حق کسب و پیشه

در این مقاله آشنا میشوید با: حق کسب و پیشه، مقدار حق کسب و پیشه، دستیابی حق کسب و پیشه، انواع حق کسب و پیشه، تفاوت حق کسب و پیشه و حق سر قفلی، سقوط کلی حق کسب و پیشه و انتقال حق کسب و پیشه. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

حق کسب و پیشه چیست؟

این حق در نتیجه مرور زمان و کسب شهرت و اعتبار تجاری و کسب مشتری در یک مکان تجاری خاص، برای مستاجر ایجاد می‌شد.

در واقع، حق‌کسب و پیشه این گونه نبود که به واسطه اجاره ملک تجاری، خود به خود برای مستاجر ایجاد شود، بلکه در صورت تلاش مستاجر برای کسب شهرت تجاری و جذب مشتری، در طول زمان و به مرور، ایجاد می‌شود.

مقدار حق کسب و پیشه

این حق البته مقدار مشخصی ندارد، اگر در قرارداد اجاره، حق واگذاری مورد اجاره به دیگری به مستاجر داده شده باشد، در این صورت مستاجر می‌تواند به موجب سند رسمی، مکان تجاری را به مستاجر دیگری اجاره دهد و در ازای این واگذاری، حق کسب و پیشه خود را مطالبه کند، اما اگر در قرارداد اجاره، حق واگذاری مورد اجاره به دیگری سلب شده باشد و مالک بخواهد ملک را تخلیه کند، در این صورت، در پایان قرارداد باید مبلغی را به عنوان حق کسب و پیشه و تجارت به مستاجر پرداخت کند.

مطالبه این حق بر اساس قانون سال ۵۶ به رسمیت شناخته شده است، اما در قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۷۶ دیگر اشاره‌ای به حق کسب و پیشه نشده و تنها چیزی که قانون گذار دریافت و انتقال آن را مجاز دانسته، حق سرقفلی است.

دستیابی به حق کسب و پیشه

باید توجه کرد که در قراردادهای اجاره اماکن تجاری که بعد از سال ۱۳۷۶ منعقد شده و تابع قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۷۶ هستند، دیگر امکان مطالبه حق کسب و پیشه وجود ندارد و چنین حقی از سوی قانون گذار به رسمیت شناخته نشده است، اما در قراردادهایی که قبل از سال ۱۳۷۶ و تابع قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۵۶ منعقد شده‌اند، مشمول این قانون بوده و مطالبه حق کسب و پیشه و تجارت، در آنها مجاز است.

وقتی یک نفر برای مدت زمان طولانی یک مکانی را اجاره کند و در آنجا شغل خوبی داشته باشد و تجارت کند، پس از چند سال اشتغال، حق کسب و پیشه و تجارت به مستاجر تعلق می‌گیرد.

برای حق کسب و پیشه، میتوانید با وکیل ملکی در تماس باشید.

در واقع می‌توانیم بگوییم، حق کسب و پیشه و تجارت، یک حق است که مستاجر از تداوم اشتغال در مکانی که اجاره کرده است، به دست می‌آورد.

انواع حق کسب و پیشه

حق موضوع قانون روابط موجر و مستاجر که اختصاص به مستاجر دارد.
حق‌ موضوع تبصره ۳ ماده ۵ لایحه قانونی نحوه خرید و تملیک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی، عمرانی و نظامی چنان که در تبصره مزبور ملاحظه می گردد به جای کلمه مستاجر یا مستاجران، کلمه اشخاص آورده شده که اعم از مستاجر و مالک است و از این لحاظ با حق‌کسب و پیشه مذکور در قانون روابط موجر و مستاجر متفاوت است.

تفاوت حق کسب و پیشه و حق سر قفلی

در اکثر موارد افراد از این دو کلمه، یک معنی برداشت می کنند، در صورتی که سرقفلی وجهی می باشد که مالک در ابتدای اجاره از مستاجر جهت واگذاری ملک دریافت می کند. اما حق کسب و پیشه، حقی است که به مرور زمان و با افزایش ارزش ملک توسط مستاجر بوجود می آید.

یکی از دلایل مهمی که این حق در قوانین ایران بسیار مورد اهمیت است، این می باشد که فرد بعد از مدت زیادی زحمت و به سختی موفق به کسب شهرت و جذب مشتری شده است و ملک تجاری با زحمات آن شخص ارزش بیشتری کسب کرده است.

وقتی مالک تصمیم می گیرد مستاجر را از ملک خود بیرون کند، و فرد مجبور می شود در مکان دیگر، مدت زیادی را صرف کند تا مشتری های از دست داده خود را دوباره جذب کند. به همین دلیل این حق اهمیت زیادی دارد.

برای مشاوره کسب و پیشه، میتوانید با وکیل حق کسب و پیشه در تماس باشید.

حق کسب و پیشه باعث شده تا مالکان نتوانند به راحتی پس افزایش ارزش ملک توسط مستاجر، آنها را بیرون کنند.

میزان و مقدار حق سرقفلی مشخص است، ولی میزان و مقدار حق کسب، پیشه و تجارت قابل محاسبه و پیش بینی نیست و ممکن است موجر به طریق صحیح در پایان عقد اجاره به واسطه وقوع تخلفی از جانب مستاجر به طور کل ساقط شود یا اصلا چنین حقی حاصل نگردد.

حق سرقفلی قابل اسقاط است، زیرا با پرداخت مبلغی از طرف مستاجر محقق می شود، هرچند برخی بر این عقیده هستند که با انعقاد عقد سبب ایجاد شده و شرط استحقاق، حسن شهرت است.

حق سرقفلی با تخلف ساقط نمی شود، ولی حق کسب با تخلف ساقط می گردد.

حق سرقفلی ذاتا قابل اسقاط، توقیف، ضبط و حتی ضمان است، اما در مورد حق کسب و پیشه این موارد صادق نیست. سرقفلی به مالک پرداخت می شود نه به مستاجر اول و همچنین شهرت تجاری حق کسب و پیشه در سرقفلی تأثیری ندارد و مالک می تواند سرقفلی را نگیرد و ملک خود را اجاره دهد، ولی نمی تواند بعدا از مستاجر سرقفلی مطالبه کند که این موارد در حق کسب و پیشه و تجارت مطرح نیست.

حق سرقفلی قابل واگذاری و انتقال به غیر است، ولی حق کسب قابل واگذاری به غیر نیست، مگر به موجب درخواست تجویز انتقال منافع و صدور حکم در این خصوص و یا تفویض انتقال به غیر.

سقوط کلی حق کسب و پیشه

برخی مواقع مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای تخلیه ملک مورد اجاره را بدون پرداخت حق کسب و پیشه و تجارت نماید.

یکی از این موارد، تعدی و تفریط مستاجر نسبت به ملک مورد اجاره می باشد. مثلا مستاجر با برداشتن دیوار بین ملک تجاری اقدام به تعدی و تفریط نماید. مورد دیگر، تغییر شغل از سوی مستاجر می باشد.

اصولا در قراردادهای اجاره املاک تجاری، شغل مستاجر تعیین می‌گردد. اگر مستاجر در حین استفاده، شغل خویش را تغییر دهد مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه، تحت شرایطی تقاضای تخلیه بدون پرداخت این حق نماید.

مورد دیگر، عدم پرداخت اجاره بها از سوی مستاجر می باشد که پس از ارسال اظهارنامه از سوی مالک با تجمیع سایر شرایط قانونی، دادگاه حکم تخلیه بدون پرداخت این حقوق می دهد.

انتقال حق کسب و پیشه

حق کسب و پیشه و تجارت تابع قرارداد اجاره می باشد بنابراین انتقال آن نیز به تبع انتقال اجاره به غیر می باشد که اصطلاحا به آن انتقال منافع به غیر می گویند.

طبق قانون موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۵۶ اصولا مستاجر حق انتقال منافع به غیر را ندارد مگر اینکه خلاف آن در قرارداد درج شده باشد. بنابراین اگر مالک، رضایت در انتقال منافع داشته باشد مستاجر می تواند ضمن انتقال منافع، این حق خود را به فروش برساند.

برای حق کسب و پیشه، می توانید با وکیل حق کسب و پیشه در تماس باشید.

اما اگر مالک با انتقال منافع موافقت ننماید مستاجر دو راه دارد یا ضمن تخلیه ملک، این حق خود را از مالک دریافت نماید و اگر در این صورت نیز مالک موافقت به دریافت ملک و پرداخت حق کسب و پیشه ننماید مستاجر به عنوان راه دوم، می‌تواند با مراجعه به دادگاه، تقاضای تجویز انتقال منافع را نماید.

در این صورت دادگاه با رسیدگی به مدارک، اقدام به صدور حکم تجویز انتقال منافع می نماید و پس از صدور حکم، مستاجر می تواند ضمن انتقال منافع به غیر، این حق خود را نیز از مستاجر جدید دریافت نماید.

در صورت هرگونه مشاوره حقوقی راجع به دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری می توانید با وکیل آنلاین یا وکلای پایه یک دادگستری موسسه حقوقی دادپویان در سریعترین زمان ممکن، مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی حضوری داشته باشید.

ضمن مشورت با وکیل پایه یک دادگستری، سوال حل نشده ای برای شما باقی نمیماند. ضمن اینکه مشاوره با وکیل کارکشته دادپویان، با بیش از سیزده سال تجربه حرفه ای در تمام زمینه های حقوقی و کیفری، تمام راهکارهای لازم را به شما ارائه میدهند و اگر نیازی به تنظیم لایحه، تنظیم شکواییه، تنظیم دادخواست یا تنظیم اظهارنامه شد، وکیل میتواند آنرا برای شما تنظیم نماید و یا در صورت لزوم، میتوانید با اعطای وکالت نامه به وکیل انلاین، صفر تا صد پرونده را برای شما انجام دهند. مشاوره حقوقی آنلاین بهترین روش جهت مشاوره با وکیل پایه یک است.

طراحی سایت موسسه حقوقی دادپویان به گونه ای است که در سریعترین زمان ممکن و به راحتی بتوانید از مشاوره حقوقی با وکیل استفاده کنید.

دادپویان حامی شما عزیزان و بهترین موسسه حقوقی است که با بیش از سیزده سال تجربه فعالیت های حقوقی و با بیش از سی وکیل پایه یک، به صورت تخصصی مشاوره حقوقی میدهد و وکالت میکند.

به عنوان مثال، چهار وکیل ملکی دارد که صرفا فعالیت و تمرکز خود را در حوزه دعاوی ملکی گذاشته اند. پنج وکیل اداره کار دارد که صرفا تمرکز آنها دعاوی اداره کار است و به همین منوال دعاوی دیگر.

در صورت تمایل میتوانید پادکست جنایی دادپویان را هم دنبال کنید. این پادکست روایت پرونده های جنایی ایرانی است که به موسسه حقوقی دادپویان ارجاع شده است.

مهم ترین مقالات حقوقی دادپویان شامل: طنز حقوقی، رادیو حقوقی، کلیپ حقوقی، پکیج حقوقی، بسته حقوقی، بیمه حقوقی، فیلم حقوقی است که میتوانید در سایت حقوقی دادپویان مطالعه نمایید.