خیار عیب

اسباب سقوط خیار و ارش

• آگاهی از عیب قبل از عقد.
• اسقاط خیار و ارش بعد از عقد.
• شرط سقوط خیار و ارش در ضمن عقد.
• تبرّی از عیب. با تبرّی فروشنده از عیب کالا و خریدار از عیب بهای آن هنگام معامله و سلب مسئولیت آن از خود. خیار و ارش هر دو ساقط می‏ گردند.

اسباب سقوط ارش به تنهایی

• شرط سقوط آن در ضمن عقد.
• اسقاط ارش به تنهایی پس از عقد.
• بنابر دیدگاه برخی، جایی که پیدایی عیب در مال معیوب موجب افزایش قیمت آن از مال سالم شود و یا در کاهش قیمت آن تاثیر گذار نباشد، لیکن برخی این سبب را نپذیرفته ‏اند.
• جایی که از گرفتن ارش، ربا لازم آید. مانند موردی که مالی ربایی را به هم جنس آن بخرد. و یکی معیوب از کار درآید، نظیر خریدن گندم در برابر گندم. برخی، در این صورت نیز گرفتن ارش را جایز دانسته ‏اند.

نحوه تشخیص خیار عیب موجب فسخ

ماده ۴۲۶ قانون مدنی در خصوص نحوه تشخیص عیب آورده است که تشخیص عیب بر حسب عرف و عادت انجام می گردد بنابراین بر حسب زمان و مکان متفاوت میباشد. عیب وضعیتی در مورد معامله است که برخلاف وضعیت عادی و حالت سلامت آن می باشد و نه تنها نقص از اصل خلقت عیب است بلکه زیادی از اصل خلقت هم عیب محسوب می شود.

به عبارت دیگر هر چیزی که از ارزش کالا یا انتفاع متعارف آن بکاهد عیب محسوب می گردد. اعم از این که ناشی از کاستی باشد یا فزونی ولی آنچه معیار تمیز و تشخیص است. که عرف و عادت محل انعقاد قرارداد و زمان انعقاد آن می باشد. نکته‌ای که باید به آن توجه نمود این است که در زمان انعقاد عقد ممکن است طرفین عقد وجود وصف خاصی را در مورد معامله شرط نمایند و سپس مشخص گردد که وصف مشروط در مورد معامله وجود ندارد در چنین حالتی احکام موضوع تابع خیار تخلف شرط است نمی‌توان به استناد خیار عیب و مطالبه ارش نمود.

مورد معامله در خیار عیب

مورد معامله می تواند عین معین یا کلی در معین و یا کلی فی الذمه باشد. عیب در مبیعی جاری می‌شود که عین خارجی و یا کلی در معین باشد که به میزان مبیع مورد سالم در آن وجود ندارد در صورتی که مبیع، کلی فی الذمه باشد و پس از تسلیم موردی از موارد کلی مبیع معیوب در آید خریدار می تواند آن را پس داده و فروشنده را مجبور کند که مورد سالمی را از آن کلی به خریدار تسلیم نماید هم چنین هرگاه در بین کلی در معین مورد سالمی برابر مبیع در مجموع معین موجود باشد خریدار حق فسخ معامله را ندارد و فقط می‌تواند فروشنده را ملزم به تسلیم مورد سالم از آن مجموعه معین نماید.

پیشنهاد ما به شما قبل از هر اقدام حقوقی یا کیفری، مشاوره رایگان با وکلای پایه یک دادگستری است که تا قبل از گرفتار شدن در دام حقوقی یا کیفری، بتوانید راه حل مناسبی را پیدا کنید. بهترین گزینه برای مشاوره حقوقی وکیل آنلاین است.