اعتبار و ارزش اسناد تجاری
در این مقاله آشنا میشوید با: اعتبار و ارزش اسناد تجاری، سند چیست، تفاوت اسناد عادی و رسمی، تعریف سند تجاری، تفاوت اسناد تجاری با اسناد عادی و رسمی، ویژگی های مخصوص سند تجاری، قابلیت توثیق اسناد تجارتی و مهم ترین اسناد تجاری. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
برای مشاوره حقوقی تجاری، می توانید با وکیل تجاری در ارتباط باشید.
سند چیست؟
با استناد به ماده 1284 قانون مدنی به هر نوشته ای که در مقام دفاع یا دعوا در دادگاه قابلیت استناد داشته باشد، سند می‌گویند.
باید بدانیم که اسناد بر اساس امتیاز، ارزش اثباتی و شرایط صدور با یک دیگر متفاوت می باشند. در ماده 1286 قانون مدنی، اسناد به دو دسته عادی و رسمی تقسیم شده است. همچنین در قانون تجارت نوع دیگری از سند به نام اسناد تجاری معرفی شده است. شایان ذکر است که هر یک از این اسناد، ماهیت و ویژگی های خاص خود را دارند.
هر چند موضوع مقاله، اسناد تجاری است اما شناخت اسناد تجاری بدون تعریف و شناخت اسناد عادی و رسمی امکان پذیر نیست.
برای مشاوره حقوقی چک، می توانید با وکیل چک در تماس باشید.
تفاوت اسناد عادی و رسمی
با توجه به ماده 1287 قانون مدنی سند رسمی، سندی است که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسناد رسمی یا نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت شان با توجه به مقررات قانونی تنظیم شده باشد. بعد از این که سندی با توجه به تشریفات ذکر شده تنظیم شد و به ثبت رسید، دولت تنها شخصی که سند به نام ایشان تنظیم شده است را دارای امتیازات قانونی آن سند می‌داند.
البته این اسناد با رعایت تشریفاتی که در قانون ذکر شده است قابلیت نقل و انتقال دارند. سند رسمی مانند عقدنامه، سند مالکیت تک برگ و… می باشد.
تنظیم سند عادی بسیار آسان و ساده است. به هر نوشته‌ای که دارای مهر یا امضا باشد سند عادی گفته می‌شود. همان طور که ذکر شده است. امضا یا مهر است که موجب احتساب یک نوشته به عنوان سند می شود، بنابراین اگر نوشته‌ای فاقد یکی از دو مورد باشد، قابلیت استناد به عنوان سند عادی را ندارد. سند عادی مانند مبایعه نامه، قولنامه، دست نوشته و… می‌باشد.
تعریف سند تجاری
در قوانین و مقررات کشور ما در خصوص سند تجاری تعریف صریح و روشنی به عمل نیامده است اما از آنچه علمای حقوق در مورد اسناد تجاری بیان نموده اند برداشت می‌شود که اسناد تجاری وسیله پرداخت نقدی و مدت دار در معاملات تجاری و عادی می باشند. از جمله اسنادی که به عنوان سند تجاری از آنها یاد می شود می توان به چک، سفته و برات اشاره کرد.
تفاوت اسناد تجاری با اسناد عادی و رسمی
قانون تجارت ایران، در خصوص اسناد تجاری تعریفی ارائه نکرده است. بنابراین با دانستن ویژگی های اسناد تجاری و تفکیک آن از اسناد عادی و رسمی می توانیم به تعریف اسناد تجاری بپردازیم. چیزی که اسناد تجاری را از اسناد رسمی و عادی تفکیک میکند، شکل و تشریفات خاص آن است که قانون گذار برای صدور و تنظیم این نوع از اسناد معین کرده است.
با توجه به این توضیحات اسناد تجاری به صورت عام یعنی هر سندی که میان تجار استفاده می شود از جمله قبض انبار و غیره اما اسناد تجاری به معنای خاص اسنادی هستند که قانون گذار ویژگی ها و شرایط ویژه ای را برای آنان در نظر گرفته است.
فارغ از این که میان تاجران مبادله گردد یا غیر تاجران. بنابراین اگر در تنظیم و صدور اسناد تجاری تشریفات رعایت نشود موجب بطلان و بلا اثر شدن تمام سند نمی‌شود، بلکه این سند دیگر از خصوصیات اسناد تجاری که قانون گذار معین کرده است، بهره نخواهد برد لکن کماکان به عنوان سند عادی قابل استناد خواهد بود.
بنابراین باید بگوییم اسناد تجاری از اسناد رسمی که در قانون مدنی تعریف شده است، شکلی تر و تشریفاتی تر هستند. تفاوت اصلی اسناد تجاری با اسناد عادی و رسمی در این است که این امکان وجود دارد که در دادگاه خلاف چیزی که در اسناد رسمی و عادی قید شده است با ارائه دلایل محکمه پسند ثابت گردد.
اما خلاف آن چه در یک سند تجاری قید شده است را جز در موارد معین و محدود نمی‌توان ثابت نمود. چرا که در این نوع اسناد شکل سند برای قانون گذار مورد توجه است و اصولا از رسیدگی به ماهیت آن جز در مقابل دارنده بلا فصل (دارنده ای است که صادر کننده سند تجاری مانند چک و سفته را در وجه او و یا برای او صادر کرده است) خود‌داری می شود.
ویژگی های مخصوص سند تجاری
انتخاب دادگاه صالح:
بر اساس مقررات قانون آیین دادرسی مدنی یکی از محل هایی که می تواند به عنوان محل دادگاه صالح برای رسیدگی به موضوعات مربوط به اسناد تجاری شناخته شود دادگاه محل انجام تعهد سند تجاری می باشد.
مثلا اگر شما سند تجاری در اختیار داشته باشید صادر کننده آن مقیم شیراز باشد اما گواهی عدم پرداخت آن از تهران صادر شده باشد شما می توانید برای مطالبه طلب خود به دادگاه تهران مراجعه کنید و دیگر لازم نیست بر اساس مقررات عمومی قانون آیین دادرسی مدنی، در محل اقامتگاه خوانده یعنی شیراز طرح دعوا کنید.
صدور قرار تامین خواسته بدون نیاز به سپردن خسارت احتمالی:
هم چنین ویژگی دیگری که برای سند تجاری در نظر گرفته شده است امکان توقیف اموال بدهکار سند تجاری از طریق تامین خواسته بدون سپردن تامین خسارت احتمالی می باشد. یعنی شخص دارنده سند تجاری می تواند از دادگاه بخواهد تا به میزان طلب اموال شخص صادر کننده سند تجاری را توقیف نماید بدون این که چیزی برای ضمانت به دادگاه بدهد.
مسئولیت تضامنی:
یکی از مهم ترین ویژگی هایی که در مورد سند اسناد تجاری وجود دارد مسئولیت تضامنی مسئولین سند تجاری است. به این معنی که اگر شما در سندی که در اختیار دارید، چندین متعهد داشته باشید می توانید تمام طلب خود را، از هر یک از متعهدین وصول نموده و کل طلب را از یکی از آنها و یا چند تا از آنها دریافت نمایید. این موضوع بر خلاف اسناد عادی مشمول قانون مدنی است که در صورتی که متعهدین سند متعدد باشند از هر یک از آنها فقط به اندازه سهم آنها از بدهی را می توان مطالبه کرد.
اصل استقلال امضا ها:
بر اساس این اصل هر یک از امضائات مندرج در سند تجاری مستقل از سایر امضائات و تعهدات دیگران به خودی خود دارای اعتبار بوده و نمی توان به اعتبار این که یکی از امضائات فاقد وجاهت قانونی است از انجام تعهد نسبت به سایر طلبکاران سرباز زد.
اصل مشغولیت ذمه:
بر اساس این اصل همین که سند تجاری در دست دارنده آن موجود باشد نشان از طلب دارنده از متعهد سند می باشد و اصل بر وجود طلب است. این در حالی است که بر اساس مقرراتی که در ماده ۲۶۵ قانون مدنی ذکر شده است اصل بر عدم تبرع می باشد و هرکس مالی را به دیگری بدهد باید پس بگیرد پس وجود دین باید اثبات شود. در حالی که در سند تجاری این موضوع بر عکس است و وجود سند نشانه طلب می باشد.
مزایا اسناد تجاری
اسناد تجارتی در اصطلاح به اوراقی گفته می شود دارای ارزش و اعتبار مالی می باشد و قانون گذار امتیاز خاصی برای آن قائل می باشد چک، سفته، برات از جمله این اسناد به شمار می آیند لذا از این جهت نسبت به سایر اسناد دارای امتیازات متمایز و منحصر به فردی می باشد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
تسریع در معاملات:
از آنجا که معمولا ثمن معاملات پول می باشد برای پرداخت ثمن به صورت نقدی مشکلات عدیده ای متصور است. حجم بالای پول نقد، یا مشکلات جا به جایی در معاملات بین المللی، خطرات احتمالی برای انجام معاملات نقدی که وجود اسناد تجاری راه کار مناسبی در جهت بالا بردن سرعت و اطمینان تبادل وجوه را فراهم کرده است.
قابلیت ظهرنویسی:
ظهر نویسی در معنای کلی انتقال اسناد تجاری به دیگری است بدین شکل که فرد دارنده سند می تواند با امضا در پشت سند تجاری کلیه حقوق متعلقه خود در سند تجاری را به دیگری انتقال دهد و وی را به عنوان طلبکار مبلغ مندرج در سند محسوب کند.
این گونه انتقال بدون تشریفات خاص و به صرف امضا صورت می گیرد، لیکن باید توجه داشت که هر چند ظهر نویسی در پشت سند اصولا دلالت بر انتقال سند تجاری دارد اما در همه موارد به این شکل نیست که چرا افراد می توانند با امضا در ظهر چک اهدافی چون ضمانت یا ظهرنویسی به عنوان وکالت در وصول یا ظهر نویسی برای توثیق را دنبال کنند.
که البته این اهداف با درج عباراتی چون ظهر نویسی برای وکالت یا ظهر نویسی برای ضمانت از ظهر نویسی انتقالی منفک می گردد.
قابلیت توثیق اسناد تجارتی
اسناد تجارتی قابلیت به وثیقه گذاشتن را دارا می باشند. در واقع توثیق این اسناد در جایی کاربرد دارد که فرد تاجر یا فردی که متعهد به انجام تعهدی است در جهت تضمین انجام تعهد خود این اوراق را وثیقه قرار می دهد تا در صورتی که فرد مسئول به تعهد خود عمل نکرد یا در انجام آن تاخیر کرد متعهد له یا طلبکار بتواند از محل این اوراق اصل دین یا خسارات خود را جبران کند.
اسناد تجارتی در اصطلاح به اوراقی گفته می شود دارای ارزش و اعتبار مالی می باشد چک سفته برات از جمله این اسناد به شمار می آیند لذا از این جهت نسبت به سایر اسناد دارای امتیازات متمایز و منحصر به فردی می باشد.
مهم ترین اسناد تجاری
چک
چک برگه ای است که به موجب آن صادر کننده (صاحب حساب یا نماینده قانونی او) تمام یا قسمتی از وجهی که نزد بانک دارد را مسترد می نماید و یا به فرد دیگری واگذار میکند. در واقع افراد با چک می توانند مبالغی را که در حساب بانکی جاری خود دارند از بانک خارج کنند و یا از طریق آن مبالغی را به دیگری پرداخت نمایند. چک سند پرداخت روز و پر کاربرد ترین سند تجاری در تعاملات روزمره است.
سفته
سندی است که به موجب آن، صادر کننده خود را متعهد میکند مبلغ معین شده در سفته را در زمان مشخص و یا به صورت عند المطالبه در وجه گیرنده و یا به حواله کرد وی بپردازد. سفته برای این که عنوان سند تجاری را داشته باشد باید دارای مهر و یا امضای صادر کننده، تاریخ صدور و پرداخت، مبلغ معین و مشخصات شخص گیرنده وجه باشد، در این صورت است که از مزایای قانون تجارت در خصوص اسناد تجاری بهره مند می گردد.
در حال حاضر سفته از جمله اسناد تجاری رایج در کشورمان به حساب می آید و باید بدانیم که دارای آثار حقوقی الزام آور می‌باشد.
برات
برات سندی است که به موجب آن شخص صادر کننده به شخص دیگری که در اصطلاح محال علیه نامیده می‌شود، دستور به پرداخت مبلغ مشخص شده در آن را در زمان سر رسید معین و یا به صورت عند المطالبه به شخص ثالث و یا به حواله کرد وی می دهد. در گذشته از جمله معضلات تجار، جابه جایی پول بود، چرا که خطرات زیادی به همراه داشت و به این دلیل استفاده از برات بسیار رایج بود.
امروزه تجار برای جا به جایی پول خود به آسانی به سیستم بانکی مراجعه می‌کنند و نیاز به برات با کاربرد های سنتی آن تقریبا از بین رفته است اما کماکان از برات جهت کسب اعتبار استفاده می شود.
در صورت هرگونه مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکیل آنلاین یا وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.
ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه مشاوره با وکیل کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه، تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، وکیل میتواند آنرا برای شما تنظیم نماید و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به وکیل انلاین، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند. مشاوره حقوقی آنلاین بهترین روش جهت مشاوره با وکیل پایه یک است.
طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از مشاوره حقوقی با وکیل استفاده کنید.
دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.
به عنوان مثال، چهار وکیل ملکی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی ملکی گذاشته اند. پنج وکیل اداره کار دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی اداره کار است و به همین منوال دعاوی دیگر.
در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.
مهم ترین مقالات حقوقی دادپویان شامل: طنز حقوقی، رادیو حقوقی، کلیپ حقوقی، پکیج حقوقی، بسته حقوقی، بیمه حقوقی، فیلم حقوقی است که میتوانید در سایت حقوقی دادپویان مطالعه نمایید.
بهترین موسسه حقوقی در تهران و ایران، مشاوره با وکیل های مجرب و با تجربه، بهترین وکیل پایه یک در تهران و شهرستان، مجرب ترین وکیل خاورمیانه، باهوش ترین وکیل پایه یک دادگستری، آدرس دفتر وکالت در تهران، مشاوره با وکیل پایه یک تهران و شهرستان، وکیل مجرب، بهترین وکیل آنلاین در تمام نقاط ایران، شماره وکیل با تجربه در تمام منطقه های تهران، شماره وکیل پایه یک دادگستری شهرری و شمیرانات، مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل، عریضه نویسی آنلاین با با تجربه ترین وکلای ایران، وکیل دادگستری خوب، مشاوره با وکیل دادگستری تهران، وکیل تهران فوری، مشاوره حقوقی فوری و ارزان، فوری ترین و ارزان ترین تنظیم دادخواست، مشاوره حقوقی با وکیل، مشاوره حقوقی تصویری، مشاوره حقوقی رایگان، مشاوره حقوقی آنلاین، مشاوره حقوقی شبانه روزی، مشاوره حقوقی فوری، پادکست ایرانی، پادکست فارسی، پادکست واقعی، پادکست رایگان، پادکست جدید، پادکست کیفری، پادکست حقوقی، خفاش شب، فرید بغلانی، فیلم اعدام محمد بیجه در پاکدشت، عکس خفاش شب، لحظه اعدام محمد بیجه، پادکست های جنایی، پادکست جنایی رایگان، پادکست جنایی جدید را با دادپویان دنبال کنید. ضمنا شما میتوانید از طنز حقوقی، کلیپ حقوقی، کلیپ کیفری، کلیپ جنایی، کلیپ قانونی، کلیپ قانون، رادیو حقوقی هم در قسمت رادیو استفاده کنید. امیر هاشمی مدیر سایت موسسه حقوقی دادپویان است. اینستاگرام حقوقی و اینستاگرام وکیل را هم دنبال کنید. استفاده از طنز هم موجب خوشحالی شما خواهد شد.
بدون دیدگاه