتخاب وزیر دادگستری و یکی از اعضای شورای شهر به انتخاب شورا مطرح می شود . کمیسیون پس از وصول پرونده به ذینفع اعلام می نماید که ظرف ده روز توضیحات خود را کتبا ارسال دارد پس از انقضاء مدت مذکور، کمیسیون مکلف است موضوع را با حضور نماینده شهرداری که بدون حق رأی برای ادای توضیحات شرکت می کند ظرف مدت یک ماه تصمیم مقتضی برحسب مورد اتخاذ کند در مواردی که شهرداری از ادامه ساختمان بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه جلوگیری می کند مکلف است حداکثر ظرف مدت یک هفته از تاریخ جلوگیری موضوع را در کمیسیون مذکور مطرح نماید، در غیر این صورت کمیسیون به تقاضای ذی نفع به موضوع رسیدگی خواهد کرد.
در صورتی که تصمیم کمیسیون بر قلع تمام یا قسمتی از بنا باشد مهلت مناسبی که نباید از دو ماه تجاوز کند تعیین می نماید.
شهرداری مکلف است تصمیم مزبور را به مالک ابلاغ کند. هرگاه مالک در مهلت مقرر اقدام به قلع بنا ننماید شهرداری راسا اقدام کرده و هزینه آن را طبق مقررات آئین نامه اجرای وصول عواض از مالک دریافت خواهد نمود (اصلاحی به موجب قانون مصوب 17/5/1352) .

تبصره 2:
در مورد اضافه بنا مازاد بر پروانه ساختمانی واقع در حوزه استفاده از اراضی مسکونی کمیسیون می تواند در صورت عدم ضرورت قلع بنا با توجه به موقعیت ملک از نظر مکانی (در بر خیابان های اصلی یا فرعی و یا کوچه بن باز یا بن بست) رای به اخذ جریمه ای متناسب با نوع استفاده از فضای ایجاد شده و نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی تعیین کند و شهرداری مکلف است براین اساس نسبت به وصول جریمه اقدام نماید.
(جریمه نباید از حداقل نیم برابر کمتر و از سه برابر ارزش معاملاتی ساختمانی برای هر متر مربع بیشتر باشد) در صورتی که ذینفع از پرداخت خودداری نماید شهرداری مکلف است مجددا پرونده را به همان کمیسیون ارجاع و تقاضای صدور رای تخریب بنماید و کمیسیون نیز در این مورد نسبت به صدور رای تخریب اقدام خواهد نمود. (اصلاحی مصوب27/6/1358).

نحوه محاسبه جرائم ساختمانی جهت بناهای مازاد مسکونی:

X=S.P.K
مساحت بنای مازاد بر پروانه S:
ارزش معاملاتی بر اساس نوع اسکلت و سال ساخت بنا P:
رأی صادره کمیسیون : K
مبلغ جریمه :X
جدول ارزش معاملاتی سال1393
نوع سازه بتنی فلزی مصالح بنائی
ارزش معاملاتی(ریال ) 000/90 000/80 000/60

تبصره 3:
در مورد اضافه بنا مازاد بر پروانه ساختمانی واقع در حوزه استفاده از اراضی تجاری و صنعتی و اداری کمیسیون می تواند درصورت عدم ضرورت قلع اضافه بنا با توجه به موقعیت ملک از نظر مکانی (در بر خیابان های اصلی یا فرعی ویا کوچه بن باز یا بن بست) رای به اخذ جریمه ای که متناسب با نوع استفاده فضای ایجاد شده و نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی تعیین کند و شهرداری مکلف است براین اساس نسبت به وصول جریمه اقدام نماید. (جریمه نباید از حداقل دو برابر کمتر و از چهار برابر ارزش معاملاتی برای هر متر مربع بیشتر باشد.)
در صورتی که ذینفع از پرداخت خودداری نماید شهرداری مکلف است مجددا پرونده را به همان کمیسیون ارجاع و تقاضای صدور رای تخریب بنماید و کمیسیون نیز در این مورد نسبت به صدور رای تخریب اقدام خواهد نمود.
نحوه محاسبه جرائم ساختمانی جهت بناهای مازاد تجاری: X=S.P.K

تبصره 4:
در مورد احداث بنای بدون پروانه در حوزه استفاده از اراضی مربوطه در صورتی که اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی رعایت شده باشد کمیسیون می تواند با صدور رأی بر اخذ جریمه به ازاء هر متر مربع بنای بدون مجوز به یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان در بناهای مسکونی و در بناهای تجاری و صنعتی و اداری بدون پروانه، یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان یا یک پنجم ارزش سرقفلی ساختمان در صورتی که ساختمان ارزش دریافت سر قفلی داشته باشد هر کدام که مبلغ آن بیشتر شود، اقدام نماید.
نحوه محاسبه جرائم ساختمانی برای بناهای مسکونی بدون پروانه:
در حد تراکم : تبصره 4 X=S.P.K
مازاد بر تراکم : تبصره 2 X=S.P.K

تخلف عدم استحکام بنا

نظارت شهرداری بر عملکرد مهندسین ناظر می تواند از احداث بنای غیر مستحکم نیز جلوگیری کند.
الف ) رای به اصلاح و رفع عیب در صورت امکان: در صورتی است که نقصان راجع به عدم استحکام از لحاظ فنی ، قابل رفع باشد کمیسون رای به رفع نقص یا تعیین مهلت مناسب می دهد.
ب) رای به تخریب بنای غیر مستحکم: چنان چه از لحاظ فنی امکان تقویت و تحکیم ساختمانی نباشد و یا ذی نفع به مفاد رای صادره در مورد رفع نقص در مهلت تعیین شده عمل نکند مسلما رای به قلع و قمع بنا صادر و به مرحله اجرا گذارده خواهد شد، آن چه مسلم است این که در هیچ حالتی کمیسیون نمی تواند با صدور رای بر پرداخت جریمه موجبات بنای ساختمان غیر مستحکم را که خطر آفرین است فراهم نماید.
تخلف عدم استحکام بنا بیش از هر تخلف دیگری نیاز به کسب اهل خبره دارد، چنان چه در موضوع گزارش شهرداری راجع به عدم استحکام بنا بین شهرداری و ذی نفع اختلاف نظر وجود داشته باشد به خصوص وقتی که مهندس ناظر ساختمان گزارش شهرداری را در این مورد قبول نداشته باشد واز ناحیه مالک یا مهندس نسبت به آن اعتراض شود تنها راه چاره، ارجاع به کارشناس دادگستری ملاک عمل خواهد بود.

تبصره 5:
در مورد عدم احداث پارکینگ یا احداث و غیر قابل استفاده بودن و عدم امکان اصلاح آن کمیسیون می تواند با توجه به موقعیت محلی و نوع استفاده از فضای پارکینگ رأی به اخذ جریمه ای که حداقل یک برابر و حداکثر دو برابر ارزش معاملاتی ساختمانی برای هر متر مربع فضای از بین رفته پارکینگ باشد صادر نماید (مساحت هر پارکینگ جهت اولین واحد 15 متر مربع و جهت واحد های دیگر با احتساب گردش 25 متر مربع می باشد) شهرداری مکلف به اخذ جریمه تعیین شده و صدور برگ پایان ساختمان می باشد. X=S.P.K

به استناد بند 24 ماده 55 شهرداری ها در هنگام صدور پروانه می بایست نوع استفاده از ساختمان قید گردد در صورتی که بر خلاف مندرجات پروانه ساختمانی مالک در منطقه غیر تجاری محل کسب یا پیشه و یا تجارت دائر نموده یا افزایش دهد تخلف در کمیسیون ماده صد مطرح و رأی به تعطیلی و پلمپ وتبدیل به حالت اولیه برابر پروانه (مجاز) با تعیین مهلت مناسب که نباید از 2 ماه تجاوز نماید صادر می گردد و چنانچه توسط مالک فک پلمپ کند به مجازات مقرر شده در قانون محکوم می شود و محل کسب مجددا پلمپ می گردد.

تبصره 6:

تخلف عدم رعایت عقب نشینی

رشد جمعیت، افزایش وسائط نقلیه موتوری، خدمات دهی عمومی در کمترین زمان و در تمام مکان ها، پیشرفت تکنولوژی و سایر موضوعات حمل و نقل سبب توسعه معابر شده است بنابراین امکان ارائه خدمات در زمان مناسب ایجاب می کند که ضوابط مربوط به معابر در هنگام تفکیک زمین ها و احداث بنا رعایت گردد.
در مورد تجاوز به معابر شهر مالکین موظف هستند در هنگام نوسازی بر اساس پروانه ساختمانی و طرح های مصوب رعایت برهای اصلاحی را بنماید در صورتی که بر خلاف پروانه و یا بدون پروانه تجاوزی در این مورد انجام گیرد شهرداری مکلف است از ادامه عملیات ساختمانی جلوگیری و پرونده امر را به کمیسیون ارسال نماید. در سایر موارد تخلف مانند عدم استحکام بنا، عدم رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی در ساختمان رسیدگی به موضوع در صلاحیت کمیسیون های ماده صد است.