قانون جدید مهریه
در این مقاله آشنا میشوید با: قانون جدید مهریه، محدود شدن مطالبه مهریه به 110 سکه، مهریه در طلاق از طرف مرد، تفاوت و ویژگی های مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، شروط ضمن عقد ازدواج، محاسبه مهریه به نرخ روز، اجرای مهریه و توقیف اموال و مجازات عدم پرداخت مهریه. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
قانون جدید مهریه 1401
ابوترابی، نماینده مجلس گفت: در قانون جدید مهریه ابتدا مطرح شده که اشخاصی که اقساط مهریه عقب مانده دارند یا دائما به عقب می‌افتد دیگر به شکل سابق پروندهای در دادگستری برای این فرد تشکیل نخواهد شد.
وی افزود: مورد بعدی که در قانون ذکر شده این است که خانم‌ها دیگر نیازی نیست در فرآیند دادگاه و دادرسی که مدت زیادی را متحمل می‌شود ورود کنند بلکه میتوانند درخواست خود را به اجرای احکام دادگستری ارائه کنند و اجرای احکام مکلف است این مورد را صدور اجرایی کند.
این نماینده مجلس تصریح کرد: با قانون جدید مجلس فرآیند دو یا سه ساله‌ای که پیش روی بانوان برای درخواست مهریه بود را کاهش داده و به صورت شرعی که عندالمطالبه است برای خانم‌ها راحت تر شود.
محدود شدن مطالبه مهریه به 110 سکه
تا پیش از سال 1400 قانون جدیدی در خصوص محدود شدن مطالبه مهریه به 110 سکه تصویب شده است و گمانه زنی های زیادی را به دنبال داشت. اما باید بگوییم که اغلب مردم در این خصوص اشتباه فکر می کنند چرا که آن ها تصور نموده اند.
دیگر مهریه بیش از 110 سکه قابل وصول نمی باشد. حال آنکه این گونه نیست و طبق این قانون، مرد اگر 110 سکه یا اقساط آن را پرداخت نکند. می توان برای او حکم جلب گرفت، بیشتر از 110 سکه نیز به شرط دارا بودن زوج قابل مطالبه است.
پیشنهاد محدود شدن مطالبه مهریه از 110 به 14 سکه
افزایش بی رویه قیمت سکه باعث گردید تا حتی قانون 110 سکه نیز تاثیر چندانی در راستای حبس زدایی نداشته باشد. به همین علت پیشنهاد دیگری در دست بررسی قرار گرفته است. تا میزان حداقل سکه هایی که به موجب آن حکم جلب و نهایتا زندانی شدن زوج را در پی داشت به 14 سکه کاهش پیدا کند.
با این حال مخالفت های زیادی با این طرح صورت گرفته است. اما به نظر می رسد در آینده ای نه چندان دور شاهد تصویب این قانون نیز باشیم. به هرحال به نظر می رسد در کنار قانون تعدیل مهریه باید منتظر قوانین جدیدتر همانند قانون فوق و محدود شدن مطالبه مهریه به 14 سکه نیز باشیم.
هنگامی که یک زن (زوجه) و یک مرد (زوج) به عقد (نکاح) یکدیگر در می‌آیند، مال معین شده‌ای (مهریه) را طبق توافق طرفین ضمن عقد برای زن در نظر می‌گیرند که مالکیت آن در اختیار زن بوده و هر گاه که بخواهد، می‌تواند آن را طلب کند.
زوجین می توانند توافق کنند که مهریه یک مال معینی باشد و یا انجام دادن کاری. مثلا زوج می تواند مهریه را به حج بردن زن قرار دهد. برای مشاوره حقوقی مهریه، می توانید با وکیل مهریه در تماس بگیرید.
در زمان عقد، تعیین مهریه اجباری نبوده و حتی می‌توان مهریه‌ای را تعیین نکرد.
عده‌ای بر این عقیده هستند که مهریه تنها در زمان طلاق امکان پذیر است و به جریان می‌افتد، اما باید بگوییم که خیر این گونه نیست. هنگامی که عقد جاری می‌شود، زن به عنوان مالک مهریه می‌تواند هر گاه که بخواهد، مهریه خود را تمام و کمال دریافت کند. البته در اغلب اوقات، زنان پس از طلاق، اقدام به مطالبه مهریه می‌کنند.
مهریه در طلاق از طرف مرد
اگر درخواست طلاق از طرف مرد باشد، موظف است تمام مهریه زن را پرداخت کند، ولی چنان چه درخواست طلاق از سوی زن باشد، این نوع جدایی را «طلاق بائن» می‌گویند و زن باید مالی را به شوهر پرداخت کند تا بتواند طلاق بگیرد.
در طلاق توافقی نیز پرداخت مهریه به شکل توافقی انجام می‌شود، این نوع جدایی را «طلاق خلع» می‌گویند (یعنی زن باید مقداری از مهریه خود به مرد ببخشد) از آنجایی که قانون مقدار مهریه را تعیین نمی‌کند و مبلغ و نوع آن کاملا با توافق طرفین است.
در صورت طلاق توافقی نیز باید مهریه با توافق زوجین دریافت و واگذار شود، قوانین تنها مربوط به اجرای محکومیت مالی، بازداشت مرد و یا نحوه وصول مهریه هستند.
تفاوت مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه
مهریه نشانه صداقت، صمیمیت و محبت مرد نسبت به همسرش است و سنتی پسندیده است که پیامبر اکرم (ص) نیز به آن عمل می‌کرده است.
آن چه که در هنگام عقد به عنوان بدهی و دین بر گردن زوج قرار می‌گیرد تا به محض مطالبه زوجه پرداخت شود، به صورت عندالمطالبه است، اما شرطی هم می‌تواند با عنوان عندالاستطاعه جز شروط ضمن عقد باشد و دختر به اختیار می‌تواند با آن موافقت کند و آن را بپذیرد و یا مخالفت کند و نپذیرد.
در حقیقت مهریه نوعی تضمین مالی برای زندگی یک زن پس از طلاق و جدایی از شوهرش است. از آن جایی که حق طلاق به شکل قانونی با مردان است، زنان پس از جدایی بنا به هر دلیلی پشتوانه مالی ندارند و همین امر سبب تعیین مهریه برای آنان شده است، مهریه زن به دو شکل عندالمطالبه و عندالاستطاعه است.
ویژگی های مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه
عندالمطالبه بودن مهریه به این معنی است که به محض امضای عقدنامه، زن اگر بخواهد می‌تواند با مراجعه به محاکم و دادگاه های خانواده یا مراجعه به اجرای ثبت بخواهد که مهر یا قسمتی از مهریه را بپردازد.
عندالاستطاعه بودن مهریه به این معنی است که زن زمانی می‌تواند مهریه خودش را مطالبه کند و مرد را ملزم به پرداخت آن کند که استطاعت پرداخت مهریه را به عهده زوج ببیند یعنی مرد توان پرداخت داشته باشد، اگر توان پرداخت نداشته باشد زن این حق را نخواهد داشت.
بر این اساس خانمی که همه مهریه اش عندالمطالبه باشد مثل گذشته است و هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را مطالبه کند چه به صورت دادخواست در دادگاه خانواده و چه به صورت مطالبه اجرایی از طریق اجرای ثبت و اگر تمام مهریه خانم در عقد نامه جدید از وصف عندالاستطاعه برخوردار باشد.
دیگر این دختر خانم نمی‌تواند مهریه اش را بخواهد مگر این که ضمن دادخواست مطالبه مهریه، لیست اموال و دارایی زوج را ارائه کند و به هر نحوی که هست ثابت کند که این آقا تمکن و قدرت پرداخت مهریه درخواستی ایشان را دارد.
قانون جدید مهریه در شروط ضمن عقد ازدواج
درباره اضافه شدن دو شرط جدید به عقدنامه‌ها با محتوای «مهریه به صورت عندالمطالبه است» و «مهریه به صورت عندالاستطاعه است»، در قانون و در دفترچه عقدنامه تصریح شده است که زن به محض وقوع عقد مالک مهریه است و می‌تواند نسبت به آن چه زوج به عنوان مهریه تعهد کرده است، اقدام قانونی کند، این مهریه ممکن است عین یا وجه نقد باشد یعنی کافی است که مالیت داشته باشد و از لحاظ قانون، خلاف شرع و قانون نباشد.
در روزگار گذشته رسم معمول قراردادن اشیای غیرمنقول از قبیل خانه، زمین و ملک برای مهریه زنان بوده است. برای مشاوره حقوقی مهریه، می توانید با وکیل مهریه در تماس بگیرید.
اما در روزگار فعلی پول و سکه جای خود را به اموال غیرمنقول برای اختصاص به مهریه زنان داده است. مهریه به محض مطالبه زوجه باید پرداخت شود و به عبارتی در اصطلاح حقوقی «حال» است یعنی بدهی که زوج به گردن گرفته و از نظر فقهی و شرعی باید بپردازد و اگر از پرداخت آن طفره رفت می‌توان از طریق بخش اجرایی ثبت و مراجع قانونی آن را وصول کرد.
در مورد عندالاستطاعه در شروط ضمن عقد، پرداخت مهریه با انجام عقد واجب می‌شود و مرد باید آن را بپردازد. اما نکته مهم این است که اگر مردی دین نداشته باشد و نخواهد بر اساس حکم شرع مهریه را پرداخت کند، به هیچ عنوان زیر بار پرداخت مهریه نمی‌رود و به شیوه‌های گوناگون از پرداخت آن طفره خواهد رفت.
با توجه به این که مهریه وقتی مطالبه می‌شود که در خانواده اختلافی به وجود آمده باشد بنابراین مردها از پرداخت آن طفره می‌روند و خانم ها تنها می توانند شوهرشان را به زندان بفرستند اما وقتی استطاعت مطرح می‌شود فقط باید استطاعت مرد اثبات شود و او به زندان نمی‌رود، عملا اتفاق خاصی نمی‌افتد می‌توان گفت در نظر گرفتن شرط عندالاستطاعه نه مردها امتیاز بیشتری دارند و نه زن‌ها دچار مشکل می‌شوند.
قانون جدید مهریه در سال 1400
در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی چنین عنوان شده است که «به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بکند».
در تبصره الحاقی اشاره میکند که «چنان چه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تعیین نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود محاسبه و پرداخت خواهد شد.
مگر این که زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی (توافق) کرده باشند، آئین نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید».
محاسبه مهریه به نرخ روز
با این مفهوم که اگر مهریه، وجه رایج در نظر گرفته شود، با توجه به تغییرات ایجاد شده در شاخص قیمت سالانه نسبت به سال اجرای عقد و اعلام شده توسط بانک مرکزی تعیین و محاسبه می‌شود تا پرداخت شود.
از این رو این بدان معناست که اگر زن درخواست مهریه خود را از طریق دادگاه پیگیری کند، مرد (زوج) ملزم به پرداخت آن بر اساس شاخص قیمت‌های سالانه خواهد بود، در غیر این صورت مرد مدیون (بدهکار) زن (زوجه) خواهد شد.
در قانون جدید مهریه در سال ۹۹ برخی به اشتباه، گمان می‌کنند که اگر مهریه همسر مثلا ۵۰۰ سکه طلا باشد، مردان تنها ملزم به پرداخت ۱۱۰ سکه طلا خواهند بود، در حالی که قانون مهریه سال ۹۹ در جهت حبس زدایی و کمتر کردن آمار زندانیان مهریه در نظر گرفته می‌شود.
و بدان معنی است که پس از مطالبه مهریه توسط زن، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه، محکومیت‌های مالی به همراه خواهد داشت. یعنی زن می‌تواند تا سقف ۱۱۰ سکه طلا حکم جلب شوهر خود را از دادگاه بگیرد. برای مشاوره حقوقی طلاق، می توانید با وکیل طلاق در تماس بگیرید.
اما مابقی مهریه نیز باید پرداخت شود و مرد می‌تواند درخواست تقسیط بدهی را ارائه دهد. این مقدار اقساط می‌تواند با تعیین میزان و شرایط اقساط توسط دادگاه، به زوجه پرداخت شود.
قانون حاکم در تعیین مهریه
مهریه می‌تواند با هر مقداری تعیین شود، اما باید قوانین زیر در حین تخصیص آن لحاظ شود. این قوانین ربطی به قانون جدید مهریه در سال ۹۹ ندارد و به طور کلی در زمینه تعیین مهریه لازم الاجرا است.
دسترسی به مهریه باید وجود داشته باشد.
مهریه باید قانونی باشد و ارزش داد و ستد اقتصادی داشته باشد.
زن باید بتواند مالک آن شود، یعنی مهریه باید قابل انتقال به وی باشد.
اجازه مالک در لحاظ نمودن اموالی که به شوهر (زوج) تعلق ندارد، به عنوان مهریه ضروری است.
باید میزان مهریه به طور دقیق مشخص شود، وجود شک و شبهه یا تعیین چند چیز برای مهریه قابل استناد نیست.
مهریه باید قابل ارائه و تسلیم باشد. اگر زوج توانایی تسلیم آن را نداشته باشد اما زوجه قادر به تصاحب آن باشد، این مهریه نیز صحیح است.
مجازات عدم پرداخت مهریه
مطابق قانون جدید مهریه در سال ۹۹، میزان مهریه کم نشده است. ولی ضمانت اجرای قانونی آن مثل قبل نیست.
در ماده هفت از قانون اجرای محکومیت های مالی چنین ذکر می‌شود که «در مواردی که وضعیت سابق مدیون (مرد یا زوج) دلالت بر ملائت (توانایی مالی) وی داشته یا مدیون در عوض دین. مالی دریافت کرده یا به هر نحو تحصیل مال کرده باشد. اثبات اعسار برعهده زوج است، مگر این که ثابت کند آن مال تلف شده است.
در مواردی که مدیون، مالی دریافت نکرده باشد. هرگاه خوانده دعوای اعسار نتواند توانایی مالی او را ثابت کند. ادعای اعسار با سوگند زوج پذیرفته می‌شود.
بهتر است در صورت نیاز به دریافت حکم جلب زوج توسط زوجه برای عدم پرداخت مهریه به قانون مهریه سال ۹۹ دقت بسیار شود. دریافت مشاوره از طریق وکلای آگاه و متخصص، پس از ایجاد این تغییرات قانونی توصیه می‌شود. در طلاق توافقی همه چیز بر اساس توافق طرفین است.
اجرای مهریه و توقیف اموال
توجه کنید مطابق بخشنامه که توسط ریاست محترم قوه قضائیه صادر کرده و ناظر به اجرای بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه پنجم توسعه است کلیه محاکم ایران از پذیرش دادخواست مهریه در ابتدا بدون مراجعه قبلی به اداره ثبت منع شده‌اند. با این توضیح که چه وکیل مهریه داشته باشید. یا خودتان به شخصه اقدام می‌کنید گام اول مراجعه به دفتر ازدواجی است. که عقد را ثبت کرده است. شما باید درخواست صدور اجرائیه کنید.
گام بعدی مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک (اداره اجرای مهریه) است. در اینجا اولا می‌شود زوج را ممنوع الخروج کرد. و ثانیا می‌توان اموال او را درخواست توقیف داد و اگر اموالی نباشد و مشخصات را ندانید. اداره مذکور از مراجعه ذی صلاح مثل راهور یا بانک استعلام میکند.
در صورتی که زوج مالی داشته باشد، شناسایی و توقیف می شود. در نهایت اگر ظرف دو ماه مالی پیدا نشود و یا طرف شش ماه کار به نتیجه نرسد به درخواست زوجه یا وکیل او گواهی مبنی بر مراجعه به دادگاه صادر می‌شود.
بر طبق قانون به محض وقوع عقد نکاح زوجه مالک تمام مهریه می‌شود و ارتباطی به تمکین زن ندارد.
آن چه در کشور برای مهر رایج است. اینکه مهریه یا ملک غیرمنقول یا سکه بهار آزادی و یا وجه نقد است.
مطالبه مهریه توسط وکیل متخصص مهریه
زمانی دادگستری قانون جدید مطالبه مهریه را مطرح کرد که بسیاری از مردان جامعه به دلیل مهریه مجبور به حبس شدند، اما پس از تصویب قانون جدید در حمایت از خانواده و پرداخت و مطالبه مهریه تحول بزرگی ایجاد شد. هشت قانون جدید مهریه با وکیل دادگستری عبارتند از:
یک) مطابق ماده ۲۲ قانون مدنی: چنانچه مهریه در زمان وقوع عقد تا ۱۱۰ (یکصد و ده) سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد. وصول آن مشمول مقررات ماده دو قانون اجرای محکومیت های مالی است.
دو) مطابق ماده ۲۲ قانون مدنی: اگر مهریه بیشتر از ۱۱۰ (یک صد و ده) سکه تمام بهار آزادی باشد. در خصوص مازاد ملائت (توانایی مالی) زوج ملاک پرداخت است. رعایت و توجه به مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز هم چنان الزامی است.
سه) مطابق قانون ۳ قانون جدید: چنان چه استیفای مهریه از طریق مذکور در این قانون ممکن نشود. تا زمان قبول اعسار، زوج حبس می شود.
قانون جدید مهریه
چهار) مطابق قانون جدید: در حالت کلی اگر حکم به پرداخت مهریه صادر گردد و قطعی شود، پس از صدور اجراییه زوج ظرف مدت زمان یک ماه فرصت دارد. دادخواست اعسار (ناتوانی از پرداخت مهریه و نفقه دادن) از پرداخت مهریه را به دادگاه تقدیم کند.
اگر در مدت مذکور دادخواست اعسار بدهید. امکان جلب تا پایان مشخص شدن رای دادگاه وجود ندارد. اما اگر حکم اعسار شوهر قطعی شود. و وی مکلف به پرداخت اقساط مهریه شود. و آن را نپردازد امکان جلب وی وجود دارد.
پنج) چنان چه زوجه مالی را از همسر خود توقیف کرده باشد تا پایان مزایده و مشخص شدن تکلیف مال مرد توقیف برای مازاد مهریه از یک صد ده سکه حکم جلب صادر نمی‌کنند.
قبل و بعد از تصویب قانون جدید مهریه
شش) قبل از تصویب قانون جدید مهریه: پیش از وضع رای وحدت رویه و شرایط طوری بود. که مردان بدهکار مهریه تا صدور رای قطعی دادگاه باید در حبس باشد. و بعد از صدور رای می‌توانستند درباره اعسار خود در دادگاه اقدام نمایند.
بعد از تصویب قانون جدید مهریه، شرایطی فراهم شد. که مردان مدعی اعسار بتوانند طی زمانی که دادگاه به پرونده مهریه رسیدگی میکند. تقاضای اعسارشان مورد بررسی قرار گیرد. بدون آن که در زندان حبس شوند.
هفت) مطابق قوانین قدیمی مهریه: اصل بر تمکن مالی مرد بوده. و در صورت پرداخت نکردن مهریه، مطابق ماده دو قانون مدنی نحوه اجرای محکومیت های مالی می‌شود. و در نهایت محکوم به حبس می‌شود. اما طبق قوانین جدید مهریه. اصل بر این شد که زوج مدیون در دیون (بدهی) ابتدایی مانند مهریه و نفقه معسر و دارا محسوب نمی‌شوند. و اصل بر اعسار تلقی می‌شود و نه ایسار.
نکته: قانون جدید مطابق نظر فقها تاکید دارد که در دیون (بدهی) ابتدایی حبس مدیون جایز نیست. مگر در صورت باطل بودن و فرار از دین مرد بدهکار مهریه.
طبق قانون جدید: پیگیری مطالبه مهریه دیگر از طریق دادگاه صورت نمی‌گیرد. و خانم ها بایستی از طریق اداره اجرای ثبت که زیر مجموعه اداره ثبت اسناد باشد. پیگیری کنند و برخلاف گذشته دیگر نیازی به پرداخت هزینه‌های دادرسی به مبلغ سه و نیم درصد مهریه وجود ندارد.
در کل طبق تصویب این قانون، چنان چه مهریه بالای ۱۱۰ سکه یا معادل آن در مرحله نخست یک صد ده سکه این قانون باید پرداخت. و مازاد بر آن ضمانت اجرایی کیفری ندارد.
مطالبه مهریه و ادامه زندگی
گرفتن مهریه بدون طلاق بی تردید امکان پذیر است. زوجه می‌تواند هر وقت که بخواهد حتی بدون درخواست طلاق و حتی در منزل شوهر. مطالبه مهریه از شوهر کند، اما اینکه به صلاح زندگی مشترک است یا خیر. موضوع دیگری است که تشخیص آن با زوجه است.
در صورت تمایل به مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.
ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه وکلای مجرب و کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه بدوی و تجدیدنظر تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، میتوانند آنرا برای شما تنظیم نمایند و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به ایشان، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند.
طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از خدمات حقوقی استفاده کنید.
دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک مجرب، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.
به عنوان مثال، چهار وکیل در زمینه دعاوی خانوادگی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی خانوادگی گذاشته اند. پنج وکیل در زمینه دعاوی کیفری دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی کیفری است و به همین منوال دعاوی دیگر.
در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.
در صورتیکه برای مطالبه مهریه اقدام کنید و ایشان مهریه را پرداخت نکنند و عندالمطالبه باشد میتوانید برای گرفتن حکم جلب ایشان اقدام نمائید.
چطوری همسرم رو بابت مهریه جلب کنم؟ میشه زندانیش کرد؟
سلام
بله برای مشاوره با وکیل متخصص مهریه (خانم) لطفا با موسسه تماس بگیرید.
سلام
میخواستم برای گرفتن مهریه اقدام کنم. آیا شما وکیل خانم دارید که تو این کار متخصص باشند؟