قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر

قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر

در این مقاله آشنا میشوید با: قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر، وجوب امر به معروف و نهی از منکر، محدوده امر به معروف و نهی از منکر، شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر، مراحل و مراتب امر به معروف و نهی از منکر و مواد قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

برای مشاوره حقوقی، می توانید با موسسه وکالت دادپویان در ارتباط باشید.

وجوب امر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر از واجبات بسیار مهم و بزرگ اسلام به شمار می آید، افرادی که این فریضه بزرگ الهی را ترک می کنند یا نسبت به آن بی تفاوتند، گناه کارند و کیفری سخت و سنگین در انتظار آن ها است. امر به معروف و نهی از منکر نه تنها به اتفاق علمای اسلام واجب است، بلکه وجوب آن جزو ضروریات دین مبین اسلام به شمار می آید.

برای مشاوره با وکیل، می توانید با وکیل پایه یک دادگستری در تماس باشید.

محدوده امر به معروف و نهی از منکر

محدوده امر به معروف و نهی از منکر منحصر به قشر و صنف خاصی از مردم نیست و تمام اقشار و اصناف واجد شرایط را در بر می گیرد حتی بر زن و فرزند واجب است که هنگام مشاهده ترک معروف یا انجام حرام توسط پدر و مادر یا شوهر، در صورت تحقق شرایط آن به امر به معروف و نهی از منکر مبادرت کنند.

قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر


امر به معروف و نهی از منکر مربوط به جایی است که شخصی با علم به حکم شرعی و با التفات تخلف کند، اما نسبت به کسانی که به خاطر جهل به حکم شرعی مرتکب گناه می شوند، ارشاد و راهنمایی لازم است و امر و نهی واجب نیست، هم چنین نسبت به کسانی که به خاطر غفلت یا جهل به موضوع، مرتکب گناه می شوند تکلیفی نیست مگر این که موضوع از امور بسیار مهم نزد شارع باشد که در این موارد باید شخص را متوجه حکم یا متوجه موضوع کرد.

شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر

  • علم به معروف و منکر

امر و نهی کننده باید معروف و منکر را بشناسد، در غیر این صورت موظف نیست که امر به معروف و نهی از منکر کند. اگر عامل از روی اجتهاد یا تقلید، عملی را حرام یا واجب نمی داند، امر و نهی او واجب نبوده بلکه جایز نیست، هر چند نزد آمر (طبق اجتهاد یا تقلید) عمل عامل، ترک واجب یا انجام حرام محسوب شود.

  • احتمال تاثیر

اگر آمر یا ناهی احتمال دهد که امر و نهی او (هر چند در آینده) اثر و نتیجه‌ دارد، واجب است امر و نهی کند، هر چند گمان قوی بر عدم تاثیر داشته باشد. اگر امر به معروف و نهی از منکر توسط آمر به تنهایی، احتمال اثر ندارد ولی با هماهنگی و کمک گرفتن از دیگران احتمال اثر وجود دارد، هماهنگی و کمک گرفتن از دیگران برای انجام این واجب مهم، لازم است.

  • اصرار بر گناه

شخص گناهکار بر استمرار گناه، اصرار داشته باشد و اگر معلوم باشد یا حتی احتمال داده شود که بدون امر و نهی از خطا دست بر می دارد (یعنی معروف را به‌جا می آورد و منکر را ترک می کند)، امر و نهی او واجب نیست.

  • نداشتن مفسده

امر و نهی، مفسده نداشته باشد، بنابر این اگر احتمال عقلایی داده شود که در اثر امر و نهی به آمر و ناهی یا به مسلمان دیگر، مفسده‌ای از قبیل ضرر جانی، آبرویی یا مالی برسد یا به حرج می افتند، امر و نهی واجب نیست، بلکه در مواردی جایز نیست. البته اگر معروف یا منکر از اموری باشد که برای شارع مقدس اهمیت زیاد دارد (مثل حفظ جان گروهی از مردم یا حفظ اسلام و مانند این ها)، باید اهمیت لحاظ شود، یعنی صرف ضرر و حرج در این گونه موارد، مانع وجوب امر و نهی نیست، بنابر این اگر مثلا: اقامه حجت های الهی برای دفع گمراهی و ضلالت، متوقف بر بذل جان یک نفر یا بیشتر باشد، وجوب امر به معروف و نهی از منکر، ساقط نمی شود.

نکته: امر به معروف و نهی از منکر در صورتی واجب است که شرایط چهارگانه، موجود باشند، بنابراین اگر امر و نهی یکی از شرایط را نداشته باشد (مثلا مفسده داشته باشد)، امر و نهی واجب نیست، هر چند شرایط دیگر را دارا باشد.

مراحل و مراتب امر به معروف و نهی از منکر

  • امر و نهی قلبی

مقصود از امر و نهی قلبی، اظهار کراهت قلبی است، یعنی مکلف باید تنفر و انزجار درونی خود را نسبت به انجام منکر و ترک معروف، آشکار سازد.

  • امر و نهی زبانی

مکلف باید تارک معروف یا عامل منکر را با زبان، امر و نهی کند. در این مرتبه اگر احتمال دهد با موعظه و نصیحت و گفتار ملایم، اثر حاصل می شود، باید به همین مقدار اکتفا کند و تجاوز از آن جایز نیست، هم چنانچه اگر ترک منکر یا اقامه معروف، متوقف بر گفتار شدید و غلیظ یا تهدید باشد، باید طبق آن عمل کند.

  • امر و نهی عملی

امر و نهی با استفاده از قدرت عملی، مقصود از این مرتبه این است که مکلف باید با اعمال قدرت و رفتار عملی، متخلف را از انجام منکر و ترک معروف باز دارد. توجه داشته باشید که در زمان برپایی حکومت اسلامی امر و نهی عملی، وظیفه حکومت است نه افراد.

ملاحظه: هنگام امر و نهی، ترتیب مراحل فوق باید رعایت شود، یعنی تا زمانی که مرتبه اول مؤثر است، به کار بردن مراتب بعدی جایز نیست به عنوان مثال امر و نهی زبانی، مراتب دارد، در صورتی که در سخن نرم، احتمال اثر باشد، جایز نیست که آمر و ناهی با سخن تند و خشن، امر به معروف و نهی از منکر کند.

مواد قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر

ماده 1

در این قانون، معروف و منکر عبارتند از هرگونه فعل، قول و یا ترک فعل و قولی که به عنوان احکام اولی و یا ثانوی در شرع مقدس و یا قوانین، مورد امر قرار گرفته و یا منع شده باشد.

تبصره ـ در احکام حکومتی، نظر مقام ولی فقیه ملاک عمل خواهد بود.

ماده 2 

امر به معروف و نهی از منکر، دعوت و واداشتن دیگران به معروف و نهی و بازداشتن از منکر است.

ماده 3 

امر به معروف و نهی از منکر در این قانون ناظر به رفتاری است که علنی بوده و بدون تجسس مشخص باشد.

ماده 4 

مراتب امر به معروف و نهی از منکر، قلبی، زبانی، نوشتاری و عملی است که مراتب زبانی و نوشتاری آن وظیفه آحاد مردم و دولت است و مرتبه عملی آن در موارد و حدودی که قوانین مقرر کرده تنها وظیفه دولت است.

ماده 5  

در اجرای امر به معروف و نهی از منکر نمی‌توان متعرض حیثیت، جان، مال، مسکن، شغل و حریم خصوصی و حقوق اشخاص گردید، مگر در مواردی که قانون تجویز کند.

تبصره ـ اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می‌گیرند، مانند قسمت های مشترک آپارتمان‌ها، هتل ها، بیمارستان‌ها و نیز وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست.

ماده 6  

هیچ شخص یا گروهی حق ندارد به عنوان امر به معروف و نهی از منکر به اعمال مجرمانه از قبیل توهین، افتراء ، ضرب، جرح و قتل مبادرت نماید. مرتکب طبق قانون مجازات اسلامی، مجازات می‌شود.

ماده 7

مجازات اشخاصی که مبادرت به اعمال مجرمانه نسبت به آمر به معروف و ناهی از منکر نمایند، قابل تخفیف و یا تعلیق نیست و صدور حکم مجازات قابل تعویق نمی‌باشد.

تبصره ـ چنانچه مجنی‌ علیه یا اولیای دم از حق خود گذشت نمایند، جنبه عمومی جرم حسب مورد مطابق ماده (614) قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم ـ تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده مصوب 1375/3/2) و تبصره ماده (286) از کتاب دوم قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/2/1 رسیدگی می‌شود.

ماده 8  

مردم از حق دعوت به خیر، نصیحت، ارشاد در مورد عملکرد دولت برخوردارند و در چهارچوب شرع و قوانین می‌توانند نسبت به مقامات، مسؤولان، مدیران و کارکنان تمامی اجزای حاکمیت و قوای سه‌گانه اعم از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات، شرکت های دولتی، موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی، نهادهای انقلاب اسلامی، نیروهای مسلح و کلیه دستگاه هایی که شمول قوانین و مقررات عمومی نسبت به آن ها مستلزم ذکر یا تصریح نام است، امر به معروف و نهی از منکر کنند.

ماده 9 

اشخاص حقیقی یا حقوقی حق ندارند در برابر اجرای امر به معروف و نهی از منکر مانع ایجاد کنند. ایجاد هر نوع مانع و مزاحمت که به موجب قانون جرم شناخته شده است؛ علاوه بر مجازات مقرر، موجب محکومیت به حبس تعزیری یا جزای نقدی درجه هفت می‌گردد. در مورد اشخاص حقوقی، افرادی که با سوء استفاده از قدرت یا اختیارات قانونی و اداری از طریق تهدید، اخطار، توبیخ، کسر حقوق یا مزایا، انفصال موقت یا دائم، تغییر محل خدمت، تنزل مقام، لغو مجوز فعالیت، محرومیت از سایر حقوق و امتیازات، مانع اقامه امر به معروف و نهی از منکر شوند، علاوه بر محکومیت اداری به موجب قانون رسیدگی به تخلفات اداری، حسب مورد به مجازات بند (پ) ماده (20) قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شوند.

تبصره ـ وجوه حاصل از اجرای این ماده پس از واریز به خزانه کل کشور با پیش‌ بینی در بودجه سالانه صددرصد (100%) در اختیار ستاد قرار می‌گیرد.

ماده 10 

وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان بسیج مستضعفین، شهرداری‌ها و سایر نهادها و دستگاه های فرهنگی مکلفند شرایط اقامه امر به معروف و نهی از منکر و بالابردن سطح آگاهی‌های عمومی در این خصوص را از طریق آموزش و اطلاع‌ رسانی فراهم کنند.

ماده 11 

قوه قضائیه مکلف است به منظور تسریع در رسیدگی به جرائم موضوع این قانون شعب ویژه‌ای را اختصاص دهد.

تبصره ـ آمران به معروف و ناهیان از منکر مشمول حمایت‌های قضائی موضوع ماده (4) قانون حمایت قضائی از بسیج مصوب 1371/10/1 مجلس شورای اسلامی می‌گردند.

ماده 12 

وزارت امور خارجه، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان فرهنـگ و ارتباطات اسلامی و سایر دستگاه های ذی‌ ربط موظفـند اتباع خارجی را قبل و حین ورود به کشور نسبت به قوانین و مقررات و رعایت شئون اسلامی آگاه کنند.

ماده 13 

در مواردی که نسبت به آمر به معروف و ناهی از منکر جنایتی واقع شود و جانی شناسایی نشود و یا در صورت شناسایی به علت عدم تمكن مالی ناتوان از پرداخت دیه در مهلت مقرر باشد، در صورت تقاضای دیه از سوی مجنی علیه یا اولیای دم حسب مورد، پس از صدور حکم قطعی از سوی مرجع صالح قضائی، دیه از محل تبصره ماده (9) این قانون پرداخت می‌شود.

تبصره ـ هرگاه جانی شناسایی شود یا تمكن مالی پیدا کند، ستاد می‌تواند در صورت اذن مجني علیه یا ولی وی حسب مورد نسبت به وصول دیه و خسارات مربوطه از طریق محاکم قضائی اقدام نماید.

ماده 14 

سازمان‌ های مردم نهادی که اساسنامه آن ها در زمینه امر به معروف و نهی از منکر به ثبت رسیده می‌توانند مطابق ماده (66) قانون آیین‌ دادرسی کیفری و تبصره‌های آن اقدام کنند.

ماده 15

هرگاه به فردی که در مقام اجرای امر به معروف و نهی از منکر موضوع این قانون اقدام می‌کند، آسیب جسمی یا جانی وارد شود؛ حسب مورد آسیب جسمی و جانی مزبور منطبق با قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب 1391/10/2 مجمع تشخیص مصلحت نظام و آیین‌نامه اجرائی آن احراز و تعیین می‌شود.

تبصره ـ احراز شهادت یا جانبازی با پیشنهاد کمیته کشوری متشکل از نمایندگان: قوه قضائیه، نیروی انتظامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و ستاد با تشخیص دادگاه صلاحیت دار صورت می‌گیرد.

ماده 16 

ستاد امر به معروف و نهی از منکر که در این قانون ستاد نامیده می‌شود، عهده‌ دار وظایف زیر است:
1ـ تعیین سیاست‌ها و خط مشی‌های اساسی در زمینه ترویج و اجرای امر به معروف و نهی از منکر و پیشنهاد آن به مبادی ذی‌ ربط.
2ـ تبادل اطلاعات و نظرات برای شکل‌گیری سیاست‌های مربوط به امر به معروف و نهی از منکر.
3ـ آسیب‌شناسی و ریشه‌ یابی علل ترک معروف و ارتکاب منکر.
4ـ تعیین الگوهای رفتاری.
5 ـ زمینه‌ سازی جهت مشارکت همه‌ جانبه آحاد مردم و دستگاه های اداری و رسانه‌های عمومی در امور مربوط به فریضه امر به معروف و نهی از منکر.
6 ـ رصد اقدامات انجام شده در اجرای این قانون و انعکاس آن به مراجع ذی‌ ربط.
7 ـ تدوین راهبردهای آموزشی برای سطوح مختلف جامعه.
8 ـ آموزش و پژوهش و تحقیق در زمینه امر به معروف و نهی از منکر و ترویج گسترش فرهنگ آن.
9ـ شناسایی ظرفیت‌ها و کمک به تشکیل جمعیت‌ها و تشکل های مردمی فعال.
10ـ حمایت همه‌جانبه از اقدامات قانونی آمران به معروف و ناهیان از منکر.
11ـ پیگیری مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با تکالیف ستاد در خصوص راهکارهای اجرائی فرهنگ عفاف و حجاب.
12ـ ارائه گزارش سالانه به مقام معظم رهبری و قوای سه‌گانه و مردم.

تبصره 1ـ وزارت کشور پس از کسب نظر مشورتی ستاد، نسبت به صدور مجوز برای سازمان‌های مردم نهادی که در زمینه امر به معروف و نهی از منکر قصد فعالیت دارند، اقدام می‌نماید.

تبصره 2ـ ستادهای استانی و شهرستانی می‌توانند درخواست اشخاص حقیقی و حقوقی برای تجمع و راهپیمایی در موضوعات مرتبط با امر به معروف و نهی از منکر را بررسی و در صورت تایید، نظر مشورتی خود را جهت صدور مجوز حسب مورد به استانداردی، فرمانداری یا بخشداری ارسال کنند.

تبصره 3ـ هرگاه مسؤولان ذی‌ ربط با تشخیص مراجع قضائی بدون عذر موجه از صدور مجوز موضوع تبصره‌های (1) و (2) استنکاف نمایند، مستوجب مجازات موضوع ماده (570) قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم ـ تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده مصوب 1375/3/2) می‌باشند.

تبصره 4ـ وظایف ستاد، نافی مسؤولیت‌های وزرا، مسؤولان دستگاههای اجرائی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری، رؤسای قوای سه‌گانه و مراجع قضائی و ضابطان دادگستری در ارتباط با آنچه در این قانون مقرر شده، نمی‌باشد.

ماده 17

سازمان بسیج مستضعفین موظف است با به‌کارگیری آحاد بسیجیان در چهارچوب قوانین نسبت به فرهنگ‌ سازی و اجرای امر به معروف و نهی از منکر در مرتبه زبانی اقدام کند.

تبصره 1ـ مفاد این ماده نافی مسؤولیت ضابطان قضائی بسیج در مواردی که در قانون پیش‌بینی شده است، نمی‌باشد.

تبصره 2ـ تبصره (3) ماده (1) قانون حمایت قضائی از بسیج مصوب 1371/10/1 به‌شرح زیر اصلاح می‌شود:

تبصره 3ـ ستاد امر به معروف و نهی از منکر با همکاری سازمان بسیج مستضعفین برای مرتبه‌ عملی امر به معروف و نهی از منکر موضوع ماده (4) قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر برای افراد مورد نیاز از سازمان بسیج مستضعفین به عنوان ضابطان امر به معروف و نهی از منکر دوره آموزشی برگزار کند.

ماده 18 

دستگاه های اجرائی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/7/8 و مؤسسات و شرکت های خصوصی و مراکز خدمات عمومی و اماکن عمومی و واحدهای صنفی موظف به رعایت این قانون می‌باشند.

ماده 19 

اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر به شرح زیر است:
1ـ یکی از ائمه جمعه موقت شهر تهران به انتخاب شورای سیاست گذاری ائمه جمعه به عنوان رئیس ستاد.
2ـ وزیر کشور.
3ـ وزیر اطلاعات.
4ـ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی.
5 ـ وزیر آموزش و پرورش.
6 ـ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری.
7ـ وزیر صنعت، معدن و تجارت.
8 ـ دو نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به پیشنهاد کمیسیون فرهنگی و انتخاب مجلس به عنوان ناظر.
9ـ نماینده تام‌ الاختیار رئیس قوه قضائیه.
10ـ رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
11ـ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی.
12ـ فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
13ـ رئیس سازمان بسیج.
14ـ دبیر ستاد ائمه جمعه.
15ـ دو نفر مجتهد به انتخاب شورای عالی حوزه‌های علمیه.
16ـ یک نفر مجتهده به انتخاب شورای عالی حوزه‌های علمیه خواهران.
17ـ دبیر ستاد به انتخاب رئیس ستاد.

تبصره1ـ اشخاص دیگر نمی‌توانند به جای اعضای ستاد در جلسات شرکت کنند.

تبصره2ـ مصوبات ستاد توسط رئیس جهت اجراء به مبادی ذی‌ ربط ابلاغ و در چهارچوب این قانون لازم‌ الاجراء است.

ماده 20 

ستادهای استانی و شهرستانی وظایف محوله در چهارچوب این قانون را زیرنظر ستاد انجام می‌ دهند.

اعضای ستاد استان عبارت است از:
1ـ امام جمعه مرکز استان به عنوان رئیس ستاد.
2ـ استاندار..
3ـ مدیرکل اطلاعات استان.
4ـ مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی.
5 ـ مدیرکل آموزش و پرورش.
6 ـ رئیس یکی از دانشگاه های استان با انتخاب رئیس ستاد.
7ـ رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان.
8 ـ دو نفر از نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی به انتخاب مجمع نمایندگان استان به عنوان ناظر.
9ـ دادستان مرکز استان.
10ـ مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان.
11ـ رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان.
12ـ مدیرکل صدا و سیمای استان.
13ـ فرمانده ناجا در استان.
14ـ فرمانده ارشد سپاه در استان.
15ـ دبیر ستاد ائمه جمعه استان.
16ـ یک نفر از مدیران مدارس علمیه استان به انتخاب شورای حوزه‌های علمیه استان.
17ـ مدیر مدارس علمیه خواهران در استان.
18ـ دبیر ستاد به انتخاب رئیس ستاد.
تبصره ـ ستاد استان مسؤولیت ستاد شهرستان مرکز استان را نیز عهده‌دار است.

اعضای ستاد شهرستان عبارتند از:
1ـ امام جمعه شهرستان به عنوان رئیس ستاد شهرستان.
2ـ فرماندار.
3ـ رئیس اداره اطلاعات شهرستان.
4ـ مدیر آموزش و پرورش شهرستان.
5 ـ رئیس یکی از دانشگاههای شهرستان به انتخاب رئیس ستاد شهرستان در صورت وجود.
6 ـ مدیر اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان.
7ـ رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان.
8 ـ نماینده یا نمایندگان شهرستان در مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر.
9ـ دادستان شهرستان.
10ـ رئیس واحد خبر در شهرستان.
11ـ رئیس اداره تبلیغات اسلامی.
12ـ فرمانده انتظامی شهرستان.
13ـ فرمانده سپاه.
14ـ یک نفر از مدیران مدارس علمیه شهرستان به انتخاب ستاد شهرستان در صورت وجود.
15ـ مدیر یکی از مدارس علمیه خواهران شهرستان به انتخاب رئیس ستاد شهرستان در صورت وجود.
16ـ دبیر ستاد به انتخاب رئیس ستاد.

تبصره 1ـ هر یک از اعضای ستادهای مذکور باید شخصا در جلسات حضور پیدا کنند.

تبصره 2ـ مصوبات ستاد در چهارچوب اختیارات موضوع این قانون توسط رئیس جهت اجراء به مبادی ذی‌ ربط ابلاغ می‌شود که برای آن ها لازم‌ الاجراء است.

تبصره 3ـ جلسات ستادهای موضوع این ماده و ماده (20) این قانون با حضور اکثریت مطلق اعضاء رسمیت می‌یابد و مصوبات آن منوط به رای اکثریت مطلق حاضران است.

ماده 21 

دستگاه های اجرائی موضوع این قانون موظفند گزارش عملکرد خود را در مورد چگونگی اجرای این قانون حداقل شش ماه یک بار به ستاد ارائه دهند.

ماده 22 

ستاد موظف است گزارش عملکرد سالانه خود را در هفته احیای امر به معروف و نهی از منکر به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.

ماده 23 

علاوه بر استفاده از ردیف بودجه ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر جدول شماره (17) ـ «کمک به اشخاص حقوقی غیردولتی موضوع جزء (3) ردیف 540000 جدول شماره (9)» به دولت اجازه داده می‌شود از بودجه فرهنگی دستگاه های اجرائی ذی‌ ربط موضوع این قانون به امر به معروف و نهی از منکر اختصاص دهد.

ماده 24

دستورالعمل اجرائی این قانون توسط ستاد حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از لازم‌ الاجراء شدن این قانون تصویب و ابلاغ می‌شود.

تیم پشتیبانی دادپویانمشاهده نوشته ها

Avatar for تیم پشتیبانی دادپویان

تیم پشتیبانی موسسه حقوقی دادپویان

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *