تعیین و تکلیف اموال متوفی در صورت نداشتن وراث

در این مقاله آشنا میشوید با: تعیین و تکلیف اموال متوفی در صورت نداشتن وراث، سهم ارث ورثه و کسانی که ارث می برند، حکم اموال در صورت نداشتن وراث، اگر زوج یا زوجه تنها وارث متوفی باشد، متوفی بدون وارث، تصفیه ترکه اموال بلاوارث. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

برای مشاوره حقوقی ارث، می توانید با وکیل ارث در ارتباط باشید.

ورثه متوفی

بعد از این که فردی فوت می کند رابطه وی با اموالش قطع می شود و به طور قهری و غیر ارادی اموال و ماترک متوفی به ورثه تعلق می گیرد و به اصطلاح به ارث می رسد. ورثه و کسانی که ارث می برند به خویشاوندانی گفته می شود که از نزدیک ترین درجه و طبقه شروع می شوند و تا دور ترین درجات خویشاوندی مثل عموها و عمه ها و دایی ها و خاله ها و فرزندان آن ها و فرزندان فرزندان آنها پیش می رود.

نکته مهم این که وجود هر درجه از خویشاوندان، خویشاوندان بعد را از ارث محروم می کند و به تعبیر و اصطلاح حقوقی حاجب است.

برای مشاور حقوقی با وکیل، می توانیدبا موسسه وکالت دادپویان در تماس باشید.

حکم اموال در صورت نداشتن وراث

ورثه فقط فرزندان و همسر نیستند. ما سه طبقه وارث داریم. ارث طبقه اول كه از میت ارث می برند، پدرو مادر و فرزندان هستند. طبقه دوم برادران و خواهران میت هستند و طبقه سوم ‌عمو، عمه، خاله و دایی هستند و به ترتیب فرزندان آن ها هستند كه ارث میبرند. حالا اگر كسی هیچ وارثی نداشت، اموال او به ولی فقیه می رسد.

اگر زوج یا زوجه تنها وارث متوفی باشد

چنان چه فرد فوت شده، دارای وارث ولو یک نفر باشد، حکومت حقی بر ترکه وی نخواهد داشت. با این وجود، با یک وضعیت استثنایی در قانون مدنی مواجه هستیم که در آن، متوفی دارای یک وارث سببی بوده و در عین حال، حکومت نیز بخشی از ترکه او را دریافت خواهد کرد.

این وضعیت استثنایی در ماده 949 قانون مدنی مطرح شده است. به موجب این ماده: در صورت نبودن هیچ وارث دیگر به غیر از زوج یا زوجه، شوهر تمام ترکه زن متوفی خود را می برد لیکن زن فقط نصیب خود را برده و بقیه ترکه شوهر در حکم مال اشخاص بلا وارث و تابع ماده 866 خواهد بود.

مطابق ماده مذکور، اگر شخص فوت شده، فاقد وارث نسبی بوده و تنها وارث او زوجه وی باشد، نحوه ارث زوجه او به این صورت خواهد بود که یک چهارم اموال را به ارث می برد و ما بقی ترکه متوفی، متعلق به حکومت خواهد بود. البته در فرض برعکس، یعنی در صورتی که تنها وارث متوفی، شوهر او باشد، شوهر تمام ترکه را به ارث برده و نوبت به مداخله و مالکیت حکومت نمی رسد.

متوفی بدون وارث

قانون گذار ما در مورد متوفی که هیچ وارثی ندارد نیز تعیین و تکلیف کرده نموده و به این موضوع پرداخته است. بر همین اساس مطابق ماده ۳۳۵ قانون امور حسبی، ابتدا از سوی دادستان، با تعیین مدیر ترکه که مسئول اداره ترکه میت است اقدام به عمل می آید و سپس مدیر ترکه بعد از تحریر ترکه (مشخص شدن اموال و دارایی های متوفی) و پرداخت دیون و واجبات مالی او، اگر متوفی اقدام به تنظیم وصیت نموده بود تا یک سوم اموال طبق وصیت عمل می گردد و باقی مانده اموال متوفی در اختیار دادستان به عنوان مقام دولتی قرار می گیرد که صرف امور خاص مندرج در قانون خواهد شد بدین نحو که اگر از تاریخ تحریر ترکه تا ۱۰سال، وراثی برای متوفی معلوم نگردد، اموال متوفی بی وارث، به خزانه دولت تسلیم می گردد.

تصفیه ترکه اموال بلاوارث

ماده 86 قانون مدنی مقرر می دارد در صورت نبودن وارث امر ترکه متوفی راجع به حاکم است. پس از این که توسط مراجع انتظامی و یا سایر اشخاص اعلام فوت متوفی بلاوارث به اداره سرپرستی دادگاه عمومی گردید، با ثبت نام متوفی در دفتر بلاوارث نسبت به تشکیل پرونده به نام مرحوم یا مرحومه بلاوارث اقدام و چنان چه هویت متوفی معلوم نباشد، پرونده متوفی مجهول الهویه ثبت و تشکیل می گردد.

صرف اعلام متوفی بلاوارث و همین که وارث متوفی معلوم نباشد و اموال وی بلاتکلیف و در معرض حیف و میل قرار گیرد، اداره سرپرستی را مجاز به دخالت در این مورد نموده و در صورتی که کسانی ادعای وراثت داشته باشند با ارائه مدارک رسمی مانند شناسنامه های خود و متوفی می توانند مراجعه نمایند.

چگونگی بلاوارث بودن متوفی

پس از اعلام فوت متوفی بلاوارث به دستور شعبه اموال بلاوارث به ضابط دادگستری اعلام می گردد که پیرامون چگونگی بلاوارث بودن متوفی تحقیق و جهت شناسایی وارث احتمالی متوفی از طریق کسبه و اهالی محل اقدامات لازم معمول و در صورتی که متوفی بلاوارث باشد، توسط همان مراجع و یا در صورتی که اموال وی چشمگیر و با ارزش باشد، نماینده ای از شعبه تعیین تا در خصوص میزان اموال و صورت برداری و سپردن اموال به شخص حافظ اقدام و متذکر می گردد که اموال قیمتی شامل جواهرات، دفترچه های بانکی، طلاجات و وجوه نقد و… را با ثبت مراتب تحویل انبار دهد، تا بلافاصله وجه نقد به حساب مربوط منظور و نسبت به نگهداری سایر اموال تا تعیین تکلیف اقدام نماید و در صورتی که بین اموال، اموالی مانند مواد غذایی و فاسد شدنی باشد طبق نظر کارشناس از طریق مزایده به فروش رسیده و وجوه حاصل از فروش به حساب پرونده واریز خواهد شد.

پس از اقدامات به استناد فصل هشتم از باب پنجم قانون امور حسبی جهت تحریر ترکه و تعیین مدیر ترکه پرونده به دادگاه صالح ارسال تا پس از تحریر و تعیین مدیر ترکه پرونده به انضمام یک برگ صورت مجلس اعاده گردد تا مدیر ترکه به انجام وظایف قانونی خود تحت نظارت شعبه بپردازد.

وظیفه مدیر ترکه اموال بلاوارث

مدیر ترکه موظف است با نظارت اموال بلاوارث نسبت به تعیین تکلیف اموال و تصفیه ترکه اقدام نماید. اموال منقول را از طریق مزایده عمومی به فروش رسانده و وجوه حاصله را به حالت مخصوص شعبه واریز و قبض مربوط را ضمیمه پرونده نماید.

در صورتی که وارث متوفی شناخته شوند یعنی پس از ارائه دادنامه انحصار وراثت و احراز هویت وراث نسبت به تحویل اموال متوفی به آنان با تنظیم صورت جلسه اقدام و سپس پرونده مختومه را از آمار کسر می گردد و از این رو باید اموالی که دارای ارزش و قیمتی می باشند نظیر طلاجات و زیور آلات و اشیا عتیقه حتی الامکان در معرض حراج قرار نگیرند.

تعیین و تکلیف اموال غیر منقول متوفی بدون وارث

در مورد اموال غیرمنقول نظیر خانه، باغ، آپارتمان ائم از عرصه اعیان طبق ماده 335 قانون امور حسبی اگر از تاریخ تحریر ترکه تا ده سال وراث متوفی معلوم شود، ترکه به او داده می شود و پس از گذشت مدت مذکور باقی مانده ترکه به خزانه دولت تسلیم می شود و ادعا حقی نسبت به ترکه از کسی به هر عنوان که باشد پذیرفته نیست. بنابراین باید تا ده سال نگهداری و از فروش اموال خودداری کرد و مدیر ترکه مسئولیت حفظ و نگهداری آن ها را دارد.

در مورد اموال غیرمنقول مدیر ترکه می تواند نسبت به انجام تعمیرات و دادن اجازه با نظر کارشناس رسمی دادگستری و نظارت دادیار شعبه، اموال بلاوارث اقدام لازم را به عمل آورده و اجاره بهای دریافتی را همه ماه به حساب شعبه منظور و قبض را ضمیمه پرونده نماید.

نکته بسیار مهم و قابل توجه در خصوص تصفیه ترکه اموال بلاوارث این می باشد که، مدیر ترکه حق ندارد هیچ اقدامی را بدون کسب موافقت شعبه اموال بلاصاحب و بلاوارث انجام دهد و وجوه حاصل از حراج اموال متوفی را باید بلافاصله پس از وصول به حساب بانکی اداره سرپرستی منظور نمایند.

در صورت هرگونه مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکیل آنلاین یا وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.

ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه مشاوره با وکیل کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه، تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، وکیل میتواند آنرا برای شما تنظیم نماید و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به وکیل انلاین، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند. مشاوره حقوقی آنلاین بهترین روش جهت مشاوره با وکیل پایه یک است.

طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از مشاوره حقوقی با وکیل استفاده کنید.

دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.

به عنوان مثال، چهار وکیل ملکی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی ملکی گذاشته اند. پنج وکیل اداره کار دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی اداره کار است و به همین منوال دعاوی دیگر.

در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.

مهم ترین مقالات حقوقی دادپویان شامل: طنز حقوقی، رادیو حقوقی، کلیپ حقوقی، پکیج حقوقی، بسته حقوقی، بیمه حقوقی، فیلم حقوقی است که میتوانید در سایت حقوقی دادپویان مطالعه نمایید.