قانون تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزش و پرورش غیر دولتی

ماده ۱

در راستای ارتقای جایگاه نظام تعلیم و تربیت کشور ضمن تاکید بر ارتقای کمی و کیفی مدارس دولتی به منظور بهره گیری از مشارکت همگانی مردمی در امر آموزش و پرورش و تاسیس مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی و بهره گیری از ظرفیت قوانین بالادستی و مستند به سیاست های کلی ابلاغی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور از سوی مقام معظم رهبری و راهبردهای کلان و راهکارهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، همچنین سند نقشه جامع علمی کشور با حفظ کارکردهای سیاستگذاری و نظارتی نظام، «سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی» وابسته به وزارت آموزش و پرورش تاسیس می گردد. رئیس این سازمان، معاون وزیر است.

تبصره ۱ـ اصلاح اساسنامه سازمان یاد شده ظرف مدت سه ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون با پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش به تصویب هیات وزیران می رسد.

تبصره ۲ـ وزارت آموزش و پرورش می تواند با رعایت قوانین و مقررات مربوط در استان ها و در صورت ضرورت در شهرستان ها واحد سازمانی ایجاد کند.

ماده ۲

مدرسه، مرکز پرورشی و مرکز آموزشی غیردولتی طبق تعاریف زیر توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی (موسسات آموزشی ـ شرکت تعاونی آموزشی ـ نهادهای عمومی غیردولتی با کارکردهای فرهنگی و آموزشی) یا مشارکت آن ها با دولت مطابق اهداف، ضوابط و دستور العمل های عمومی وزارت آموزش و پرورش در داخل یا خارج از کشور تحت نظارت وزارت مذکور بر اساس این قانون تاسیس و اداره می شود:

الف ـ مدرسه: واحد آموزشی و پرورشی که آموزش های رسمی را از دوره پیش دبستان تا پایان دوره متوسطه ارائه می کند.

تبصره ـ واحدهای آموزشی که بر اساس برنامه های مصوب وزارت آموزش و پرورش برای آموزش تمام وقت یا بخشی از موضوعات درسی دوره های تحصیلی به صورت حضوری، نیمه حضوری و غیر حضوری و با ارائه مدرک تحصیلی فعالیت می کنند، مشمول تعریف فوق می باشند.

ب ـ مرکز پرورشی: واحدی که در زمینه امور پرورشی و تربیت بدنی فعالیت می کند، از قبیل کانون فرهنگی، تربیتی و ورزشی، اردوگاه دانش آموزی و مرکز مشاوره.

پ ـ مرکز آموزشی: واحدی که به منظور افزایش توان علمی و تخصصی و یا کسب مهارت های فنی و حرفه ای بدون ارائه مدرک تحصیلی رسمی فعالیت می کند، از قبیل آموزشگاه علمی آزاد، آموزشگاه زبان خارجی، آموزشگاه فنی و حرفه ای و کار و دانش.

تبصره ۱ـ تنها مرجع صدور مجوز فعالیت آموزشگاه علمی آزاد و آموزشگاه زبان خارجی، جهت آموزش افراد زیر بیست سال و مراکز آموزش پیش دبستانی (به استناد مصوبه ۴۲۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۱۶ /۴ /۱۳۷۷ و مصوبه جلسه ۶۹۹ شورای عالی آموزش و پرورش مصوب ۲۸ /۱۱ /۱۳۸۲)، وزارت آموزش و پرورش و مرجع صدور مجوز فعالیت های آموزشی آزاد در قالب «دوره های فراگیری مهارت های آموزشی شغلی» به استناد ماده (۵) مصوبه (۴۸۳) شورای عالی انقلاب فرهنگی و ماده (۱۱۱) قانون کار مصوب ۲۹ /۸ /۱۳۶۹ و اصلاحات بعدی آن، سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور می باشد.

تبصره ۲ـ تعیین شاخصهای آموزشی و پرورشی و تدوین محتوا و نظارت بر مهد کودک ها از حیث آموزشی و پرورشی با وزارت آموزش و پرورش و صدور مجوز و ارائه برنامه با سازمان بهزیستی کل کشور می باشد. آیین نامه اجرائی این تبصره ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون توسط وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی تهیه می شود و به تصویب هیات وزیران می رسد.

ماده ۳

به منظور سیاستگذاری، برنامه ریزی، ساماندهی و نظارت بر اجرای این قانون، شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی و شورای نظارت استانی، شهرستانی و منطقه ای جهت نظارت بر مدارس و مراکز آموزشی یا پرورشی غیردولتی تشکیل می شود.

ماده ۴

ترکیب شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی و شورای نظارت استان به شرح زیر می باشد:

۱ـ شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی:

الف ـ وزیر آموزش و پرورش (رئیس شورا).

ب ـ معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی (نائب رئیس).

پ ـ مسئول مدارس و مراکز غیردولتی سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی (دبیر شورا).

ت ـ یک نفر به انتخاب شورای عالی انقلاب فرهنگی.

ث ـ مدیرکل حقوقی وزارت آموزش و پرورش.

ج ـ دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش.

چ ـ نماینده کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی.

ح ـ دو معاون آموزش ابتدائی و متوسطه وزارت آموزش و پرورش.

خ ـ معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش.

د ـ دو نماینده از موسسان مدارس غیردولتی و یک نفر از موسسان مراکز غیردولتی به پیشنهاد شورای هماهنگی موسسان و تصویب شورای نظارت مرکزی (بدون حق رای).

۲ ـ شورای نظارت استان:

الف ـ مدیرکل آموزش و پرورش (رئیس شورا).

ب ـ رئیس اداره مشارکت های مردمی (نائب رئیس).

پ ـ کارشناس مسئول مدارس غیردولتی (دبیر شورا).

ت ـ رئیس اداره حقوقی.

ث ـ یکی از معاونان آموزشی.

ج ـ معاون پرورشی.

چ ـ دو نماینده از موسسان غیردولتی و نماینده مراکز غیردولتی به انتخاب شورای هماهنگی موسسان استان و تصویب شورای نظارت استان (بدون حق رای).

ح ـ یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به انتخاب مجمع نمایندگان استان (ناظر).

تبصره ـ جلسات شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی با حضور حداقل دو سوم اعضای شورا رسمیت می یابد و تصمیمات آن با اکثریت آرا حاضران، معتبر است.

ماده ۵ 

وظایف و اختیارات شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی عبارت است از:

الف ـ تهیه و تصویب دستور العمل های مورد نیاز جهت اجرای این قانون در چهارچوب سیاست ها و مقررات وزارت آموزش و پرورش.

ب ـ تایید صلاحیت متقاضیان تاسیس مدرسه یا مرکز غیردولتی پس از استعلام از مراجع قانونی ذی ربط.

پ ـ صدور مجوز تاسیس مدرسه یا مرکز غیردولتی در داخل و خارج از کشور.

ت – نظارت بر عملکرد مدارس و مراکز غیردولتی در داخل و خارج از کشور و شوراهای نظارت استان، شهرستان و منطقه.

ث – تهیه و تدوین «الگوی تعیین شهریه» مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی.

ج – تجدیدنظر در آرا و تصمیمات شوراهای نظارت استان طبق این قانون.

چ – تهیه و تصویب دستورالعمل نحوه تشکیل شورای هماهنگی موسسان مدارس و مراکز غیردولتی.

ح – ارائه گزارش سالانه ارزیابی عملکرد این مدارس به کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی.

خ ـ طراحی و راه اندازی سامانه ثبت شکایات و تخلفات از عملکرد مدارس و مراکز مربوطه به منظور حسن اجرا.

تبصره ۱ـ شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی می تواند در صورت ضرورت کارگروههای تخصصی و فنی را با حضور کارشناسان متخصص، صاحب نظران مجرب و موسسان مدارس و مراکز غیردولتی تشکیل دهد. احکام اعضای کارگروه ها توسط رئیس سازمان صادر می شود.

تبصره ۲ـ کلیه مصوبات شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی پس از تایید وزیر آموزش و پرورش قابل اجرا است.

تبصره ۳ـ شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی موظف است دستور العمل نظارت بر عملکرد آموزشی و پرورشی مدارس و مراکز غیردولتی داخل و خارج کشور را ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون تهیه و تصویب کند.

تبصره ۴- شورای نظارت مرکزی می‌تواند اختیارات زیر را به شورای نظارت استان، شهرستان و منطقه تفویض نماید:

۱– تایید صلاحیت متقاضیان تاسیس مدرسه یا مرکز آموزشی غیردولتی پس از استعلام از مراجع قانونی ذی‌ ربط.

۲– صدور مجوز تاسیس مدرسه یا مرکز غیردولتی.

۳– نظارت بر عملکرد آموزشی و پرورشی مدارس و مراکز غیردولتی.

۴– نظارت بر نحوه اجرای الگوی تعیین شهریه.

تبصره ۵ ـ شورای نظارت استان موظف است هر شش ماه یک بار گزارش عملکرد استان را به شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی ارائه نماید.

ماده ۶ 

شورای نظارت در استان ها به ریاست مدیرکل آموزش و پرورش استان و در سطح شهرستان ها و مناطق به ریاست مدیر آموزش و پرورش تشکیل می شود. در صورت اعتراض متقاضیان به تصمیمات این شوراها موضوع به شورای بالاتر ارجاع می گردد.

تبصره ـ اعضای شورای نظارت شهرستان و منطقه متناظر ترکیب اعضای شورای نظارت استانی می باشند.

ماده ۷

احکام اعضای شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی و رئیس شورای نظارت استان توسط وزیر آموزش و پرورش و احکام سایر اعضای شورای نظارت استان و شوراهای شهرستان و منطقه توسط رئیس سازمان صادر می شود. اعضای حقیقی شوراهای نظارت به مدت چهار سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

ماده ۸

متقاضیان تاسیس مدرسه یا مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی باید واجد شرایط زیر باشند:

الف ـ تابعیت جمهوری اسلامی ایران.

ب ـ اعتقاد و التزام عملی به مبانی و احکام اسلام، ایمان و برخورداری از حسن شهرت.

پ ـ التزام عملی به قانون اساسی و ولایت فقیه.

ت ـ نداشتن وابستگی به رژیم گذشته یا گروهک های منحرف و غیر قانونی.

ث ـ نداشتن پیشینه کیفری موثر.

ج ـ حداقل مدرک کارشناسی یا معادل آن.

چ ـ حداقل سی سال سن.

ح ـ تاهل برای مردان.

تبصره ۱ـ در صورتی که موسس یا موسسان، شخص یا اشخاص حقوقی باشند فرد یا افرادی که به عنوان نماینده ایشان معرفی می شوند باید دارای شرایط مندرج در این ماده باشند.

تبصره ۲ـ موسسان اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در صورتی که متجاهر به نقض احکام اسلامی در انظار عمومی نباشند و توسط مراجع رسمی خود که تابع و مقیم ایران هستند یا نمایندگان مورد تایید ایشان به وزارت آموزش و پرورش معرفی می شوند.

تبصره ۳ـ مدارس اقلیت های دینی فقط مجاز به ثبت نام از دانش آموزان اقلیت های دینی هستند.

ماده ۹

وظایف موسسان مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی به شرح زیر است:

الف ـ اخذ مجوز رسمی از وزارت آموزش و پرورش جهت تاسیس مدرسه یا مرکز.

ب ـ تضمین منابع مالی لازم جهت تامین هزینه های مدرسه یا مرکز، حداقل برای یک سال.

پ ـ تامین منابع انسانی، فضا و امکانات مورد نیاز طبق ضوابط وزارت آموزش و پرورش.

ت ـ تنظیم بودجه و اداره امور مالی مدرسه یا مرکز.

ث ـ پیشنهاد دو فرد واجد شرایط برای مدیریت مدرسه یا مرکز به آموزش و پرورش.

ج ـ نظارت بر امور آموزشی، پرورشی، اداری و مالی مدارس و مراکز تحت پوشش و پاسخگویی به مراجع ذی ربط.

تبصره ۱ـ وزارت آموزش و پرورش مجاز است از هر متقاضی تاسیس مدرسه یا مرکز موضوع این قانون، دو میلیون (۰۰۰ /۰۰۰ /۲) ریال دریافت و به حساب درآمدهای اختصاصی ـ ملی نزد خزانه داری کل کشور واریز کند. معادل وجوه واریزی از محل اعتبار درآمد اختصاصی مربوط، در اختیار سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی قرار می گیرد تا برای نظارت و کمک به توسعه مشارکت در مناطق محروم هزینه شود. مجوز تاسیس صادر شده حداکثر دو سال اعتبار دارد.

تبصره ۲ـ وزارت آموزش و پرورش مجاز است متناسب با عواملی از قبیل کاهش هزینه های دولتی ناشی از اصلاح ساختار اداری و کاهش نیروی انسانی و نرخ تورم، هر سه سال یک بار نسبت به کاهش یا افزایش مبالغ ریالی دریافتی اقدام کند و آن را به شورای نظارت استان ابلاغ کند.

تبصره ۳ـ به منظور شفافیت عملکرد مالی مدارس و مراکز موضوع این قانون، موسس یا مدیر، گزارش مالی سالانه را به انجمن اولیا و مربیان ارائه می کند.

ماده ۱۰

بانک های کشور موظفند طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا با معرفی وزارت آموزش و پرورش از سی و پنج درصد (۳۵ ٪) تا پنجاه درصد (۵۰ ٪) نیاز مالی موسسان مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی را که از کارکنان دولت و دارای سابقه آموزشی می باشند جهت تهیه و یا توسعه فضای آموزشی و پرورشی و تامین تجهیزات و امکانات مورد نیاز به صورت قرض الحسنه و برای سایر اشخاص از دیگر منابع اعتبارات بانکی تامین کنند.

تبصره ۱ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت آموزش و پرورش موظف است ظرف مدت دو ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون، دستورالعمل اجرای این ماده را تدوین و به بانک ها ابلاغ کند.

تبصره ۲ـ گزارش نحوه اجرای موضوع این ماده به صورت سالانه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت آموزش و پرورش به هیات وزیران و کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی ارائه می شود.

تبصره ۳ـ برخورداری از حمایت ها و تسهیلات در این ماده منوط به تضمین کیفیت آموزشی و پرورشی می باشد.

ماده ۱۱

دولت موظف است همه ساله، یارانه مربوط به تسهیلات بانکی برای خرید زمین، ساختمان، احداث بنا، تجهیزات و تعمیرات مدارس غیردولتی را در لایحه بودجه سالانه کل کشور پیش بینی کند.

ماده ۱۲

به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می شود مطابق قوانین و مقررات، زمین و ساختمان های مازاد بر نیاز خود را به صورت اجاره یا فروش به موسسان مدارس غیردولتی واگذار کند. آیین نامه نحوه تعیین قیمت فروش و اجاره و شرایط واگذاری ساختمان ها و اراضی مذکور ظرف مدت سه ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون توسط وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد. واگذاری ها در هر محل مشروط بر آن است که دسترسی مردم به مدارس دولتی در آن محل دچار خلل نشود.

ماده ۱۳

به منظور حمایت از موسسان مدارس غیردولتی با اولویت مناطق محروم، وزارت آموزش و پرورش موظف است با مشارکت موسسان و بخش غیردولتی، «صندوق حمایت از توسعه مدارس غیردولتی» را به صورت موسسه عمومی غیردولتی ایجاد کند. دولت موظف است هر ساله و تا سقف پنجاه درصد (۵۰ ٪) از قیمت تمام شده سرانه سالانه دانش آموزی در بخش دولتی را به ازای کل دانش آموزان شاغل به تحصیل در مدارس غیردولتی در قالب کمک در لایحه بودجه سالانه کل کشور پیش بینی کند.

تبصره ـ اساسنامه صندوق مذکور ظرف مدت سه ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون توسط وزارت آموزش و پرورش تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.

ماده ۱۴

منابع مالی مدارس غیردولتی به شرح زیر است:

الف ـ شهریه دریافتی از اولیای دانش آموزان.

ب ـ کمک های دریافتی از اشخاص خیر، موسسات خیریه و نهادها و سازمان های غیردولتی.

پ ـ کمک های دریافتی از وزارت آموزش و پرورش.

ت ـ کمک های دریافتی از سازمان ها و نهادهای غیردولتی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش.

ماده ۱۵

الگوی تعیین شهریه مدارس و الگوی تعیین شهریه مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی با توجه به دوره تحصیلی، سطح آموزشی و پرورشی، برنامه سال تحصیلی، فعالیت های فوق برنامه، فضای فیزیکی و تجهیزات و شرایط منطقه ای و نرخ تورم رسمی کشور که از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می شود، توسط شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی تهیه می گردد. این الگو پس از تایید وزیر آموزش و پرورش قابل اجراء است.

ماده ۱۶

هر یک از موسسان مدارس و مراکز غیردولتی موظفند با توجه به الگوی تعیین شهریه مدارس و مراکز یاد شده اعلامی یا ابلاغی آموزش و پرورش، میزان شهریه سالانه را برای بررسی و تصویب به شورای تعیین شهریه مرکب از افراد زیر در آموزش و پرورش شهرستان، منطقه یا ناحیه پیشنهاد کنند تا به تایید شورای نظارت استان برسد:

الف ـ مدیر یا رئیس آموزش و پرورش (رئیس شورا).

ب ـ کارشناس مسئول مدارس و مراکز غیردولتی (دبیر شورا).

پ ـ معاون یا معاونان دوره تحصیلی مربوط.

ت ـ مسئول انجمن اولیاء و مربیان.

ث ـ منتخب شورای موسسان مدارس غیردولتی.

ج ـ منتخب شورای موسسان مراکز غیردولتی.

تبصره ـ موسس می تواند اعتراض خود را نسبت به نرخ شهریه تعیین شده ظرف مدت بیست روز از ابلاغ آن، برای بررسی مجدد به کمیته تخصصی شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی تقدیم نماید. تصمیم کمیته لازم است به تایید رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی برسد.