صلح و انواع آن

صلح و انواع آن

در این مقاله با صلح و انواع آن، تعریف صلح، صلح نامه چیست، موارد ابطال صلح نامه، طرفین قرارداد صلح، موضوع قرارداد صلح، مبلغ قرارداد صلح، انواع صلح نامه‌ها از نظر موضوع، شرایط عقد صلح، صلح معوض و غیر معوض چیست و صلح مشروط ملک یا اموال غیرمنقول آشنا شوید.

در صورت هرگونه سوال راجع به صلح و انواع آن می توانید با وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان به صورت تلفنی یا حضوری مشاوره حقوقی داشته باشید.

رزرو آنلاین وقت مشاوره

با انتخاب وکیل برگزیده دادپویان با بهترین وکیل پایه یک متناسب با موضوع خود مشاوره بگیرید.
دادپویان

تعریف صلح

صلح در فقه و حقوق ایران نوعی عقد لازم است، که در آن دو طرف، توافق بر امری می‌کنند که عنوان آن امر از عقود معروف از قبیل بیع، رهن، اجاره و مثال های دیگر نباشد. صلح در لغت به معنای سازش، آشتی کردن، توافق کردن، پیمانی که بر حسب آن دعوایی را حل و فصل کردن و پیمان تسلیم است. عقد صلح در اصطلاح به معنای تراضی و تسالم بر امری است.

صلح گاهی برای رفع اختلافات موجود یا برای جلوگیری از تنازع احتمالی آینده صورت می‌گیرد یا به‌ جای یکی از عقود معاملاتی به‌ کار می‌رود.

صلح نامه چیست؟

صلح نامه سند و نوشته ای است که در آن شخص مصالح، مال خود را به متصالح صلح می کند. صلح نامه می تواند یک صلح نامه دستی یا صلح نامه عادی باشد و یا می تواند یک صلح نامه رسمی باشد. صلح نامه عادی یا دستی همان است که طرفین صلح خود و یا یک وکیل یا شخص بنگاه دار آن را تنظیم می کنند و تنظیم صلح نامه رسمی در دفاتر اسناد رسمی انجام می گردد. تنظیم صلح نامه چه به صورت عادی و چه به صورت رسمی می تواند تحت عنوان صلح نامه ملکی، صلح نامه سهم الارث، صلح نامه سرقفلی، صلح نامه غیرمنقول، صلح نامه منقول و… باشد.

موارد ابطال صلح نامه

برخی موارد در عقد صلح اگر اتفاق بیفتد موجب ابطال عقد صلح یا صلح نامه تنظیمی می گردد که در این قسمت بیان می شود:

1- در صورتی که طرفین معامله عاقل و بالغ و رشید نباشند.
2- درصورتی که عقد صلح صوری باشد.
3- در صورتی که مال مورد صلح مال مشروع نباشد.
4- در صورتی که مصالح، مالک مال مورد صلح نباشد و اختیاری هم از این حیث نداشته باشد.
5- در صورتی که نسبت به مال مورد صلح یا طرف مصالحه اشتباهی رخ دهد.
6- در صورتی که موضوع صلح وجود خارجی نداشته باشد یا قابل انتفاع نباشد.
7- در صورتی که در صلح نامه جعل یا انکار یا تردید صورت گرفته باشد و این امر ثابت گردد.

صلح و انواع آن

طرفین قرارداد صلح

طرفین قرارداد صلح، مصالح (صلح کننده یا واگذارنده) و متصالح (کسی که صلح به نفع او صورت می پذیرد یا قبول کننده صلح) هستند.

طرفین این قرارداد باید به درستی معرفی گردند به گونه ای که تردید و اشتباهی در خصوص شناسایی آن ها صورت نگیرد خصوصا در صورتی که شخصیت متصالح از نظر مصالح ، علت عمده عقد صلح باشد، لازم است تعریف دقیقی از وی صورت پذیرد.

موضوع قرارداد صلح

قرارداد صلح موضوع ندارد بلکه به جای آن باید مورد صلح نوشته شود.

مورد صلح باید با تمامی اوصاف آن مشخص و معین گردد به گونه ای که مورد تردید یا ابهامی قرار نگیرد البته در درموارد خاصی برای مثال: در دانستن دقیق تمام جهات آن امکان پذیر نباشد، علم اجمالی طرفین به مورد صلح کافی است.

چنان چه مورد صلح عین نبوده بلکه حقی قابل انتقال باشد، بایستی به این نکته در قرارداد تصریح شود. حقوق غیر قابل اسقاط و انتقال، نمی توانند مورد صلح قرار گیرند. مانند: حق مطالبه دائن در طلب و حق رجوع برای زوجه ای که به طلاق خلعی طلاق داده شده است.

همچنین ممکن است مورد صلح، انتفاع از مال غیر باشد، برای مثال: کسی به دیگری حق عبور از منزل یا باز کردن پنجره و یا بردن آب و گذاشتن ناودان را صلح کند.

مبلغ قرارداد صلح

این قرارداد مبلغ ندارد و مال الصلح جایگزین آن است، البته ممکن است به جای مال الصلح در قرارداد مبلغ صلح نوشته شود.

اگر صلح معوض است، باید هر یک از عوضین عین خارجی باشند و نه تعهدی که به اقساط پرداخت می شود، بنابراین عوضین باید به درستی تعیین و تعریف شوند.

انواع صلح نامه‌ها از نظر موضوع

صلح نامه‌ ها از نظر موضوع به دو نوع کلی تقسیم می شود:

1- صلح نامه توافق و سازش

یکی از انواع صلح نامه، صلح نامه‌ ای است که به منظور حل اختلاف میان دو یا چند شخص تنظیم و امضا می شود.

به عبارت دیگر، گاهی طرف‌ های یک دعوا به جای مراجعه به دادگاه و سپری کردن مسیر دشوار و طولانی رسیدگی، دور هم جمع می‌شوند و برای حل اختلافات‌ شان به توافق‌ های دو یا چند طرفه می رسند. توافق های انجام شده را روی کاغذ می برند و به صورت حساب‌ شده و بر مبنای اصول و قواعد حقوقی آن را تنظیم و امضا می کنند.

کاغذ یا کاغذهایی که به امضا رسیده است صلح نامه نام دارد. اما صلح نامه توافق و سازش، فقط یکی از انواع صلح نامه است. نوع دیگر صلح نامه، صلح نامه ای است که به عنوان جایگزینی برای سایر قرارداد‌های موجود در قانون مورد استفاده قرار می گیرد.

2- صلح نامه جایگزین قرارداد های دیگر

ممکن است به جای استفاده از قراردادهای خرید و فروش، قرارداد قرض، قرارداد هدیه و… که در قانون شرایط خاصی برای تنظیم و امضا هریک از این قراردادها تعیین شده‌ است از صلح نامه استفاده گردد.

صلح و انواع آن

صلح نامه از نظر هدف

صلح نامه عمری

صلح نامه عمری نوعی توافق نامه است که به منظور جلوگیری از اختلاف مورد توجه قرار می گیرد.

بر اساس آن، مالکیت املاک (مانند زمین، خانه و غیره) و دارایی (مانند خودرو) را برای فردی از جمله نزدیکان یا اشخاص غریبه محفوظ می دارند.

اما حق استفاده از آن ملک و دارایی تا زمان حیات شخص انتقال دهنده، برای ایشان یا برای شخص ثالث باقی است.

صلح نامه رقبی

ممکن است حق استفاده از ملک یا دارایی برای مدت مشخصی از طرف مالک برای شخص دیگری قرار گیرد.

در این صورت، با پایان یافتن مدت تعیین شده، این حق نیز خود به خود از بین می‌رود.

صلح نامه سکنی

ممکن است مالک آپارتمان، خانه یا باغی برای شخصی دیگر، حق سکونت در ملک خود را برای مدت معینی تعیین نماید.

به این صلح ، صلح نامه سکنی می گویند.

شرایط عقد صلح

عقد صلح برای صحت باید شرایط زیر را دارا باشد:

  • اهلیت طرفین.
  • موضوع صلح باید مشروعیت و منفعت عقلائی (مالیت) داشته باشد.
  • جهت صلح با ید مشروع باشد.
  • قصد و رضای طرفین نسبت به عقد.

تعریف صلح نامه های مختلف

صلح محاباتی چیست؟

صلح محاباتی به صلحی گفته می شود که بلاعوض باشد و یا عوض آن به میزانی باشد که ارزش آن برابر با مال مورد صلح نباشد. به عنوان مثال: شخصی ملک خود را در ازای صد هزار تومان به دیگری صلح می کند.

صلح خیاری چیست؟

صلح خیاری به صلحی اطلاق می شود که در آن برای مصالح (کسی که مال خودش را صلح می کند) امکان فسخ و بهم زدن معامله وجود داشته باشد. مدت زمانی که مصالح امکان فسخ عقد صلح را دارد می تواند مدت معین مثلا: پنج سال باشد و یا می تواند مدت عمر متصالح یا شخص ثالث باشد طوری که اگر متصالح (کسی که مال به او صلح شده است) یا ثالثی که معین گردید فوت نماید عقد صلح باطل شود.

صلح و انواع آن

صلح معوض و غیر معوض چیست؟

صلح معوض به صلحی گفته می شود که دارای عوض است یعنی در مقابل مالی که صلح می گردد متصالح باید ثمن یا مبلغ مشخصی را به مصالح پرداخت کند. صلح غیر معوض صلحی است که به صورت بلاعوض منعقد می گردد یعنی متصالح در مقابل مالی که به ایشان صلح گردید یا عوضی پرداخت نمی کند و یا عوضی که می پردازد بسیار ناچیز خواهد بود.

صلح مشروط ملک یا اموال غیرمنقول

صلح زمانی به صورت مشروط واقع می شود که ضمن عقد صلح شرطی قرار گیرد و شرط درج شده در قرارداد نباید مغایر با مفاد مواد 232 و 233 قانون مدنی و ماده 30 قانون دفاتر اسناد رسمی باشد. یعنی نباید انجام آن شرط غیر ممکن باشد، نباید در آن منفعتی وجود داشته باشد، نباید نا مشروع باشد، نباید مخالف مقتضای عقد صلح باشد، نباید شرط مجهول باشد و نباید مغایر با نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد.

به عنوان مثال: شرط شود که متصالح هرسال یا هر ماه برای مدت معینی مبلغی را به عنوان نفقه به مصالح یا فرزندانش یا وراث آنها پرداخت نماید. بنابراین می توان گفت عقد صلح می تواند به صورت مشروط واقع شود اما در صورت عدم اجرای شرط مندرج در آن عقد صلح دارای اعتبار نخواهد بود.

پیشنهاد ما به شما قبل از هر اقدام حقوقی یا کیفری، مشاوره رایگان با وکلای پایه یک دادگستری است که تا قبل از گرفتار شدن در دام حقوقی یا کیفری، بتوانید راه حل مناسبی را پیدا کنید. بهترین گزینه برای مشاوره حقوقی وکیل آنلاین است.

حق الوکاله مناسب

تضمین کیفیت در سریعترین زمان ممکن تا حصول نتیجه مطلوب با وکلای مجرب و متخصص
دادپویان

تیم پشتیبانی دادپویانمشاهده نوشته ها

Avatar for تیم پشتیبانی دادپویان

تیم پشتیبانی موسسه حقوقی دادپویان

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *