دادگاه کیفری دو، ساختار، نحوه رسیدگی و صلاحیت آن و آدرس

طبق ماده 301 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 دادگاه کیفری دو صلاحیت رسیدگی به تمام جرایم را دارد مگر آن دسته جرایمی که رسیدگی به آن ها در صلاحیت دادگاه دیگری است.

برای مثال: رسیدگی به جرایم موجب مجازات سلب حیات در صلاحیت دادگاه کیفری یک است.

از این رو دادگاه کیفری دو اجازه رسیدگی به آن را ندارد. در واقع اگر جرایمی که در صلاحیت دادگاه کیفری یک، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه نظامی است را مشخص کنیم، سایر جرایم در حوزه صلاحیت دادگاه کیفری دو قرار می‌گیرد.

• رسیدگی به جرایم موجب مجازات سلب حیات، حبس ابد، قطع عضو، مجازات تعزیری، مطبوعاتی در صلاحیت دادگاه کیفری یک است. رسیدگی به جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی، توهین به ریاست جمهوری و رهبری و جرایم مربوط به مواد مخدر، در صلاحیت دادگاه انقلاب است. دادگاه اصفال و نوجوانان، به جرایم کودکان و افراد زیر 18 سال رسیدگی می کند و رسیدگی به اتهامات افسران نظامی و انتظامی، در صلاحیت دادگاه نظامی می باشد. بنابراین، دادگاه کیفری دو، صلاحیت رسیدگی به این سری جرائم نامبرده را ندارد.
• در واقع اگر جرائمی که در صلاحیت دادگاه کیفری یک، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه نظامی است را مشخص کنیم، سایر جرایم در حوزه صلاحیت دادگاه کیفری دو قرار می گیرد. اما به موجب ماده 271 قانون آیین دادرسی کیفری: چنان چه دادگاه انقلاب يا دادگاه كيفری يک، در حوزه قضايی دادسرا، تشكيل نشده باشد، دادگاه كيفری دو محل، صالح به رسيدگی است. بنابراین، حتی اگر دادگاه کیفری دو، صالح برای رسیدگی نباشد، در صورتی که دادگاه صلاحیت دار تشکیل نشود، دادگاه کیفری دو دعوا را بررسی می کند.
• هم چنین، به موجب ماده 298 این قانون: تا زمانی كه دادگاه اطفال و نوجوانان، در محلی تشكيل نشده است، به كليه جرايم اطفال و نوجوانان، به‌ جز جرايم مشمول ماده (315) اين قانون، در شعبه دادگاه كيفری دو يا دادگاهی كه وظايف آن را انجام می دهد، رسيدگی می شود. بنابراین، در صورت عدم تشکیل دادگاه اطفال و نوجوان، دادگاه کیفری دو، به این جرایم نیز رسیدگی می کند.