ضابطین دادگستری چه کسانی هستند؟
در این مقاله آشنا میشوید با: ضابطین دادگستری چه کسانی هستند؟ تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
ضابط دادگستری
مطابق ماده ۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری: «ضابطان دادگستری مامورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات دادستان در کشف جرم، حفظ آثار و علائم و جمع آوری ادله وقوع جرم، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم، تحقیقات مقدماتی، ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضائی، به موجب قانون اقدام می‌کنند.
ضابطین دادگستری بازوی اجرایی دادسراها و دادگاه‌ها در انجام وظایفشان هستند. تکالیف ضابطان دادگستری از نخستین لحظه‌های وقوع جرم آغاز می‌شود و تا واپسین دقایق اجرای مجازات ادامه پیدا میکند.
ضابطین دادگستری باید بکوشند تا با توجه به صلاحیت ذاتی دادگاه‌ها و دادسراها، پرونده‌ها را به مراجع قضایی صالح بفرستند تا موجب معطلی اصحاب دعوا نشود.
انواع ضابطین دادگستری
ضابطان عام
مامورانی که از ضابطان عام هستند، این حق و صلاحیت را دارند که در خصوص اقدام کنند و در واقع وظایف و اختیارات آن ها به جرائم معینی محدود نمی شود. از مصادیق ضابطان عام می توان به فرماندهان، افسران و درجه داران نیروی انتظامی اشاره کرد.
ضابطان خاص
ضابطان خاص به مامورانی گفته می شود که بر خلاف ضابطین عام، صلاحیت و اختیاراتشان به جرم های خاص و معینی محدود می شود، و خارج از آن جرایم این حق را ندارند که در امری دخالت کنند. از مصادیق این ضابطین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• روسا، معاونان و ماموران زندان در خصوص مسائلی که مربوط به زندانیان است.
• ماموران وزارت اطلاعات سازمان اطلاعات سپاه در زمینه پیشگیری و مقابله با فساد و اخلال در امنیت اقتصادی، جرایم سازمان یافته ضد امنیتی، اقدامات تروریستی و تهدیدات امنیتی.
• ماموران نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
• فرمانده هواپیما در مورد جرایمی که در هواپیما رخ می دهد.
وظیفه ضابطان دادگستری در جرایم مشهود
ضابطان دادگستری در جرایم مشهود و غیر مشهود وظایف متفاوتی دارند که در ادامه آنها را به تفکیک شرح می دهیم. در ماده ۴۵ از قانون آیین دادرسی کیفری به تعریف جرایم مشهود پرداخته شده است.
در این ماده اینگونه مقرر شده است که اگر جرمی در منظر ضابطان دادگستری انجام شود و یا اینکه ماموران در محل جرم حضور داشته باشند و یا اینکه آثار جرم را پس از وقوع مشاهده کنند، جرم مذکور در دسته جرایم مشهود قرار خواهد گرفت.
در صورتی که شخص بزه دیده و یا دو نفر یا بیش از دو نفر، شخصی را به عنوان مرتکب معرفی نمایند. چنانچه پس از وقوع جرم، ادله و آثار جرم در متهم یافت شود و یا اینکه پس از وقوع جرم متهم قصد فرار داشته و یا در حال فرار باشد، جرم مشهود خواهد بود.
اگر متهم خودش را به ماموران معرفی نماید و یا ولگرد باشد و یا اینکه شخصی که جرم در منزل او اتفاق افتاده است ورود ماموران را درخواست کند نیز جرم مشهود خواهد بود.
جرائم غیر مشود و ضابطین
جرایم غیر مشهود به تمام جرایمی اطلاق می شود که در دسته جرایم مشهود قرار نمی گیرند. مطابق ماده ۴۴ قانون آیین دادرسی کیفری در این جرایم ضابطان دادگستری باید به محض اطلاع یافتن از وقوع جرم، مراتب را به دادستان اعلام کنند.
این دسته از ضابطان وظیفه دارند که در اسرع وقت و مدتی که توسط مقام قضایی و یا دادستان برای آنها تعیین شده است، پرونده را تکمیل نمایند و اگر این موضوع برای آنها مقدور نباشد باید گزارش مربوطه را با نوشتن دلایل موجود ارسال کنند.
برای مشاوره کیفری، می توانید با وکیل کیفری در تماس باشید.
محدودیت های ضابطان
در خصوص اینکه ضابطین قضایی چه محدودیت هایی دارند، باید گفت: ضابطان دادگستری در خصوص جرایم غیر مشهود نمی توانند بدون اجازه مقامات صالح وارد منزل افراد شوند.
حق نگهداری متهم را برای بیش از ۲۴ ساعت ندارند مگر اینکه با اطلاع دادستان دست به این کار بزنند. اختیار اخذ تامین نیز برای ضابطان وجود نخواهد داشت. در حضور دادستان و یا بازپرس باید تحقیقات به آنها تحویل داده شود. علاوه بر موارد مذکور حق دخالت در جرایم اطفال و منافی عفت نیز برای ضابطان وجود نخواهد داشت.
ضابطان در جرایم ارتکابی از سوی اطفال و نوجوانان
با توجه به ویژگی خاص متهم در این جرایم، قانون گذار توجه خاصی به ضابط در جرایم ارتکابی از سوی کودکان و نوجوانان داشته و در ماده ۳۱ از همان قانون از پلیس اطفال و نوجوانان یاد می کند.
هرچند که این ماده هنوز به مرحله اجرا نرسیده اما توجه قانون گذار به این مهم، نشان دهنده اهمیت خاص این نوع جرایم است.
نظارت بر ضابطان
نظارت و ریاست بر ضابطان از حیث ضابط بودنشان، با دادستان می باشد و ایشان مکلف به اطاعت از دستور این مقامند. در مقابل، دادستان حداقل هر دو ماه یکبار واحد های مربوطه را مورد بازرسی قرار می دهد تا از حسن انجام وظایف اطمینان حاصل نماید.
ارجاع شکایت از سوی شاکی یا بزهدیده به ضابط
گاهی ممکن است بزهدیده از جرم یا شاکی، شکایت خود را نزد ضابط دادگستری مطرح نمایند، در چنین فرضی ایشان مکلفندطبق ماده ۳۷ از قانون آئین دادرسی کیفری شکایت شفاهی یا کتبی را هر زمانی که ارجاع گردید، قبول کنند.
شکایت شفاهی در صورتمجلس قید و به امضای شاکی می رسد، اگر شاکی نتواند امضاء کند یا سواد نداشته باشد، مراتب در صورتمجلس قید و انطباق شکایت شفاهی با مندرجات صورتمجلس تصدیق می شود.
ضابطان دادگستری مکلفند پس از دریافت شکایت، به شاکی رسید تحویل دهند و به فوریت پرونده را نزد دادستان ارسال کنند.
گفتنی است که تخلف از این امر طبق ماده ۶۳ از قانون فوق الذکر توسط ضابطان موجب محکومیت به سه ماه تا یک سال انفصال از خدمات دولتی است.
وظیفه ضابط در خصوص متهم تحت نظر
شخص تحت نظر می تواند به وسیله تلفن یا هر وسیله ممکن، افراد خانواده یا آشنایان خود را از تحت نظر بودن آگاه کند و ضابطان نیز مکلفند مساعدت لازم را در این خصوص به عمل آورند، مگر آنکه تشخیص بدهند که شخص تحت نظر نباید از چنین حقی استفاده کند.
برای مشاوره حقوقی، می توانید با وکیل پایه یک دادگستری در تماس باشید.
در این صورت باید مراتب را برای اخذ دستور مقتضی به اطلاع مقام قضائی (دادستان) برسانند.
علاوه بر مورد پیش گفته، ایشان باید حقوق مندرج در این قانون در مورد شخص تحت نظر را به متهم تفهیم و به صورت مکتوب در اختیار وی قرار دهند و رسید دریافت و ضمیمه پرونده کنند.
تخلف از این امر از سوی ضابط سه ماه تا یکسال انفصال از خدمات دولتی را برای ایشان در پی خواهد داشت.
مهارت های لازم برای ضابطین دادگستری
مطابق ماده ۳۰ قانون آیین دادرسی کیفری: «احراز عنوان ضابط دادگستری، علاوه بر وثاقت و مورد اعتماد بودن منوط به فراگیری مهارتهای لازم با گذراندن دوره‌های آموزشی زیر نظر مرجع قضائی مربوط و تحصیل کارت ویژه ضابطان دادگستری است.
تحقیقات و اقدامات صورت گرفته از سوی اشخاص فاقد این کارت، ممنوع و از نظر قانونی بدون اعتبار است.
تبصره ۱- دادستان مکلف است به طور مستمر دوره‌های آموزشی حین خدمت را جهت کسب مهارتهای لازم و ایفاء وظایف قانونی برای ضابطان دادگستری برگزار نماید.
تبصره ۲- آیین‌نامه اجرائی این ماده ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون توسط وزیر دادگستری و با همکاری وزرای اطلاعات، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و کشور و فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تهیه می‌شود و به تصویب رئیس قوه قضائیه می‌رسد.
صدور دستور شفاهی به ضابطین
مطابق ماده ۳۴ قانون آیین دادرسی کیفری: دستورهای مقام قضائی به ضابطان دادگستری به صورت کتبی، صریح و با قید مهلت صادر می‌شود. در موارد فوری که صدور دستور کتبی مقدور نیست، دستور به صورت شفاهی صادر می‌شود و ضابط دادگستری باید ضمن انجام دستورها و درج مراتب و اقدامات معموله در صورتمجلس، در اسرع وقت و حداکثر ظرف بیست و چهار ساعت آن را به امضای مقام قضائی برساند.
ضابطان زیر ذره بین دادستان
ریاست و نظارت بر ضابطان دادگستری از حیث وظایفی که به عنوان ضابط به عهده دارند با دادستان است سایر مقام هایی قضایی نیز در اموری که به ضابطان تلقی نمی شود موجب محکویمت انتظامی تا درجه چهار است دادستان مکلف است که به منظور نظارت بر حسن اجرای وظایف ضابطان واحدهای مربوط را حداقل هر دوم ماه یکبار مورد بازرسی قرار دهد.
برای مشاوره حقوقی کیفری، می توانید با وکیل کیفری در تماس باشید.
و در هر مورد مراتب را در دفتر مخصوصی که به این منظور تهیه می شود قید و دستورهای لازم را صادر کند در واقع بازدید سرزده دادستان از کلانتری ها می تواند جنبه پیشگیری از جرایم ضابطان علیه متهمان داشته باشد.
ممنوعیت نگهداری متهم بیش از 24 ساعت
ضابطان دادگستری مکلفند نتیجه اقدام های خود را فوری به دادستان اطلاع دهند اگر دادستان اقدام های انجام شده را کافی نداند می تواند تکمیل آن را بخواهد در این صورت ضابطان باید طبق دستور دادستان اقدامات قانونی را برای کشف جرم و تکمیل تحقیقات به عمل آورند اما نمی توانند متهم را تحت نظر نگه دارند.
اما چنانچه در جرایم مشهود نگهداری برای متهم برای تکمیل تحقیقات ضروری باشد ضابطان باید موضوع اتهام و ادله آن را بلافاصله و به طور کتبی به متهم ابلاغ و تفهیم کنند و مراتب را فوری برای گرفتن تصمیم قانونی به اطلاع دادستان برسانند در هر حال باید توجه داشت که ضابطان نمی توانند بیش از 24 ساعت متهم را تحت نظر قرار دهند.
تعقیب متهم خارج از وقت اداری
هر گاه فردی خارج از وقت اداری به علت هر یک از عناوین مجرمانه تحت تعقیب قرار گیرد باید موضوع حداکثر ظرف یک ساعت به دادستان یا قاضی کشیک اعلام شود دادستان یا قاضی کشیک هم مکلف است موضوع را بررسی کند و در صورت نیاز با حضور در محل تحت نظر قرار گرفتن متهم اقدام قانونی لازم را انجام دهد.
با شروع تحت نظر قرار گرفتن متهم می تواند تقاضای حضور وکیل کند وکیل باید با رعایت و توجه به محرمانه بودن تحقیقات و مذاکرات با شخص تحت نظر ملاقات کند وکیل هم می تواند در پایان ملاقات با متهم که نباید بیش از یک ساعت باشد ملاحظات کتبی خود را برای درج در پرونده ارائه دهد.
نحوه بازجویی از متهم
بازجویی تشریفات خودش را دارد همین طور نمی توان متهمی را سین جیم کرد در بازجویی ها اجبار یا اکراه متهم استفاده از کلمات توهین آمیز طرح سوالات تلقینی یا اغفال کننده و سوالات خارج از موضوع اتهام ممنوع است و اظهارات متهم در پاسخ به چنین سوالاتی و همچنین اظهاراتی که ناشی از اجبار یا اکراه است معتبر نیست.
تاریخ زمان و طول مدت بازجویی باید در اوراق صورت مجلس قید شود و به امضا یا اثر انگشت متهم برسد بازجویی از افراد خاص هم با ترتیبات بیشتری صورت می گیرد مثلا بازجویی و تحقیقات از زنان و افراد نابالغ در صورت امکان باید توسط ضابطان آموزش دیده زن و با رعایت موازین شرعی انجام شود.
مامور اما معذور
یادمان باشد ضابطان دادگستری اگر چه مامور هستند اما معذور نیستند و باید در قبال هر اقدام غیر قانونی که مرتکب می شوند پاسخگو باشند طبق قانون تمام اعمال ضابطان باید با ترتیباتی که برای بازرپرس مقرر شده است مطابقت داشته باشد با استناد به این موضوع می‌توان بسیاری از مشکلات را مرتفع و از خودسری ماموران جلوگیری کرد.
در صورت هرگونه مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکیل آنلاین یا وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.
ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه مشاوره با وکیل کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه، تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، وکیل میتواند آنرا برای شما تنظیم نماید و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به وکیل انلاین، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند. مشاوره حقوقی آنلاین بهترین روش جهت مشاوره با وکیل پایه یک است.
طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از مشاوره حقوقی با وکیل استفاده کنید.
دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.
به عنوان مثال، چهار وکیل ملکی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی ملکی گذاشته اند. پنج وکیل اداره کار دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی اداره کار است و به همین منوال دعاوی دیگر.
در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.
بهترین موسسه حقوقی در تهران و ایران، مشاوره با وکیل های مجرب و با تجربه، بهترین وکیل پایه یک در تهران و شهرستان، مجرب ترین وکیل خاورمیانه، باهوش ترین وکیل پایه یک دادگستری، آدرس دفتر وکالت در تهران، مشاوره با وکیل پایه یک تهران و شهرستان، وکیل مجرب، بهترین وکیل آنلاین در تمام نقاط ایران، شماره وکیل با تجربه در تمام منطقه های تهران، شماره وکیل پایه یک دادگستری شهرری و شمیرانات، مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل، عریضه نویسی آنلاین با با تجربه ترین وکلای ایران، وکیل دادگستری خوب، مشاوره با وکیل دادگستری تهران، وکیل تهران فوری، مشاوره حقوقی فوری و ارزان، فوری ترین و ارزان ترین تنظیم دادخواست، مشاوره حقوقی با وکیل، مشاوره حقوقی تصویری، مشاوره حقوقی رایگان، مشاوره حقوقی آنلاین، مشاوره حقوقی شبانه روزی، مشاوره حقوقی فوری، پادکست ایرانی، پادکست فارسی، پادکست واقعی، پادکست رایگان، پادکست جدید، پادکست کیفری، پادکست حقوقی، خفاش شب، فرید بغلانی، فیلم اعدام محمد بیجه در پاکدشت، عکس خفاش شب، لحظه اعدام محمد بیجه، پادکست های جنایی، پادکست جنایی رایگان، پادکست جنایی جدید را با دادپویان دنبال کنید. ضمنا شما میتوانید از طنز حقوقی، کلیپ حقوقی، کلیپ کیفری، کلیپ جنایی، کلیپ قانونی، کلیپ قانون، رادیو حقوقی هم در قسمت رادیو استفاده کنید. امیر هاشمی مدیر سایت موسسه حقوقی دادپویان است. اینستاگرام حقوقی و اینستاگرام وکیل را هم دنبال کنید. استفاده از طنز هم موجب خوشحالی شما خواهد شد.
بدون دیدگاه