تعطیلات کارگران بر اساس قانون کار

روزهای تعطیل کارگران

• روز جمعه.
• اعیاد و تعطیلات رسمی.
• روز کارگر.

روز جمعه : هر کارگری که به کار اشتغال پیدا می کند، در روز، بیشترین زمان مفید خود را بدین امر اختصاص می دهد. هدف کارگران از اشتغال این است که با حقوق به دست آمده بتوانند امرار معاش کنند. اما هر فردی که به کار مشغول می شود پس از یک هفته کار متوالی به استراحت نیز نیاز دارد. تا بتواند هفته آتی کار خود را با نشاط آغاز نماید.

از این رو قانون گذار طبق اصل ۱۷ قانون اساسی روز جمعه را روز تعطیل اعلام کرده است. که این قانون شامل کارگران می شود تا کارگران بتوانند در این روز استراحت نمایند. البته قانون گذار این امر را هم مورد توجه قرار داده است که ممکن است دغدغه کارگران این باشد که در روز تعطیل منافع مالی آن ها با کار نکردن به خطر بیفتد. از این رو قانون گذار در ماده ۶۲ قانون کار چنین مقرر داشته است:

روز جمعه، روز تعطیل هفتگی کارگران با استفاده از مزد می باشد.

ملزم شدن کارگران در روز جمعه

اگر چه روز جمعه را قانون گذار به عنوان روز تعطیل رسمی قانون کار اعلام کرده است اما به هر حال در برخی از امور مربوط به خدمات عمومی هم چون آب، برق، اتوبوس رانی و برخی از کارهایی که نوع یا ضرورت آن ها اقتضا می کند و… هستند که نیاز است که کارگران شاغل در این بخش ها روز تعطیل را هم در محل کار حضور داشته باشند. در این صورت قانون گذار در تبصره ۱ ماده ۶۲ مقرر نموده است که روز دیگری را به جای روز جمعه به عنوان روز تعطیل برای این افراد در نظر گرفته شود. و چنان چه این افراد با میل و رضایت خود در چنین روزهای تعطیلی به کار مشغول شوند می توانند با عنوان اضافه کاری، حقوق خود را دریافت نمایند و منع قانونی در این صورت وجود ندارد.

در برخی از مشاغل دو روز تعطیل وجود دارد. و ۴۴ ساعت زمان کاری را در ۵ روز کاری، کارگران انجام می دهند. این امر که کارگران از دو روز تعطیل برخوردارند دلیلی بر کسر حقوق آن ها نیست. چرا که زمان مشخص شده در قانون اداره کار را انجام داده اند. روز مازاد تعطیلی چنین کارگرانی مانند روز کاری آنان برای آن ها حقوق محاسبه می شود.

استفاده کارفرما از کارگر در ایام تعطیل

گاها کارفرمایان در بدو انعقاد قرارداد روزهای تعطیل را بنا به شرایطی جزء روزهای کاری محاسبه می نمایند. در این شرایط، کارفرما روزهای دیگری را جایگزین روزهای تعطیل میکند که در چنین مواقعی اگر شرایط و ضوابط و نفع کارگر به طور صحیح اعمال شده باشد منعی بر عمل کارفرما نیست. چرا که کارگر هم با علم به قرارداد آن را منعقد می نماید اما در صورتی که چنین مواردی در قرارداد نباشد و با اجبار کارفرما و عدم رضایت کارگر چنین اعمالی انجام شود مجازات مزبور بر کارفرما بار می شود.

نحوه محاسبه اضافه کاری روز کارگر

به این ترتیب کارگران برای اشتغال در روز کارگر، دستمزد بیشتری تحت عنوان اضافه کاری روز کارگر دریافت خواهند نمود که نحوه محاسبه آن به شرح زیر است:

بر اساس ماده ۵۱ قانون کار، دستمزد هر ساعت اضافه کاری، ۴۰٪ بیشتر از دستمزد هر ساعت کار عادی محاسبه می‌شود. از این رو با توجه به تعطیلی روز کارگر برای کارگران، دستمزد اشتغال به کار آنان در این روز، تعطیل کاری محسوب شده و برای هر ساعت کارکرد، ۴۰٪ اضافه بر ساعات کار عادی، دستمزد پرداخت می‌شود.

گفتنی است، تعطیلی روز کارگر صرفا برای افراد مشمول قانون کار است. به همین دلیل در تقویم رسمی کشور به صورت تعطیل رسمی اعلام نشده است. اگر کارگری در روز ۱۱ اردیبهشت در محل کار حاضر نشود، به عنوان غیبت یا ترک کار تلقی نخواهد شد.

اضافه کاری

بر اساس ماده ۵۱ قانون کار مدت زمانی که کارگر نیرو و یا وقت خود را در اختیار کار فرما قرار می دهد ساعات کار وی محسوب می شود. طبق همان ماده ساعات کار روزانه کارگر نمی تواند بیشتر از ۸ ساعت باشد. برابر با تبصره ۱ این ماده چنان چه ماهیت کار طوری باشد که ساعات کارکرد در برخی روزها کمتر از ۸ ساعت و برخی روزها بیشتر از ۸ ساعت است. در مجموع کل ساعات کار هفتگی نباید از ۴۴ ساعت در هفته تجاوز نماید.

اگر نیاز باشد ساعات کار کارگری بیش از ساعات کار موظفی ۴۴ ساعت در هفته باشد باید شرایط ماده ۵۹ قانون کار رعایت شود.

اضافه کاری در کارگاه ها در دو حالت رخ می دهد:

1. کارگران در ادامه ساعات کار عادی خود بیش از ساعات کار موظفی کار می کنند.
2. کارگران در روزهای تعطیل رسمی سر کار حاضر می شوند.

برابر با مواد قانونی اشاره شده اگر کارگری بیشتر از ساعات کار موظفی کار کند باید اضافه کاری به وی پرداخت گردد.

مرخصی حق همه کارگران است

میزان مرخصی و چگونگی مطالبه آن اغلب جزء دغدغه‌ های اصلی کارمندان محسوب می‌شود، اما چون در کارگاه‌ ها، اطلاعات جامعی درباره مرخصی‌ های موردی، مرخصی‌ های سالانه و ذخیره مرخصی‌ های استحقاقی وجود ندارد، یکی از محورهای اصلی مورد شکایت در شوراهای حل اختلاف را همین موضوعات شکل می‌ دهند. این در حالی است که اگر کارفرمایان به حقوق قانونی تعطیلات رسمی و غیر رسمی زیر مجموعه‌ های خود آگاه باشند، می‌توانند به راحتی از بروز تنش‌های کاری در آینده جلوگیری کنند. در این میان، وزارت کار به سؤالات اساسی کارمندان و کارفرماها درباره مرخصی‌های استحقاقی و مهم‌ تر از همه، ذخیره مرخصی، پاسخ‌های روشنی داده است تا از ایجاد اختلاف‌های کاری جلوگیری شود.

پیشنهاد ما به شما قبل از هر اقدام حقوقی یا کیفری، مشاوره رایگان با وکلای پایه یک دادگستری است که تا قبل از گرفتار شدن در دام حقوقی یا کیفری، بتوانید راه حل مناسبی را پیدا کنید. بهترین گزینه برای مشاوره حقوقی وکیل آنلاین است.